Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα τρόφιμα ή οι συσκευασίες τροφίμων αποτελούν σημαντικές οδούς μετάδοσης του Covid-19, υπάρχουν βήματα που μπορούν να λάβουν οι εταιρείες τροφίμων για να μειώσουν τον κίνδυνο μόλυνσης, υποστηρίζουν οι καθηγητές Phil Bremer, Dr Catherine McLeod, Dr Joanne Kingsbury και Dr Rob Lake. .
Ο Covid-19 έχει προκαλέσει σημαντική αναστάτωση στη βιομηχανία τροφίμων καθώς οι εταιρείες προσπαθούν να διασφαλίσουν την ασφάλεια των εργαζομένων και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στα προϊόντα τους.
Παρά το γεγονός ότι δισεκατομμύρια γεύματα έχουν μεταφερθεί και καταναλωθεί σε όλο τον κόσμο από την αρχή της πανδημίας, δεν υπάρχουν οριστικά στοιχεία ότι τα τρόφιμα ή οι συσκευασίες τροφίμων ήταν πηγή ή οδός μετάδοσης του SARS-CoV-2.
Παρόλο που έχουν εμφανιστεί σημαντικά κρούσματα Covid-19 σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας τροφίμων και μεταξύ των εργαζομένων σε υπηρεσίες εστίασης, η κύρια αιτία αυτών των εστιών πιστεύεται ότι οφείλεται στη μετάδοση από άτομο σε άτομο, η οποία έχει διευκολυνθεί από την κλειστή φύση του εργασιακού περιβάλλοντος, αντί της έκθεσης των εργαζομένων σε μολυσμένα τρόφιμα ή υλικά συσκευασίας.
Ενώ ένας αριθμός μελετών έχει διερευνήσει την ικανότητα του SARS-CoV-2 να επιβιώνει και να παραμένει μολυσματικός σε τρόφιμα, υλικά συσκευασίας ή άλλες επιφάνειες, η πλειονότητα των μελετών έχει κάνει πειραμάματα με “εμβολιασμό” των τροφίμων και των επιφανειών τους με πολύ υψηλότερες συγκεντρώσεις ιού από ό,τι θα γινόταν με φυσικό τρόπο από φορείς του ιού που ενδεχομένως φτερνίζονταν. Η επιβίωση με την πάροδο του χρόνου έχει στη συνέχεια αξιολογηθεί υπό συνθήκες που γενικά δεν αντικατοπτρίζουν φυσικά σενάρια.
Ωστόσο, όταν προστίθεται σε τρόφιμα, ο SARS-CoV-2 μπορεί να παραμείνει μολυσματικός για ποικίλες χρονικές περιόδους, ανάλογα με τις ιδιότητες του τροφίμου (pH) και τις συνθήκες αποθήκευσης (θερμοκρασία, σχετική υγρασία).
Για παράδειγμα, ο SARS-CoV-2 που εμποτίστηκε σε σολομό, γαρίδες και κοτόπουλο ήταν σχετικά σταθερός μετά από μία ημέρα σε θερμοκρασίες ψύξης, ενώ μια άλλη μελέτη ανέφερε ότι ο SARS-CoV-2 στον σολομό παρέμεινε μολυσματικός για περισσότερο από μία εβδομάδα σε θερμοκρασίες ψύξης.
Επιπλέον, ο SARS-CoV-2 παρέμεινε μολυσματικός στο αγελαδινό γάλα αποθηκευμένο για τουλάχιστον δύο ημέρες σε θερμοκρασίες ψύξης ή κατάψυξης και για τουλάχιστον οκτώ εβδομάδες σε παγωτό αποθηκευμένο στους -20°C ή -80°C. Αντίθετα, στο όξινο γάλα που έχει υποστεί ζύμωση, η μολυσματικότητα μειώθηκε με την πάροδο του χρόνου και ο ιός δεν ήταν ανιχνεύσιμος μετά από τέσσερις εβδομάδες.
Τα μολυσματικά ιικά φορτία από τα μανιτάρια στο ψυγείο μειώθηκαν σημαντικά μετά από μία ώρα και δεν ήταν ανιχνεύσιμα μετά από μία ημέρα, αλλά υπήρξε μόνο μια μέτρια μείωση στον αριθμό των μολυσματικών ιών στις φλούδες των μήλων και στο σπανάκι μετά από μία ημέρα.
Υπάρχουν, ωστόσο, τέσσερα σημαντικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση του πιθανού ρόλου των τροφίμων στη μετάδοση του SARS-CoV-2.
Το πρώτο είναι ότι οι μελέτες που προσπάθησαν να επαναλάβουν σενάρια μόλυνσης φυσικών φρέσκων προϊόντων χρησιμοποιώντας χαμηλά επίπεδα αερολύματος SARS-CoV-2 ή τον χειρισμό προϊόντων από άτομα μολυσμένα με Covid-19, δεν έχουν οδηγήσει σε SARS-CoV-2 που να ανιχνεύεται στο προϊόν.
Δεύτερον, το κανονικό μαγείρεμα ή η εφαρμογή θερμότητας κατά την επεξεργασία των τροφίμων (παστερίωση) θα αδρανοποιήσει τον ιό.
Τρίτον, εάν ο SARS-CoV-2 όντως έφτανε στο φαγητό και αυτό το φαγητό καταναλώθηκε στη συνέχεια πριν αδρανοποιηθεί ο ιός, πιστεύεται ότι οι φυσιολογικές συνθήκες του εντερικού σωλήνα (στομαχικό οξύ και χολικά άλατα) θα αδρανοποιούσαν τον ιό.
Τέταρτον, η μόλυνση από τον SARS-CoV-2 συμβαίνει κυρίως μέσω της εισπνοής σωματιδίων ιού.
Αυτά τα τέσσερα σημεία παρέχουν ένα σαφές σκεπτικό για το γιατί τα τρόφιμα είναι απίθανο να είναι φορέας ή οδός μετάδοσης του SARS-CoV-2.
Τι συμβαίνει με τις συσκευασίες
Ο κίνδυνος μετάδοσης του SARS-CoV-2 από μολυσμένες συσκευασίες τροφίμων θεωρείται επίσης πολύ χαμηλός. Έχουν υπάρξει σχετικά λίγες αναφορές ανίχνευσης του ιού SARS-CoV-2 σε συσκευασίες τροφίμων και όπου έχει εντοπιστεί, οι περισσότερες μελέτες έχουν ανιχνεύσει ιικό RNA και όχι μολυσματικό ιό. Ενώ η ανίχνευση ιικού RNA υπογραμμίζει τη σημασία της χρήσης καλών πρακτικών υγιεινής των τροφίμων για την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας μόλυνσης των επιφανειών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, δεν υποδηλώνει την παρουσία μολυσματικού κινδύνου ούτε συνεπάγεται κίνδυνο για τους ανθρώπους που χειρίζονται τη συσκευασία.
Μελέτες από την Κίνα που υποδεικνύουν μια γενετική σύνδεση μεταξύ του SARS-CoV-2 που βρέθηκε σε εισαγόμενα προϊόντα/συσκευασίες ψυχρής αλυσίδας και από εργαζόμενους που στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι είχαν μολυνθεί μετά τον χειρισμό τους, δεν ήταν σε θέση να καθορίσουν οριστικά την κατεύθυνση μετάδοσης.
Ο μολυσματικός SARS-CoV-2 έχει αποδειχθεί ότι παραμένει σε σκληρές επιφάνειες (π.χ. πλαστικό, γυαλί, χάλυβας) που διατηρούνται σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος στο σκοτάδι για περιόδους που κυμαίνονται από αρκετές ημέρες έως τουλάχιστον ένα μήνα, αν και σημειώθηκαν σημαντικές μειώσεις στον αριθμό των μολυσματικών ιών με τον χρόνο. Γενικά, ο SARS-CoV-2 παραμένει μολυσματικός σε επιφάνειες για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες και επίπεδα υγρασίας, ενώ η αποδεδειγμένη σταθερότητα του ιού κατά την κατάψυξη ήταν αναμενόμενη.
Στο χώρο εργασίας, η βέλτιστη πρακτική για τη διαχείριση του κινδύνου μόλυνσης από SARS-CoV-2 μεταξύ των εργαζομένων περιλαμβάνει τη διευκόλυνση και την ενθάρρυνση του εμβολιασμού, την εφαρμογή ρουτίνας παρακολούθησης της θερμοκρασίας, τονίζοντας τη σημασία της αυτοαπομόνωσης.
Οι εταιρείες μπορούν να προστατεύσουν καλύτερα τους ανθρώπους, τα προϊόντα και τις συσκευασίες διασφαλίζοντας ότι υπάρχει καλός αερισμός, κατάλληλη χρήση ΜΑΠ, χρήση οθονών, έντονες φυσαλίδες στο χώρο εργασίας και κοινωνική απόσταση και ότι υπάρχει αυστηρή τήρηση των καλών πρακτικών υγιεινής.
Επειδή ο εμβολιασμός δεν προλαμβάνει πλήρως τη μόλυνση και τα εμβολιασμένα άτομα μπορεί να είναι ασυμπτωματικά, η σημασία της συνεχούς αυστηρής τήρησης της χρήσης ΜΑΠ και της αυστηρής τήρησης των πρακτικών καλής υγιεινής και κοινωνικής απόστασης δεν μπορεί να υπερτονιστεί. Τα self ή rapid test έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσει αυτά τα θεμελιώδη μέτρα ελέγχου, αλλά δεν μπορούν να τα αντικαταστήσει.
Ενώ ο SARS-CoV-2 μπορεί να παραμείνει μολυσματικός στις επιφάνειες επεξεργασίας, στις συσκευασίες τροφίμων και σε ορισμένα τρόφιμα υπό συνθήκες ψυχρής αλυσίδας για σημαντικές χρονικές περιόδους, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα τρόφιμα ή οι συσκευασίες τροφίμων αποτελούν σημαντικές οδούς μετάδοσης του Covid-19 .
Τα αερολύματα και τα σταγονίδια είναι μακράν η κυρίαρχη οδός μετάδοσης. Στο χώρο εργασίας, ο εμβολιασμός με υγειονομικούς ελέγχους, η αναφορά κατάστασης, η φυσική απόσταση, ο καλός αερισμός, η χρήση ΜΑΠ και η τήρηση πρακτικών υγιεινής παραμένουν τα καλύτερα μέσα για την πρόληψη της μετάδοσης μεταξύ των εργαζομένων.
*Ο καθηγητής Phil Bremer προέρχεται από το Τμήμα Επιστημών Τροφίμων, στο Πανεπιστήμιο του Otago και είναι μέλος του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης Ασφάλειας Τροφίμων της Νέας Ζηλανδίας.
*Η Δρ Catherine McLeod είναι Διευθύντρια του Επιστημονικού Κέντρου Ασφάλειας Τροφίμων της Νέας Ζηλανδίας.
*Η Δρ Joanne Kingsbury είναι ανώτερη επιστήμονας στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Έρευνας και είναι μέλος του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης Ασφάλειας Τροφίμων της Νέας Ζηλανδίας.
*Ο Δρ Rob Lake είναι Επιστημονικός Ηγέτης στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Έρευνας και είναι μέλος του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης Ασφάλειας Τροφίμων της Νέας Ζηλανδίας.
Πηγή: https://www.newsroom.co.nz/
Ακολουθήστε το Cibum 
