Απόφαση «σταθμός» του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου – Αλλάζουν τα δεδομένα για τις κυρώσεις και το κλείσιμο εγκαταστάσεων μετά την ανίχνευση listeria σε προϊόντα που πωλούνται ήδη από τη λιανική
Με μία απόφαση “βόμβα”, που δημιουργεί δικαστικό προηγούμενο, το Ευρωπαϊκό δικαστήριο (ΔΕΕ) αλλάζει τα δεδομένα όσον αφορά την ανίχνευση Listeria και τις κυρώσεις στις εταιρείες παραγωγής.
Στην ευρωπαϊκή δικαστική αρχή, προσέφυγε η εταιρεία χονδρικής καπνιστού σολομού και πέστροφας MV Wool, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες ψαριών στην Εσθονία, σε προϊόντα της οποίας ανιχνεύτηκε Listeria ενώ πωλούνταν ήδη σε καταναλωτές από καταστήματα λιανικής. Η Αρχή Ασφάλειας της χώρας διέταξε το κλείσιμο των εγκαταστάσεων αλλά η παραγωγός εταιρεία ισχυρίστηκε ότι η απόφαση είναι άδικη καθώς δεν μπορεί να ελέγξει την μόλυνση των προϊόντων καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους.
Το χρονικό της υπόθεσης
Τα έτοιμα προς κατανάλωση (RTE) συσκευασμένα καπνιστά προϊόντα (πέστροφα και σολομός) που παρήχθησαν από την M. V Wool συνδέθηκαν με επιδημία Listeria monocytogenes που επηρέασε 22 άτομα σε πέντε χώρες από το 2014 έως το 2019. Οι χώρες που επλήγησαν είναι: η Δανία (9 περιπτώσεις), η Εσθονία (6), η Φινλανδία (2), η Γαλλία (1) και η Σουηδία (4). Πέντε άνθρωποι πέθαναν. Το τελευταίο κρούσμα αναφέρθηκε στη Δανία τον Φεβρουάριο του 2019. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι η αρμόδια αρχή δεν είχε δικαίωμα να κλείσει τα εργοστάσιά της το 2019 μετά από το ξέσπασμα listeria, θέση με την οποία τελικά συμφώνησε το ΔΕΕ.
Τον Αύγουστο του 2019, μετά τον εντοπισμό της Listeria monocytogenes, οι Εσθονοί αξιωματούχοι διέταξαν την εταιρεία να αναστείλει την παραγωγή των προϊόντων, να ανακαλέσει ολόκληρη την παρτίδα και να ενημερώσει τους καταναλωτές.
Τον Οκτώβριο, αφού βρήκε τη Listeria monocytogenes σε ορισμένα από τα προϊόντα της, η MV Wool απολύμανε δύο μονάδες λειτουργίας. Ωστόσο, η Listeria συνέχισε να ανιχνεύεται σε ορισμένα προϊόντα. Τον Νοέμβριο, η εσθονική αρχή διέταξε την MV Wool να αναστείλει τις εργασίες στις εγκαταστάσεις μέχρι να έχει αποδείξεις ότι η μόλυνση είχε εξαλειφθεί.
Η προσφυγή και η απόφαση
Η MV Wool άσκησε έφεση εναντίον της απόφασης υποστηρίζοντας ότι το όριο δεν ισχύει για είδη που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά και η Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων της χώρας δεν έχει δικαίωμα να εφαρμόσει το όριο που απαιτεί την απουσία Listeria monocytogenes σε 25 γραμμάρια σε δείγματα που λαμβάνονται από λιανική πώληση. Στην έφεση η εταιρεία τόνισε επίσης ότι για αυτά τα προϊόντα, το όριο είναι 100 μονάδες σχηματισμού αποικιών Listeria monocytogenes ανά γραμμάριο (CFU/g) και πάνω από αυτά τα επίπεδα δεν είχε βρεθεί ποτέ στα προϊόντα της.
Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο, προκειμένου να αποφανθεί για την ερμηνεία των κανονισμών. Σύμφωνα με την απόφαση του ΔΕΕ το όριο μηδενικής ανοχής ισχύει πριν τα τρόφιμα φύγουν από τον έλεγχο της επιχείρησης τροφίμων καθώς ο παραγωγός δεν είναι σε θέση να αποδείξει ότι το προϊόν δεν θα υπερβαίνει τα 100 CFU/g καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του.
Ο Allar Jõks, πληρεξούσιος δικηγόρος της M.V.Wool στη δίκη, δήλωσε: «Το συμπέρασμα του ευρωπαϊκού δικαστηρίου ήταν ότι εάν το τρόφιμο βρίσκεται εκτός του ελέγχου του κατασκευαστή, δηλαδή στο κατάστημα, τότε δεν μπορεί να εφαρμοστεί το κριτήριο μηδενικής ανοχής».
Έτσι το δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η εταιρεία δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει την αρχή ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής, τα τρόφιμα δεν θα υπερβαίνουν το όριο των 100 CFU/g για τη Listeria monocytogenes και, το όριο μηδενικής ανοχής δεν θα ισχύει για είδη που έχουν τοποθετηθεί στην αγορά. Σύμφωνα με το ΔΕΕ η αρμόδια Αρχή της χώρας, μπορεί να αποσύρει προϊόντα από την αγορά, αλλά δεν μπορεί να κλείσει τις εγκαταστάσεις παραγωγής ούτε καν προσωρινά.
Ακολουθήστε το Cibum 
