cibum team
Ο 21ος αιώνας είναι πλέον πολύ διαφορετικός όσον αφορά στα διαστημικά ταξίδια. Με δισεκατομμυριούχους αστροναύτες που πετούν στην άκρη του διαστήματος, το πρόγραμμα Artemis της NASA να στοχεύει στην αποστολή ανθρώπων και πληρωμάτων στη Σελήνη και στον Άρη, και ένα μέλλον, στο οποίο οι άνθρωποι θα περνούν πολύ περισσότερο χρόνο στο διάστημα, ερευνητές της CSIRO (διεπιστημονικός ερευνητικός οργανισμός με έδρα της Αυστραλία) μελετούν την ανάπτυξη νέων τροφίμων και συστημάτων παραγωγής τροφίμων για εκτεταμένα διαστημικά ταξίδια. Μια σημαντική πρόκληση λοιπόν είναι πώς να τραφούν αυτοί οι ταξιδιώτες.
«Έξυπνα βιο- εργοστάσια» για την παραγωγή τροφίμων στο διάστημα
Ο μέσος χρόνος που περνάει ένας αστροναύτης στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό είναι εννέα μήνες. Ένα ταξίδι μετ ‘επιστροφής στον Άρη αναμένεται να είναι τουλάχιστον πέντε χρόνια. Αυτό είναι πολύς χρόνος, ειδικά όταν τα υπάρχοντα σταθερά συστήματα αποθήκευσης τροφίμων διαρκούν μόνο περίπου δυόμισι χρόνια. Όσο απομακρυνόμαστε από τη Γη και όσο περισσότερο αποθηκεύουμε τρόφιμα, τόσο περισσότερο η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και η ποιότητα, υποβαθμίζονται. Κάτι που μπορεί να θέσει την υγεία των διαστημικών ταξιδιωτών σε κίνδυνο από ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών. Αλλά, δεν είναι μόνο αυτό, οι μακρινές αποστολές στο διάστημα μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τους ταξιδιώτες. Ειδικά λόγω περιβαλλοντικών παραγόντων όπως η μικροβαρύτητα και η έλλειψη ηλιακού φωτός που μπορούν να επηρεάσουν την ευημερία και τις διάφορες λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος.
Το «έξυπνο βιοποιείο» είναι ένα σύστημα στο οποίο δουλεύουν οι επιστήμονες της CSIRO και το οποίο δημιουργεί συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά κατά παραγγελία. Χρησιμοποιώντας νέες προσεγγίσεις συνθετικής βιολογίας, αναπτύσσουν μικροβιακά συστήματα με ζύμες ή μικροφύκη. Αυτά μπορούν να παρέχουν θρεπτικά συστατικά όταν οι ταξιδιώτες τα χρειάζονται, αντί να χρειάζεται να έχουν μαζί τους συσκευασίες με φαγητά.
Ένα τέτοιο σύστημα θα καλύψει την κρίσιμη ανάγκη παροχής συγκεκριμένων και εξατομικευμένων αναγκών διατροφής στο ακραίο περιβάλλον των εκτεταμένων διαστημικών ταξιδιών.
Η ικανότητα παραγωγής θρεπτικών συστατικών και τροφίμων ενώ βρίσκεται κάποιος στο διάστημα θα μειώσει δραματικά τους κινδύνους και το κόστος. Είναι απολύτως απαραίτητο για τους ταξιδιώτες στο διάστημα να έχουν μια, ανανεώσιμη παροχή βασικών θρεπτικών συστατικών ως μέρος της διατροφής τους. Θα βοηθήσει στην ανακούφιση των φυσιολογικών επιπτώσεων των διαστημικών ταξιδιών που προκαλούνται από τη μικροβαρύτητα, την έλλειψη έκθεσης στο ηλιακό φως και τη συνεχή πνευματική εγρήγορση.
Το βιο -εργοστάσιό χρησιμοποιεί συστατικά άμεσα διαθέσιμα στο διάστημα, όπως ενέργεια ακτινοβολίας, CO2, υφάλμυρο νερό και ναι, ούρα! Η μετατροπή τους σε θρεπτικά συστατικά σημαίνει ασφαλή θρεπτική τροφή υποστηρίζοντας μεγαλύτερες αποστολές και ανεξάρτητη διαβίωση στο διάστημα.
Χαμένος στο διάστημα
Φυσικά, δεν αποκλείεται να μεταφερθούν και κανονικά φαγητά. Όμως πόσο μπορεί να διατηρηθούν στο διάστημα; Μήπως αλλοιωθούν σε θρεπτικότητα, υφή, η ασφάλεια και η συσκευασία τους;
Μέχρι σήμερα, οι διαστημικές αποστολές περιορίστηκαν στην εξερεύνηση χαμηλής τροχιάς της Γης. Με αστροναύτες είτε σε διαστημικές πτήσεις μικρής διάρκειας είτε σε διαστημικούς σταθμούς όπου τα αποθέματα μπορούν συχνά να αναπληρώνονται. Εδώ τα προσυσκευασμένα τρόφιμα σε συνδυασμό με τα φρέσκα τρόφιμα μπόρεσαν να καλύψουν τις ανάγκες διατροφής, υγείας και ευεξίας των αστροναυτών.
Καθώς οι αποστολές ανθρώπινων διαστημικών πτήσεων θα αρχίσουν να κινούνται πέρα από τη χαμηλή τροχιά της Γης, θα χρειαστούν νέες προσεγγίσεις για προσυσκευασμένα τρόφιμα με πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Η φόρμουλα διαστημικής τροφής
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη διατήρηση των τροφίμων φρέσκων, ασφαλών και γευστικών στο διάστημα είναι η ακτινοβολία. Υπάρχουν δύο τύποι ακτινοβολίας στο διάστημα – γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες και ηλιακές ακτίνες. Η ατμόσφαιρα της Γης μας προστατεύει από το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ακτινοβολίας. Ωστόσο, ο ερευνητικός πυρηνικός αντιδραστήρας του Αυστραλιανού Οργανισμού Πυρηνικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ANSTO) στο Lucas Heights στο Σίδνεϊ μπορεί να δημιουργήσει παρόμοιους τύπους ακτινοβολίας. Αυτό επιτρέπει στους Αυστραλούς επιστήμονες να πραγματοποιούν πειράματα σε συνθήκες διαστήματος.
Νωρίτερα φέτος δικίμασαν τροφή για βρέφη τα οποία η ANSTO ακτινοβόλησε σε διάφορα επίπεδα ακτινοβολίας και οι επιστήμονες παρακολούθησαν πώς η ποιότητα, όπως το χρώμα, αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Η επιλογή βρεφικής τροφής δεν έγινε επειδή θα πάνε μωρά στον Άρη… αλλά επειδή είναι γεμάτη θρεπτικά συστατικά και πρωτεΐνες. Είναι λοιπόν μια πλούσια ουσία που μπορεί να ελεγχθεί για αλλαγές στην ποιότητα μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα.
Από αυτό το πείραμα διαπιστώθηκε ότι 10 ημέρες μετά την έκθεση σε ακτινοβολία, το χρώμα και η περιεκτικότητα σε βιταμίνες των δειγμάτων άλλαξαν. Για παράδειγμα, η βιταμίνη C είχε μειωθεί. Μένει να αποδειχθεί εάν η ακτινοβολία έχει οδηγήσει και σε αλλαγές στη γεύσης.
Πώς μπορεί αυτό να μας βοηθήσει και στη Γη;
Η εργασία για διαστημικές αποστολές έχει συχνά οφέλη για τη βιομηχανία, τις θέσεις εργασίας και την επιστημονική γνώση. Ορισμένες από τις έρευνές της CSIRO θα βοηθήσουν να αναπτυχθούν τρόφιμα και συμπληρώματα για καταναλωτές με συγκεκριμένες θρεπτικές απαιτήσεις. Όπως πρωτεΐνες, βιταμίνη D και διατροφή ασβεστίου για ηλικιωμένους. Προγράμματα άμυνας, αθλήματα υψηλής απόδοσης, περιβάλλοντα φροντίδας υπερηλίκων και καταστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης, θα μπορούσαν όλα να επωφεληθούν από ένα αποκεντρωμένο, αυτόνομο και μικρής κλίμακας σύστημα παραγωγής θρεπτικών συστατικών και τροφίμων.
Πηγή: CSIROscope.au
Ακολουθήστε το Cibum 
