Τα τελευταία χρόνια τα Πολωνικά προϊόντα έχουν υποστεί πλήγμα στην φήμη τους τόσο για νοθεία όσο και για θέματα ασφάλειας τροφίμων.
Ο Πολωνικός τομέας τροφίμων ειδικεύεται σε φρέσκα – νωπά και επεξεργασμένα προϊόντα. Το πολωνικό κρέας αποτέλεσε το 1/5 των συνολικών εξαγωγών της χώρας το 2022, ενώ πάνω από το μισό της αξίας αφορούσε προϊόντα πουλερικών και το 1/4 προϊόντα βοείου κρέατος. Από το 2014 η Πολωνία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πουλερικών στην ΕΕ. Στις πολωνικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και τροφίμων προς την ΕΕ κυριαρχούσαν το κρέας πουλερικών (3,1 δισ. ευρώ) και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (2,2 δισ. ευρώ).
Τα τελευταία χρόνια όμως, η φήμη των Πολωνικών προϊόντων έχει υποστεί πλήγμα τόσο για θέματα νοθείας, όσο και για προβλήματα ασφάλειας τροφίμων που ενέχουν κινδύνους για την υγεία των Ευρωπαίων καταναλωτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι 190 κοινοποιήσεις Salmonella μόνο το 2020 στο Σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των χωρών της ΕΕ για επικίνδυνα τρόφιμα (RASFF) που ανέφεραν προϊόντα με βάση το κρέας πουλερικών από την Πολωνία, με βάση στοιχεία από την έκθεση Alert and Cooperation Network (ACN) του 2022.
Πολωνία και Νοθεία Τροφίμων
Μόνο για τον Γενάρη του 2024 το Monthly report του EU Agri-Food Fraud αναφέρει 7 παραβάσεις σε τρόφιμα Πολωνικής προέλευσης.
- Νόθεια (υποκατάσταση συστατικών): μηχανικά διαχωρισμένο κρέας και ίνες μπαμπού
- Νόθεια (υποκατάσταση συστατικών): μαργαρίνη με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά από τη δηλωμένη
- Νόθεια (υποκατάσταση συστατικών): κρέας κεμπάπ με αδήλωτο κρέας γαλοπούλας και γλουταμινικό οξύ (Ε 620)
- Νόθεια (υποκατάσταση συστατικών): χοιρινά λουκάνικα με κρέας κοτόπουλου
- Τρόφιμα, συστατικό μη εγκεκριμένο στην ΕΕ: βότκα με εκχύλισμα πεύκης και υπολείμματα φυτοφαρμάκων που δεν συμμορφώνονται με τα MRLs της ΕΕ: σπόροι λιναριού με υψηλό υπόλειμμα haloxyfop (0,11 mg/kg)
- Υπολείμματα φυτοφαρμάκων που δεν συμμορφώνονται με τα MRLs της ΕΕ: βιολογικός σίτος
Το σκάνδαλο με Salmonella σε πολωνικά κοτόπουλα
Μετά την αύξηση των κρουσμάτων τροφικής δηλητηρίασης από σαλμονέλα, που συνδέεται με προϊόντα πουλερικών που εισάγονται στη Βρετανία από την Πολωνία, η Αρχή ασφάλειας Τροφίμων της Βρετανίας (FSA) υπενθύμισε τον περασμένο Δεκέμβριο στους καταναλωτές τις συμβουλές της για τον ασφαλή χειρισμό και το μαγείρεμα. Υπήρξαν πάνω από 200 περιπτώσεις σαλμονέλωσης σε ανθρώπους που προκαλούνται από συγκεκριμένα γενετικά στελέχη Salmonella Enteritidis που έχουν συνδεθεί με προϊόντα πουλερικών από την Πολωνία όπως το κρέας και τα αυγά.
Πριν από αυτό έως και 5.000 ανθρώπους επηρέασε η επιδημία σαλμονέλας από κοτόπουλο μεταξύ 2020 και 2021 στη Βρετανία. Οι επιβεβαιωμένες δηλητηριάσεις από το κοτόπουλο προέλευσης Πολωνίας ήταν περίπου 1.000, αλλά υπολογίζεται πως ακόμα 4.000 δεν αναφέρθηκαν. Η FSA προέβη άμεσα σε συζητήσεις με αξιωματούχους στην Πολωνία και την ΕΕ για να διασφαλίσει ότι λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας των πουλερικών και των αυγών που εισάγονται από την Πολωνία. Ταυτόχρονα η Βρετανική κυβέρνηση, προγραμμάτισε την θεσμοθέτηση νέων αυστηρότερων ελέγχων στις εισαγωγές τροφίμων.
Μεταξύ Μαΐου 2018 και Δεκεμβρίου 2020, αναφέρθηκαν σχεδόν 100 ασθενείς στη Δανία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, την Πολωνία και τη Σουηδία.
Σε συνέχεια του σκανδάλου με τα πολωνικά κοτόπουλα, τρεις μεγάλοι λιανοπωλητές στο Ηνωμένο Βασίλειο κατήγγειλαν πως σε κρέας πουλερικών από την Πολωνία, χορηγήθηκε μια ομάδα αντιβιοτικών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των λοιμώξεων από ανθρώπινη σαλμονέλα.
Έρευνα του τηλεοπτικού σταθμού ITV, του Γραφείου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας και της εφημερίδας The Guardian διαπίστωσε ότι η Asda, η Ιceland και η Lidl λαμβάνουν κατεψυγμένα προϊόντα κοτόπουλου από έναν Πολωνό προμηθευτή πουλερικών που συνδέεται με παλαιό ξέσπασμα της σαλμονέλας.
Η καταγγελία αποκάλυψε ότι η εταιρεία “SuperDrob” προμηθευτής κοτόπουλου εισήγαγε στην Μεγάλη Βρετανία προϊόντα πουλερικών από φάρμες που χρησιμοποιούν αντιβιοτικά φθοριοκινολόνης, τα οποία χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία λοιμώξεων από ανθρώπινη σαλμονέλα. Η εταιρεία επιβεβαίωσε ότι τα φάρμακα χρησιμοποιήθηκαν, αλλά αρνήθηκε την υπερβολική χρήση και είπε ότι αυτό απαγορεύεται επίσης για τους προμηθευτές της.
Δείγματα περιττωμάτων που συλλέχθηκαν από μια σειρά πολωνικών πτηνοτροφείων που προμήθευσαν η SuperDrob αναλύθηκαν και βρέθηκε E. coli ανθεκτικό στις φθοροκινολόνες. Η SuperDrob ήταν επίσης η εταιρεία που συνδέθηκε με το ξέσπασμα σαλμονέλας στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη το 2020.
Πολωνία και εξαγωγές τροφίμων
Η ιστορία του πολωνικού αγροδιατροφικού τομέα έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι μια ιστορία για φτωχούς αγρότες, υποχρηματοδοτούμενα αγροκτήματα από τη δεκαετία του ’90 και στασιμότητα. Σίγουρα πιο κοντά στην αλήθεια θα ήταν μια ιστορία για ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο τμήμα της οικονομίας που εισέρχεται σε νέες αγορές και ολοένα και πιο θαρραλέα τοποθετεί τα προϊόντα του στα ράφια των καταστημάτων του εξωτερικού.
Η αρχή αυτής της ιστορίας μπορεί να χρονολογείται από τον Αύγουστο του 1989, όταν απελευθερώθηκαν οι τιμές των γεωργικών προϊόντων στην Πολωνία. Τα επόμενα 15 χρόνια σημαδεύτηκαν από την κακή κατάσταση της γεωργίας και τη χαμηλή κερδοφορία της, που φάνηκε από πολυάριθμες διαμαρτυρίες αγροτών τη δεκαετία του ’90. Ωστόσο, ήταν επίσης μια περίοδος που η Πολωνία προετοιμαζόταν για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που ανάγκασε τη διάρθρωση της θεσμικής πολιτικής του κράτους έναντι του κλάδου. Μόνο η πραγματική ένταξη της Πολωνίας στις δομές της ΕΕ και η απεριόριστη πρόσβαση στην κοινή αγορά οδήγησαν στην επιτυχία των πολωνικών εξαγωγών στον αγροδιατροφικό τομέα.
Το 2023, οι Πολωνοί επιχειρηματίες πούλησαν αγροδιατροφικά προϊόντα στο εξωτερικό αξίας ρεκόρ 51,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, 8,1% υψηλότερα από ό,τι το προηγούμενο έτος – ανέφερε το Πολωνικό Εθνικό Κέντρο Στήριξης για τη Γεωργία (KOWR). Ο κύριος εμπορικός εταίρος της Πολωνίας το 2023 είναι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το 73% των εξαγόμενων προϊόντων διατροφής ίσο με 38 δισεκατομμύρια ευρώ (αύξηση 7% από έτος σε έτος). Τα μεγαλύτερα έσοδα προήλθαν από τις εξαγωγές κρέατος και προϊόντων κρέατος.
Ο μεγαλύτερος αποδέκτης των πολωνικών αγροδιατροφικών προϊόντων ήταν
Γερμανία (13,3 δισ. ευρώ και αύξηση 11%).
Ολλανδία (3,2 δισεκατομμύρια ευρώ, αύξηση 2%),
Γαλλία (3,0 δισ. ευρώ, αύξηση 4%),
Ιταλία (2,5 δισ. ευρώ, αύξηση 7%). και
Τσεχική Δημοκρατία (2,4 δισ. ευρώ, αύξηση 9%).
Η αξία των εξαγωγών τροφίμων της Πολωνίας αυξήθηκε κατά 8,1 τοις εκατό σε ετήσια βάση το 2023 και έφθασε το υψηλό ρεκόρ των 51,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, ανέφερε ο γενικός διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Υποστήριξης για τη Γεωργία (KOWR).
ΠΗΓΕΣ:
https://cibum.gr/nea/asfaleia-trofimon/proeidopoiisi-fsa-gia-salmonela-se-kotopoyla-polonias/
https://biznes.pap.pl/en/news/all/info/3549435,poland-s-food-exports-record-high-in-2023
https://www.trade.gov.pl/en/news/export-of-polish-food-products/