Όπως όλα δείχνουν η τεχνητή νοημοσύνη δεν καταργεί θέσεις εργασίας απλώς αλλάζει τις ειδικότητες αφού και οι μηχανές χρειάζονται ανθρώπινο δυναμικό για να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν και μάλιστα περισσότερο.
Στον κόσμο της ψηφιακής εποχής, η τεχνητή νοημοσύνη καταλαμβάνει όλο και περισσότερο χώρο σε πολλούς διαφορετικούς τομείς. Αυτόματοι τηλεφωνητές εξυπηρέτησης πελατών, αυτόματα συστήματά παρακολούθησης και ανίχνευσης, αυτόματοι παραγγελιολήπτες, ακόμα και αυτόματα ντελίβερι. Αυτά είναι μόνο κάποιοι από τους τομείς που έχουν αντικατασταθεί οι ανθρώπινες λειτουργίες με αυτές των ρομπότ.
Η αντικατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού, από αυτοματισμούς είναι ένας φόβος που επικρατεί χρόνια τώρα, όμως η νέα αυτή τεχνολογία δεν φαίνεται να καταργεί τις θέσεις εργασίας, αλλά απλώς να τις μετατρέπει. Τα ρομπότ δεν αντικαθιστούν ανθρώπους, απλώς δημιουργούν νέες ανάγκες εργασίας. Έχει αλλάξει το κομμάτι που αλληλεπιδρά ο εργαζόμενος με τον πελάτη ωστόσο δεν καταργείται τελείως η θέση του.
Το McDondald’s έξω από το Fort Worth του Τέξας, στόχο έχει να διακόψει την επαφή μεταξύ εργαζομένου και πελάτη, βελτιώνοντας την ποιότητα και την ακρίβεια των υπηρεσιών. Παρόλο που το κατάστημα φαίνεται πλήρως αυτοματοποιημένο, όπως υποστηρίζει απασχολεί ίδιο αριθμό ατόμων, απλώς δεν φαίνονται.
Σε μια ανάλυση προ δεκαετίας, προβλέπεται πως μέχρι το 2034 η αυτοματοποίηση θα εξαφάνισε το 47% των θέσεων εργασίας. Παρόλο που έχουμε διανύσει το μισό διάστημα, δεν φαίνεται τα σενάρια αυτά να επαληθεύονται σύντομα. Μια ακόμα πρόβλεψη ήταν πως, η τεχνολογία αυτόνομης οδήγησης θα αντικαθιστούσε τους ανθρώπινους οδηγούς αυτοκινήτων, φορτηγών ή ταξί, κάτι που όχι μόνο δεν πλησιάζει, αντιθέτως αυξάνεται η ζήτηση των οδηγών.
Μια έκθεση του 2020 ωστόσο, από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, υπολόγισε ότι ενώ 85 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα αντικατασταθούν από μηχανές μέχρι το 2025, εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 97 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας για να υποστηριχθεί αυτή η νέα οικονομία. Από το φόβο του κόσμου μη στερέψουν οι θέσεις εργασίας λόγω της εξέλιξης, ξεχνούν πως και οι μηχανές χρειάζονται ανθρώπινο δυναμικό για να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν.
Ναι μεν αλλά…
Ενώ οι εταιρείες υποστηρίζουν πως οι αυτοματισμοί κάνουν πιο αποτελεσματική τη δουλειά τους και ελαχιστοποιούν τα λάθη, στην πραγματικότητα το μόνο που επιτυγχάνεται είναι να αφαιρείται από το ανθρώπινο δυναμικό μια αρμοδιότητα. Αντί να αυξήσει την παραγωγικότητα συχνά η αυτοματοποίηση λειτουργεί ως εργαλείο εξουσίας των εργοδοτών στους εργαζομένους. Στο βιβλίο του «Automation and the Future of Work», ο οικονομικός ιστορικός Aaron Benanav εξηγεί ότι οι εταιρείες δεν καταβάλλουν χρήματα σε εργαλεία για να διευκολύνουν τη ζωή των εργαζομένων, αλλά “ρίχνουν χρήματα σε τεχνολογίες που επιτρέπουν τη λεπτομερή παρακολούθηση των ίδιων εργαζομένων”. Ένας τρόπος είναι η αφαίρεση των δεξιοτήτων από τους εργαζόμενους, ώστε να καλύπτουν τις θέσεις χωρίς ιδιαίτερη εκπαίδευση και κατ’ επέκταση απαιτώντας λιγότερα χρήματα. Με αυτόν το τρόπο οι άνθρωποι θα έχουν λιγότερα επιχειρήματα για να αυξήσουν το εισόδημα τους, κάτι που βολεύει ιδιαίτερα τους εργοδότες.
Χωρίς αμφιβολία αυτές οι νέες τεχνολογίες κάνουν πιο εύκολα τα πράγματα για τους καταναλωτές ωστόσο θα πρέπει να συμπεριληφθεί και η αξία του εργαζόμενου. Ο Phil Jones, ένας ερευνητής και συγγραφέας του “Work Without the Worker: Labor in the Age of Platform Capitalism”, υποστηρίζει ότι οι εταιρείες απλώς αναπτύσσουν ημιαυτόματη τεχνολογία για να φαίνεται πως η επωνυμία αξίζει όλα τα εύσημα για το τελικό προϊόν και όχι οι υπάλληλοι που το έκαναν δυνατό. “Οι εργάτες εξαφανίζονται στη μεγάλη σκιά της μηχανής”, γράφει ο Jones. Έτσι σε βάθος χρόνου αντί να εξελίσσονται οι θέσεις εργασίας, υποβαθμίζονται.