Βιργινία Κιμπουροπούλου
H Ουκρανία και η Ρωσία αποτελούν παγκόσμιες, εμπορικές υπερδυνάμεις. Συγκεκριμένα, τα εδάφη της Ουκρανίας αποδίδουν το 10% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 14% των εξαγωγών καλαμποκιού και περίπου το μισό του παγκόσμιου ηλιελαίου, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ. Με τον πόλεμο να συνεχίζεται για σχεδόν ένα μήνα, ωστόσο, το αντίκτυπο που υφίστανται οι παγκόσμιες οικονομίες τροφίμων είναι όλο και πιο εμφανές.
Υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε καύσιμα, λιπάσματα, εξοπλισμό αλλά και εργατικά χέρια, καθώς οι περισσότεροι είτε υπερασπίζουν τα ουκρανικά εδάφη είτε αποχωρούν σε αναζήτηση ασφαλούς εδάφους. Με το σιτάρι ήδη στο έδαφος, και λίγες μόνο εβδομάδες να απομένουν για τη φύτευση καλαμποκιού, οι αγρότες στην Ουκρανία δεν μπορούν να λάβουν τα απαραίτητα λιπάσματα και χημικά.
Οι αγρότες πρέπει να ξεκινήσουν τις καλλιέργειες καλαμποκιού, ηλίανθου και κριθαριού τον Απρίλιο και τον Μάιο. Πλέον, υπάρχει μεγάλη αμφιβολία για το κατά πόσο αυτό είναι εφικτό. Σε μόλις τρεις εβδομάδες, ο πόλεμος διέκοψε τη γεωργία της Ουκρανίας, προκαλώντας υψηλότερες τιμές καθώς και την απειλή παγκόσμιων ελλείψεων. Μεγάλο μέρος των εξαγωγών πηγαίνει σε αναπτυσσόμενες οικονομίες που ήδη αντιμετωπίζουν τον πληθωρισμό του κόστους των τροφίμων.
Οι τιμές του σιταριού έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ λόγω των επιπτώσεων στις αποστολές της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Για πιθανή επισιτιστική κρίση, με αυξανόμενες τιμές και εκατομμύρια να κινδυνεύουν από σοβαρή πείνα, προειδοποίησε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων βρίσκονται ήδη στα πιο υψηλά επίπεδα της δεκαετίας, σε μεγάλο βαθμό από τα παρατεταμένα προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού της πανδημίας. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σίτου αυξήθηκαν κατά 42% μέχρι στιγμής φέτος. Η τιμή του καλαμποκιού έχει αυξηθεί κατά 27%.
Ο Maximo Torero, επικεφαλής οικονομολόγος στον FAO, είπε ότι οι τιμές των τροφίμων ήταν ήδη υψηλές πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19. Η πρόσθετη ένταση του πολέμου θα μπορούσε να οδηγήσει το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων σε καταστροφή, προειδοποίησε. «Είχαμε ήδη προβλήματα με τις τιμές των τροφίμων», είπε σε συνέντευξή του στον Guardian. «Ο πόλεμος μας φέρνει σε κατάσταση όπου θα μπορούσαμε εύκολα να πέσουμε σε επισιτιστική κρίση».
Ακόμη, ο ναυτικός αποκλεισμός της Ρωσίας και οι μάχες γύρω από τα λιμάνια της Ουκρανίας έχει σταματήσει τη ναυτιλία και έχουν αφήσει περιορισμένα μέσα για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Με τα λιμάνια κλειστά, η χώρα προσπαθεί να μεταφέρει ορισμένες εξαγωγές μέσω των δυτικών συνόρων της. Περίπου το 25% έως 30% κατευθύνεται τώρα προς τη Ρουμανία, την Πολωνία και τη Σλοβακία με τρένο και σε άλλα λιμάνια, είπε ο κ. Βισότσκι. Η Ουκρανία είναι ο τέταρτος και ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας καλαμποκιού και σιταριού στον κόσμο, αντίστοιχα, σύμφωνα με το USDA, και το 85% των εξαγωγών καλλιεργειών της ταξιδεύει δια θαλάσσης, δήλωσε ο κ. Vysotskyi, υπουργός της κυβέρνησης.«Οι παρακάμψεις της ναυτιλίας θα προσθέσουν 10% έως 15% στο κόστος των καλλιεργειών», είπε ο κ. Vysotskyi.
Επιδεινώνοντας τις προοπτικές εφοδιασμού τροφίμων, η Ρωσία, επίσης σημαντικός εξαγωγέας σιτηρών, αγωνίζεται να βγάλει τις καλλιέργειές της από τη Μαύρη Θάλασσα. Τα δημητριακά χρησιμοποιούνται για ζωοτροφές και οι διακοπές του εφοδιασμού πλήξει και τη βιομηχανία κρέατος. Παρατηρούνται, ακόμη, μεγάλες αυξήσεις στην τιμή του γάλακτος και του κρέατος, χωρίς να γνωρίζει κανείς ακριβώς για πόσο θα διαρκέσει αυτό.
Ο Torero προέτρεψε τις χώρες να διατηρήσουν τα συστήματα τροφίμων ανοιχτά και να μοιραστούν πληροφορίες σχετικά με τα αποθέματα, τη συγκομιδή και τη διαθεσιμότητα τροφίμων, να προσπαθήσουν να εξομαλύνουν τα προβλήματα εφοδιασμού. «Αυτή τη στιγμή, το βραχυπρόθεσμο πρόβλημα είναι η διαθεσιμότητα. Πρέπει να βρούμε τρόπους να καλύψουμε το κενό», είπε. «Πιστεύουμε ότι το χάσμα μπορεί να καλυφθεί κάπως, αλλά όχι 100%. Οι χώρες θα πρέπει, επίσης, να προσπαθήσουν να διαφοροποιηθούν ως προς τους προμηθευτές τους».
Πηγές: https://www.theguardian.com/world/2022/mar/14/ukraine-invasion-worldwide-food-crisis-warns-un
https://businesshala.com/war-in-ukraine-is-already-taking-its-toll-on-global-food-supplies/
Ακολουθήστε το Cibum 
