Η επιστήμη πίσω από το δάγκωμα των συντρόφων που λατρεύουμε και το τσίμπημα των μωρών.
Κάθε φορά που αγκαλιάζω τη Yoko (το σκύλο μου) θέλω να τη δαγκώσω και να την κάνω κομματάκια με κάποιο τρόπο. Ενώ τόσα χρόνια, αυτό μου φαίνεται λογικό, χθες για πρώτη φορά αντιλήφθηκα το οξύμωρο και αναρωτήθηκα πως αυτό μπορεί να είναι ένδειξη αγάπης; Γιατί, ομοίως με το κατοικίδιο, σε ένα μωρό ή στο σύντροφο μας βγαίνει μια επιθετικότητα τη στιγμή που αγαπάμε υπερβολικά;
Όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν υπερβολική λατρεία/αγάπη/τρυφερότητα, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι κάτι που οι επιστήμονες αποκαλούν «χαριτωμένη επιθετικότητα». Δεν είναι κάποια διαταραγμένη συμπεριφορά και υπολογίζεται πως περίπου οι μισοί ενήλικες κάνουν αυτές τις σκέψεις μερικές φορές. Πρόκειται για μια κατάσταση που περιγράφηκε για πρώτη φορά από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ πριν από αρκετά χρόνια. Ωστόσο, επισταμένη μελέτη για το φαινόμενο πραγματοποίησε πριν μια πενταετία περίπου, η Katherine Kuhl-Meltzoff Stavropoulos, διδάκτωρ του Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Riverside των ΗΠΑ, την οποία δημοσίευσε στο περιοδικό Frontiers in Behavioral Neuroscience.
- Δείτε επίσης: Φέτα: Δεν προστατεύεται για τα επόμενα 9 χρόνια, ως ΠΟΠ στην συμφωνία ΕΕ και Νέας Ζηλανδίας
«Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται έτσι, δεν θέλουν να προκαλέσουν κακό», λέει η Stavropoulos. Οι σκέψεις φαίνεται να είναι μια ακούσια απόκριση στο να κατακλυζόμαστε από ένα θετικό συναίσθημα. Η χαριτωμένη επιθετικότητα είναι συχνά μπερδεμένη και ντροπιαστική για τους ανθρώπους που τη βιώνουν”, λέει η Δρ. Stavropoulos.
Στη μελέτη που πραγματοποίησε, κατέγραψαν την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο 54 νεαρών ενηλίκων καθώς κοιτούσαν εικόνες ζώων και ανθρώπων. Οι εικόνες περιελάμβαναν τόσο μεγάλους όσο και μωρά. Κάποιες είχαν δημιουργηθεί έτσι ώστε να φαίνονται λιγότερο ελκυστικές, ενώ άλλες ήταν πραγματικά αξιολάτρευτες, που σημαίνει «μεγάλα μάγουλα, μεγάλα μάτια, μικρές μύτες, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά τα συνδέουμε με τη χαριτωμένη πλευρά», λέει η Δρ. Stavropoulos.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι για ολόκληρη την ομάδα των συμμετεχόντων, τα πιο χαριτωμένα πλάσματα συσχετίστηκαν με μεγαλύτερη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στο συναίσθημα. Αλλά όσο πιο χαριτωμένη επιθετικότητα ένιωθε ένα άτομο, τόσο περισσότερη δραστηριότητα έβλεπαν οι επιστήμονες στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου.
- Δείτε επίσης: Ψήσιμο γαλοπούλας σε φριτέζα αέρος – Γίνεται;
Αυτό υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι που σκέφτονται να σφίξουν τα κουτάβια φαίνεται να οδηγούνται από δύο ισχυρές δυνάμεις στον εγκέφαλο. «Δεν είναι μόνο ανταμοιβή και δεν είναι μόνο συναίσθημα», λέει η Δρ. Stavropoulos. «Και τα δύο συστήματα στον εγκέφαλο εμπλέκονται σε αυτή την εμπειρία χαριτωμένης επιθετικότητας». Ο συνδυασμός μπορεί να είναι συντριπτικός. Και οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι αυτός είναι ο λόγος που ο εγκέφαλος αρχίζει να παράγει επιθετικές σκέψεις. Η ιδέα είναι ότι η εμφάνιση αυτών των αρνητικών συναισθημάτων βοηθά τους ανθρώπους να αποκτήσουν τον έλεγχο των θετικών συναισθημάτων που αναβλύζουν ασταμάτητα.
Συνολικά, τα ευρήματά υποδηλώνουν ότι η χαριτωμένη επιθετικότητα σχετίζεται με νευρικούς μηχανισμούς τόσο της συναισθηματικής προεξοχής όσο και της επεξεργασίας ανταμοιβής. Η τρέχουσα μελέτη είναι η πρώτη που γνωρίζουμε που διερευνά μηχανισμούς χαριτωμένης επιθετικότητας και παρέχει πληροφορίες για το πώς η χαριτωμένη επιθετικότητα επηρεάζει τη δραστηριότητα και τη συμπεριφορά του εγκεφάλου.
Η Oriana Aragon, κοινωνική ψυχολόγος και επίκουρη καθηγήτρια μάρκετινγκ στο Carl H. Lindner College of Business του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι, πέρασε την τελευταία δεκαετία ερευνώντας τη «χαριτωμένη επιθετικότητα». H Aragon είπε στο BBC ότι αυτοί οι τύποι εκφράσεων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πλαίσιο. «Αν ήθελες να δαγκώσεις τον σύντροφό σου, με μηδενικό πλαίσιο, οι άνθρωποι μπορεί να μην καταλάβουν ότι υπάρχει μια σχέση αγάπης εκεί ή ότι αυτό το άτομο είναι πολύ επιθετικό», είπε. «Αλλά σε αυτή τη σχέση αγάπης, παρέχεται πλαίσιο και τώρα καταλαβαίνουμε ότι αυτό είναι ένα σημάδι στοργής». «Αυτό που βρήκαμε στην αρχική μας μελέτη ήταν ότι όταν τα άτομα ένιωθαν αυτό το έντονο είδος λατρείας και μετά έδειχναν τη «χαριτωμένη επιθετικότητα», βοήθησε τους ανθρώπους να ξεφύγουν από αυτή την πολύ δυνατή συναισθηματική εμπειρία, υπήρχε αυτό το είδος ικανότητας που τους βοηθά να ρυθμίσουν τα συναισθήματα τους», είπε η Aragon.
Η χαριτωμένη επιθετικότητα είναι ένας τύπος «δίμορφης έκφρασης», λέει, μια κατάσταση όπου οι εξωτερικές σας ενέργειες ή εκφράσεις δεν ταιριάζουν με αυτό που νιώθετε μέσα σας. Ένα άλλο παράδειγμα δίμορφης έκφρασης θα ήταν όταν είστε τόσο χαρούμενοι που δεν μπορείτε παρά να κλάψετε. Εάν κάποιος σας τράβηξε μια φωτογραφία εκείνη τη στιγμή και την έδειξε σε κάποιον άλλο χωρίς κανένα πλαίσιο, αυτό το άτομο μπορεί δικαιολογημένα να πίστευε πως ήσασταν στεναχωρημένοι.
Χρησιμοποιεί επίσης το παράδειγμα μιας εναέριας λήψης μιας φάλαινας: «Μπορείτε να δείτε το νερό και μπορείτε να δείτε τη σιλουέτα της φάλαινας. Αυτή είναι μια όμορφη εικόνα μιας φάλαινας. Αλλά μετά υπάρχει μια άλλη λήψη με σμίκρυνση. Και μπορείτε να δείτε ότι αυτό που κοιτούσατε ήταν η μικρή φάλαινα δίπλα στη μητέρα φάλαινα. Και τώρα είναι αξιολάτρευτο. Ωστόσο, απλώς αλλάξαμε το σχετικό μέγεθος». Η χαριτωμένη επιθετικότητα δεν σημαίνει ότι πραγματικά θέλετε να πληγώσετε κάτι είναι ότι «αντιπροσωπεύει ένα πολύ ζεστό και θετικό συναίσθημα…”.
Υπογραμμίζει επίσης πώς η χρήση δίμορφων εκφράσεων προς ένα μωρό μπορεί πραγματικά να είναι χρήσιμη. Διδάσκει στα μωρά να αναγνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ της παιχνιδιάρικης επιθετικότητας και της αληθινής επιθετικότητας. Αυτή είναι μια σημαντική δεξιότητα που πρέπει να μάθουν καθώς η παιχνιδιάρικη επιθετικότητα θα εμφανίζεται συχνά σε όλη τους τη ζωή.
Οι ερευνητές τονίζουν πως θα ήταν κλινικού ενδιαφέροντος και χρησιμότητας να διερευνηθεί εάν τα άτομα με διαταραχές που σχετίζονται με την ανταμοιβή και τα συναισθήματα (π.χ. κατάθλιψη, διαταραχές συμπεριφοράς) επηρεάζουν την χαριτωμένη επιθετικότητα, ιδιαίτερα σε άτομα με διαταραχή συμπεριφοράς που δεν βιώνουν ενσυναίσθηση ή σε μητέρες μετά τον τοκετό που μπορεί να έχουν δυσκολία με αισθήματα φροντίδας.