Η γνωστή φράση «ο δρόμος για την καρδιά ενός ανθρώπου περνάει από το στομάχι του» φαίνεται να έχει εφαρμογή όχι μόνο στις προσωπικές σχέσεις, αλλά και στην παγκόσμια πολιτική.
Οι ηγέτες και οι διπλωμάτες συχνά επιστρατεύουν το φαγητό ως εργαλείο για να διευκολύνουν συνομιλίες, να κατευνάσουν εντάσεις ή ακόμα και να χτίσουν δεσμούς. Όμως, όσο αποτελεσματική κι αν είναι η γαστρονομία στην ενίσχυση της συνεργασίας, άλλο τόσο μπορεί να πυροδοτήσει πολιτικές κρίσεις ή διπλωματικά επεισόδια.
Ακολουθούν έξι χαρακτηριστικές στιγμές όπου ένα γεύμα απέκτησε πολιτική διάσταση:
- Η “Ρωσική Σαλάτα” στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ
Στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 2022, το μενού του γεύματος περιλάμβανε την παραδοσιακή “Ensaladilla Rusa” (Ρωσική Σαλάτα). Αυτό το δημοφιλές πιάτο, φτιαγμένο από βραστές πατάτες, αυγά, καρότα, αρακά και μαγιονέζα, είναι αγαπητό στην Ισπανία. Ωστόσο, η επιλογή του προκάλεσε εντάσεις, δεδομένης της συγκυρίας: η Ρωσία είχε μόλις εισβάλει στην Ουκρανία, και η σύνοδος ήταν αφιερωμένη στην ενίσχυση της υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Παρά τις αντιδράσεις, η σαλάτα εξαντλήθηκε και την επόμενη μέρα στο μενού μετονομάστηκε σε «παραδοσιακή σαλάτα». Σε ένδειξη αλληλεγγύης προς την Ουκρανία, πολλά ισπανικά εστιατόρια άλλαξαν από τότε την ονομασία του πιάτου.
- Η βρετανική κουζίνα και ο Ζακ Σιράκ
Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ ήταν γνωστός για την περιφρόνησή του προς τη βρετανική γαστρονομία. Το 2005, είχε δηλώσει ότι «η βρετανική κουζίνα είναι η χειρότερη μετά τη φινλανδική» και ότι «δεν μπορείς να εμπιστευτείς ανθρώπους που μαγειρεύουν τόσο άσχημα».
Παρόλα αυτά, το 2019, σε μια γαλλοβρετανική σύνοδο κορυφής, έδειξε μια πιο χιουμοριστική στάση. Κατά τη διάρκεια του δείπνου, ο Σιράκ φέρεται να σχολίασε: «Στην αρχή νομίζεις ότι η αγγλική κουζίνα είναι χάλια και μετά μετανιώνεις που δεν είναι».
- Φινλανδική εκδίκηση με …πίτσα
Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, είχε προσβάλει τη φινλανδική κουζίνα, σχολιάζοντας ότι «οι Φινλανδοί τρώνε μόνο καπνιστό τάρανδο». Η απάντηση των Φινλανδών ήταν ευρηματική: η αλυσίδα πίτσας Kotipizza δημιούργησε την «πίτσα Μπερλουσκόνι», με καπνιστό τάρανδο, κόκκινα κρεμμύδια και μανιτάρια.
Η πίτσα όχι μόνο έγινε δημοφιλής, αλλά κέρδισε και διεθνή διαγωνισμό πίτσας στη Νέα Υόρκη, επισκιάζοντας τις ιταλικές συμμετοχές. Παρόλο που αργότερα μετονομάστηκε σε “poro” (τάρανδος στα φινλανδικά), παραμένει μία από τις κορυφαίες επιλογές της αλυσίδας.
- Ο Τζορτζ Μπους και η γλωσσική …καινοτομία
Το 1992, κατά τη διάρκεια επίσημου δείπνου στην Ιαπωνία, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους λιποθύμησε και έκανε εμετό στα γόνατα του Ιάπωνα πρωθυπουργού Kiichi Miyazawa. Το περιστατικό έγινε πρωτοσέλιδο παγκοσμίως και οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας ιαπωνικής λέξης: “bushusuru”, που σημαίνει «κάνω το πράγμα του Μπους» ή πιο απλά «ξερνάω».
- Η διαμάχη για το κρασί
Το 2016, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ακύρωσε προγραμματισμένο γεύμα με τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ρουχανί στο Παρίσι, επειδή οι Ιρανοί αξιωματούχοι ζήτησαν να μην υπάρχει κρασί στο τραπέζι. Το Ελιζέ, επιμένοντας στην πολιτιστική παράδοση της Γαλλίας, αρνήθηκε, προσφέροντας ως εναλλακτική ένα πρωινό χωρίς αλκοόλ – πρόταση που οι Ιρανοί χαρακτήρισαν «πολύ φτηνή».
- Ο πρόεδρος Λούλα και οι μικρές μερίδες
Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα ντα Σίλβα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις μικρές μερίδες που του σέρβιραν σε κρατικά δείπνα στη Ρώμη και το Παρίσι. Όπως δήλωσε, «Χρειάζομαι την ποσότητα. Μπορεί να είναι λαιμαργία εκ μέρους μου, αλλά μου αρέσει να υπάρχει αφθονία στο τραπέζι».