Πόσα ενεργειακά ποτά μπορούμε να ανεχτούμε πριν γίνει η κατανάλωση πραγματικά επικίνδυνη;
Η ανεξέλεγκτη κατανάλωση ενεργειακών ποτών από παιδιά και εφήβους έχει μετατραπεί σε αντικείμενο αυξανόμενης ανησυχίας για την επιστημονική και ιατρική κοινότητα. Όλο και περισσότερες φωνές ζητούν τη θέσπιση ηλικιακών περιορισμών στην αγορά αυτών των προϊόντων, τα οποία περιέχουν υψηλές ποσότητες καφεΐνης, ζάχαρης και χημικών προσθέτων, χωρίς επαρκή εποπτεία.
Η υπερβολική πρόσληψη ζάχαρης σχετίζεται επίσης με χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία, ενώ η γρήγορη ενεργειακή “έκρηξη” που υπόσχονται αυτά τα ποτά τα καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικά στους νέους.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Απίστευτο περιστατικό σε μεγάλο σούπερ μάρκετ: Ξεφτίλισαν πελάτη επειδή νόμιζαν ότι δεν πλήρωσε! – Η συγνώμη της αλυσίδας
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Σκάνδαλο με πλαστά βρεφικά γάλατα: Ανάκληση 12 προϊόντων και προειδοποίηση για 72 άλλα – Κυβερνητική παρέμβαση
Τα ενεργειακά ποτά περιέχουν, πέρα από καφεΐνη, ουσίες όπως ταυρίνη και γλυκουρονολακτόνη, οι οποίες θεωρούνται διεγερτικές, χωρίς όμως σαφή επιστημονικά δεδομένα για την επίδρασή τους στην απόδοση, όπως αναφέρει το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων (BfR). Τα ποτά αυτά συχνά εμπλουτίζονται με βιταμίνες και μέταλλα, αλλά και με εξαιρετικά υψηλές ποσότητες ζάχαρης.
Μια πρόσφατη εργαστηριακή ανάλυση του Ökotest, του ανεξάρτητου Γερμανικού οργανισμού και περιοδικού που εξειδικεύεται στην αξιολόγηση προϊόντων καταναλωτικών αγαθών 22 ενεργειακών ποτών αποκάλυψε την παρουσία δισφαινόλης Α (BPA) στα 20 από αυτά. Η BPA είναι μια χημική ουσία με γνωστή ορμονική δράση και πιθανή σύνδεση με καρκίνο του μαστού, προβλήματα αναπαραγωγής, παχυσαρκία και νευρολογικές διαταραχές σε παιδιά. Ακόμη και μικρές ποσότητες μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), η οποία έχει πλέον μειώσει δραστικά το ανώτατο ημερήσιο όριο κατανάλωσης.
Σε πολλές περιπτώσεις, η ποσότητα BPA που περιέχεται σε ένα μόνο κουτάκι των 250ml αρκεί ώστε ένας έφηβος 60 κιλών να υπερβεί το επιτρεπτό ημερήσιο όριο. Παρότι από τον Ιανουάριο του 2025 η BPA δεν θα επιτρέπεται σε συσκευασίες τροφίμων, προβλέπονται μεταβατικές περίοδοι που φτάνουν ως και το 2026, παρατείνοντας την έκθεση του καταναλωτή.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανακαλούνται φιστίκια λόγω υψηλής συγκέντρωσης καψαϊκινοειδών – Προκαλούν αναπνευστικά, δερματικά και οφθαλμικά προβλήματα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | ΟΗΕ: Ραγδαία αύξηση σε ιλαρά, μηνιγγίτιδα και κίτρινο πυρετό με φόντο την παραπληροφόρηση για τα εμβόλια
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Μυκοτοξίνη σε χυμό μήλου που προκαλεί βλάβη σε ήπαρ, σπλήνα, νεφρά και ανοσοποιητικό – Επείγουσα ανάκληση
Η καφεΐνη αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα κινδύνου. Ένα κουτάκι περιέχει περίπου 80mg, όσο και ένας καφές. Αν και μεμονωμένα δεν ξεπερνά το όριο ασφαλείας της EFSA, πολλοί έφηβοι καταναλώνουν πολλαπλά κουτάκια σε μικρό χρονικό διάστημα, φτάνοντας ή ξεπερνώντας το λίτρο. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ταχυπαλμίες, τρόμος, δύσπνοια και διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, ακόμα και σε υγιή άτομα.
Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης είναι επίσης συστηματική. Σχεδόν όλα τα δείγματα που εξετάστηκαν υπερβαίνουν τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για τους εφήβους. Με περισσότερα από 10 γραμμάρια ζάχαρης ανά 100ml, ένα μόνο κουτάκι μπορεί να καλύψει ή και να υπερβεί τα ανώτατα όρια που θέτει ο ΠΟΥ.
Ακόμα και τα “ελαφριά” ενεργειακά ποτά με γλυκαντικά δεν αποτελούν απαλλαγή, καθώς εκπαιδεύουν τη γεύση στη συνεχή επιθυμία για γλυκό. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, υπάρχει και αυξημένος κίνδυνος θνησιμότητας με την τακτική κατανάλωσή τους.
Αν και οι εταιρείες τονίζουν την ύπαρξη βιταμινών Β και τα πιθανά οφέλη τους για την ενέργεια και τη μείωση της κόπωσης, ειδικοί επιμένουν πως η κάλυψη των θρεπτικών αναγκών των νέων πρέπει να γίνεται μέσω ισορροπημένης διατροφής και όχι μέσω προϊόντων με υψηλό γλυκαιμικό και χημικό φορτίο.