Ο πρόεδρος της ΠΕΤΕΤ Γιάννης Σμαρνάκης μίλησε στο Cibum και την Ελένη Τσαγκά, για τα προβλήματα των Τεχνολόγων Τροφίμων στην Ελλάδα, για τα απαραίτητα προσόντα και τις προοπτικές του επαγγέλματος, για τους στόχους της ΠΕΤΕΤ αλλά και τα προσωπικά του “στοιχήματα”
Της Ελένης Τσαγκά
«Γυρνούσα με κοντοβράκι όλη τη Λάρισα… Αλωνίζαμε με ματωμένα γόνατα… όλη μέρα στο δρόμο… αμολημένα ήμασταν στα χωράφια και παίζαμε ξύλο ή και μπάλα ανάλογα πως μας ερχόταν…»Η διήγηση αυτή, δεν είναι απόσπασμα από βιβλίο του Μενέλαου Λουντέμη, ούτε η αρχή μιας ακόμα περιπέτειας του Τομ Σόγιερ. Είναι λόγια ενός τεχνοκράτη του σήμερα, ενός πετυχημένου, αναγνωρισμένου επιστήμονα, ενός πραγματικού ηγέτη για τον κλάδο της Επιστήμης Τροφίμων στη χώρα μας. Του Γιάννη Σμαρνάκη που μεγάλωσε στα χωράφια και στα τρένα της Λάρισας, όντας γιος υπαλλήλου του ΟΣΕ, του κρητικού Απόστολου Σμαρνάκη αλλά που όπως λέει γελώντας: «Από την Κρήτη μόνο αυτό μου έχει μείνει: το όνομα και το παράστημα… Κατά τ’ άλλα ανήκω σε σόι Σαρακατσαναίων και είμαι γέννημα θρέμμα Λαρισαίος»
Ο Γιάννης Σμαρνάκης δεν φοβάται τις λέξεις, έχει όνειρα (μεγάλα) και στόχους (υψηλούς), πεισμώνει, επιμένει, αναγνωρίζει τα λάθη του, ξέρει πότε να αφήνει μία μάχη που δεν αξίζει να δοθεί, και πότε να παλεύει με όλες του τις δυνάμεις, χαίρεται, απολαμβάνει τη ζωή, χαμογελά συνεχώς, είναι ευγνώμων, προσαρμόζεται, ελίσσεται και συνεχώς εξελίσσεται.
σύζυγό του Κατερίνα Κοτσιπιά
Αυτά αποκόμισα από την συζήτησή μου με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων, Διευθυντή εργοστασίου και διευθυντή Ε&Α στη ΛΑΒΔΑΣ ΑΕ Ζαχαρώδη, καθώς και μέλος της επιστημονικής Επιτροπής του ΣΕΒ. Στόχος της επικοινωνίας μας, ήταν να ανακαλύψω ποιος είναι αυτός, που όλοι «στριμώχνονται» κυριολεκτικά για μία φωτογραφία μαζί του. Η αποστολή εξετελέσθη και ανακάλυψα ότι δεν έχουν άδικο. Ο επικεφαλής της ΠΕΤΕΤ είναι ένας αυθεντικός άνθρωπος, καλός επαγγελματίας, κατηρτισμένος επιστήμονας, που θέλει να βοηθά κυρίως τους νέους και πολύ αγαπητός. Γιατί άραγε; Για όλα αυτά τα παραπάνω αλλά και για το γεγονός πως εδώ και 10 χρόνια, που ασχολείται ενεργά με την ΠΕΤΕΤ η οποία αριθμεί 2.500 μέλη, κατάφερε να αναγνωριστεί και να καθιερωθεί σε μεγάλο βαθμό, το επάγγελμα του επιστήμονα τροφίμων και στη χώρα μας.
«Μέχρι το 2015 το επάγγελμά μας ήταν άγνωστο στην Ελλάδα. Στις περισσότερες χώρες η προβολή των τεχνολόγων Τροφίμων είναι μεγαλύτερη και αναγνωρίζονται πιο εύκολα. Σκεφτείτε πως η Ευρώπη, μας αναγνωρίζει ως επιστήμονες επιπέδου 6 (Ανώτατης Εκπαίδευσης), ενώ η Ελλάδα όχι. Πρόκειται για παιχνίδι συντεχνιών. Αυτό γιατί η αλλαγή των ΤΕΙ σε Πανεπιστήμια το 2019 έγινε με προχειρότητα. Τα καινούργια τμήματα δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα και δεν υπάρχει σαφές πλαίσιο επαγγελματικής δραστηριότητας. Αν και αυτά τα ρυθμίζει η αγορά, υπάρχει πρόβλημα για τους νέους Τεχνολόγους. Για να λυθεί αυτό πρέπει και οι παλιοί απόφοιτοι των ΤΕΙ να αναγνωριστούν ως απόφοιτοι ΑΕΙ και βέβαια θα πρέπει να αρχίσουν να πληρώνονται ανάλογα, που και αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα.»
την κόρη του Ιφιγένεια και τον γιο του Αριστείδη
Πρόσφατα η ΠΕΤΕΤ ζήτησε συνάντηση με την ηγεσία των συναρμόδιων Υπουργείων για να λυθεί το θέμα των ΑΤΕΙ ενώ δρομολογεί την διαπραγμάτευση συλλογικής σύμβασης εργασίας τόσο ως προς τον εισαγωγικό μισθό( 996€) όσο και ως προς τις ωριμάνσεις και τα επιδόματα. Ο Γιάννης Σμαρνάκης είναι αισιόδοξος ότι οι προσπάθειες της ΠΕΤΕΤ θα έχουν αίσιο τέλος, γι’ αυτό και δεν τα παρατάει.
«Το επάγγελμά μας γνωρίζει τα τελευταία χρόνια ραγδαία ανάπτυξη. Είναι ένα επάγγελμα με τεράστια προοπτική. Μην ξεχνάτε πως η Βιομηχανία τροφίμων συμβάλει στο Ελληνικό ΑΕΠ κατά 18%. Ταυτόχρονα δημιουργούνται συνεχώς νέες ανάγκες. Να σας πω ένα παράδειγμα με τις νέες απαιτήσεις στη συσκευασία, ή στη βιωσιμότητα, ενώ πλέον ο κλάδος έχει κάνει και δυναμική «εισβολή» στη εστίαση και τον τουρισμό όπου το θέμα ασφάλειας τροφίμων, αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Βέβαια οι τεχνολόγοι Τροφίμων δεν αμείβονται όπως θα έπρεπε, αλλά αυτό ισχύει για όλα τα επαγγέλματα».
Ο Πρόεδρος της ΠΕΤΕΤ γνωρίζει από πρώτο χέρι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι Τεχνολόγοι τροφίμων. Η κόρη του Ιφιγένεια, βαδίζει στα χνάρια του και σπουδάζει Τεχνολογία Τροφίμων. Σε αντίθεση με τον 27χρονο Αριστείδη απόφοιτο του ΕΜΠ που τώρα κάνει το μεταπτυχιακό του στη Γαλλία, στη “διαστημική Μηχανική”.
Τα μυστικά για τη σωστή ανατροφή των παιδιών τα έμαθε από την σύζυγό του και συνοδοιπόρο σε όλη την πορεία του, την Κατερίνα Κοτσιπιά, καθηγήτρια Γαλλικών που είναι μαζί από φοιτητές. Ο Γιάννης Σμαρνάκης παραδέχεται με κρυφή υπερηφάνεια πως η Κατερίνα του λέει, πότε να μιλάει και πότε όχι στα παιδιά, κάτι που οδήγησε σε μία ισορροπημένη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της οικογένειας του.
Ποια είναι τα προσόντα που πρέπει να έχει ένας Επιστήμονας Τροφίμων, εκτός από την κατάρτιση, ρώτησα τον κ. Σμαρνάκη. Πολύ σαφής η απάντηση του: «Άνεση στη συνεργασία με άλλους κλάδους και άλλες επιστήμες, ευελιξία, αποτελεσματικότητα. Ο Τεχνολόγος Τροφίμων πρέπει να μιλάει “πολλές γλώσσες” την γλώσσα του marketing, των πωλήσεων, του τεχνικού τμήματος της εταιρείας, του τμήματος ποιότητας ακόμα και του λογιστηρίου. Να κατέχει βασικές αρχές διοίκησης, να μην προσβάλει ποτέ σε προσωπικό επίπεδο, να μπορεί να δημιουργεί όραμα και κλίμα εμπιστοσύνης και να επιβραβεύει αλλά με τρόπο συγκεκριμένο, γιατί η χωρίς σκέψη επιβράβευση, μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα» λέει και εφιστά την προσοχή στους νέους επιστήμονες: «Σχεδόν πάντα υπάρχει πρόβλημα συνεννόησης με τη διοίκηση. Πρέπει να είσαι ευέλικτος και βέβαια δεν μπορείς να κάνεις ισχυρισμούς χωρίς να το αποδεικνύεις. Πρέπει οι νέοι να γνωρίζουν πως είναι πολύ σκληρή δουλειά, που απαιτεί πολλές ώρες. Στη δουλειά μας πάντα κάτι πάει στραβά, δεν είναι ποτέ όλα ρόδινα, αλλά ρίχνεις ένα “μπινελίκι” και πας παρακάτω. Όλα λύνονται αρκεί να τα προσεγγίσεις με τον σωστό τρόπο. Οι συγκρούσεις που είχα στο παρελθόν μου έδειξαν ότι η ευελιξία είναι ένα απαραίτητο στοιχείο και πως πάντα χρειάζεται να εξετάζεις συνολικά την κατάσταση πριν πράξεις οτιδήποτε» τονίζει.
Ο Διευθυντής του εργοστασίου της Λάβδας ΑΕ αναφέρεται και στην “στασιμότητά του” επί 23 συναπτά έτη στην ίδια εταιρεία. «Πολλοί με ρωτάνε γιατί μένω στη ίδια δουλειά τόσα χρόνια. Αλλά από το ’90 που μπήκα στη ΛΑΒΔΑΣ, ούτε η δουλειά μου είναι η ίδια, ούτε η εταιρεία. Άλλαξα πολλά πόστα άλλαξε και η εταιρεία. 20 εργαζόμενοι το ’90 με 2 εκατ. τζίρο και σήμερα 175 εργαζόμενοι και 22 εκατ. ο τζίρος.». Μόνο καλά λόγια έχει να πει ο Σμαρνάκης για την Λάβδας ΑΕ, αφού όπως λέει ο Στέλιος Λάβδας είναι στην κορυφή της λίστας των ανθρώπων που τον βοήθησαν στην εξέλιξή του αλλά και ο ίδιος έχει αφήσει το δικό του αποτύπωμα στην εταιρεία.
Οι στόχοι του ήταν πάντα υψηλοί, αλλά ο κορυφαίος είναι να γνωρίσει η ελληνική κοινωνία την αναγκαιότητα και την προσφορά των Τεχνολόγων τροφίμων. «Μόνο εμείς μπορούμε να καταρρίψουμε διάφορους διατροφικούς μύθους. Κάποιοι κοροϊδεύουν ίσως και λόγω άγνοιας, αλλά εμείς είμαστε εδώ για να λέμε την αλήθεια. Για παράδειγμα, μόνο από εμάς ο Έλληνας καταναλωτής μπορεί να μάθει τι σημαίνει πραγματικά ότι ένα προϊόν είναι χωρίς ζάχαρη, γιατί πολύ απλά εμείς δημιουργούμε αυτό το προϊόν που για να ξέρετε, το «χωρίς ζάχαρη» δεν σημαίνει ότι δεν έχει καθόλου ζάχαρη, αλλά ο ισχυρισμός επιτρέπει την προσθήκη έως και 0,5% ζάχαρης. Πολύ λίγοι επίσης γνωρίζουν πως απαγορεύεται να φτιάχνεις αρτοσκευάσματα και κέικ με στέβια, γιατί αν ψηθεί η στέβια σε υψηλές θερμοκρασίες θα απελευθερώσει επιβλαβείς για τη υγεία τοξικές ουσίες. Ο κόσμος πρέπει να κατανοήσει ότι ο τεχνολόγος τροφίμων είναι ο επιστήμονας που μπορεί να εμπιστευτεί. Πρέπει το επάγγελμά μας να γίνει πιο οικείο στην ελληνική κοινωνία. Είμαστε υπερήφανοι για αυτό που κάνουμε και θέλουμε να στρέφονται όλοι σε εμάς για όσα θέλουν να μάθουν για τα τρόφιμα».
ΛΑΒΔΑΣ ΑΕ και καλή του φίλη Δήμητρα Παναγοπούλου
H μοναδική παθογένεια του επαγγέλματος σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΕΤΕΤ, ξεκινάει από την εκπαίδευση. Δεν υπάρχει σχεδιασμός στις σχολές, οι οποίες δεν έχουν τον ίδιο προσανατολισμό, όλοι όμως βγαίνουν στην ίδια αγορά εργασίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει η ανώτατη εκπαίδευση να προχωρήσει σε κεντρικό σχεδιασμό σε συνεννόηση με τη βιομηχανία που γνωρίζει τις ανάγκες. «Δυστυχώς δεν υπάρχει σύνδεση της παραγωγής με τα Πανεπιστήμια τα οποία υπολείπονται και στο θέμα της έρευνας» λέει ο κ. Σμαρνάκης προσθέτοντας: «Εκεί που υστερούμε ακόμα περισσότερο είναι στην δημιουργία μεσαίων στελεχών παραγωγής. Δεν έχουμε έλλειμμα σε επιστήμονες, αλλά σε στελέχη πρώτης γραμμής παραγωγής. Θα μπορούσαν να προβάλλονται περισσότερες εκπομπές για μελισσοκόμους, τυροκόμους, οινοπαραγωγούς για να ωθήσουν τους νέους σε αυτά τα επαγγέλματα όπως έγινε με τους σεφ που δεν έχουν επιστημονική εκπαίδευση»
ο οποίος του γνώρισε την Κατερίνα
Για τον Γιάννη Σμαρνάκη, που… “όπου πάει, κουβαλάει όλα τα καπέλα του μαζί”, γυμνάζεται τρεις φορές την εβδομάδα, του αρέσει να μαγειρεύει –υψηλότερη απόδοση στο Γκιούλμπασι- διαβάζει ιστορικά βιβλία, τρελαίνεται για ταξίδια και για σπανακοτυρόπιτες και αν δεν ήταν τεχνολόγος τροφίμων θα ήθελε να είναι συγγραφέας, είναι απορίας άξιο πως προλαβαίνει να κάνει όσα κάνει… Η απάντησή του είναι απλή. «είμαι εξωγήινος» λέει γελώντας δυνατά και εκείνη τη στιγμή, χάνεται η σύνδεση αποδεικνύοντας την αλήθεια στα λεγόμενά του.
Ακολουθήστε το Cibum 
