Η Ευρώπη απαγόρευσε άλλη μία ουσία PFAS σε συσκευασίες τροφίμων, καλλυντικά και άλλα προϊόντα.
Η Επιτροπή, στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα (κανονισμός REACH) ενέκρινε τον περιορισμό της χρήσης του ενδεκαφθοροεξανοϊκού οξέος (PFHxA) και των συναφών με το PFHxA ουσιών. Αυτές οι υποομάδες υπερφθοροαλκυλιωμένων και πολυφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών (PFAS) είναι άκρως ανθεκτικές και ευκίνητες στο νερό και η χρήση τους σε ορισμένα προϊόντα ενέχει κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι το PFAS μπορεί να προκαλέσει ανοσοκαταστολή, αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων και μειωμένη ανταπόκριση στον εμβολιασμό, ενώ ο υποκείμενος μηχανισμός δράσης του εξακολουθεί να παραμένει ασαφής. Σε πειραματόζωα, οι αναφερόμενες επιδράσεις του PFAS περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων αρνητικές επιπτώσεις στη σπλήνα, αλλοιωμένη παραγωγή κυτοκινών, μειωμένη παραγωγή ειδικών αντισωμάτων, και μειωμένη επιβίωση μετά από μόλυνση από γρίπη
Ο περιορισμός PFHxA που εγκρίθηκε σήμερα επικεντρώνεται σε χρήσεις όπου ο κίνδυνος δεν ελέγχεται επαρκώς, υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις και το κοινωνικοοικονομικό κόστος θα είναι περιορισμένο σε σύγκριση με τα οφέλη για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Ο περιορισμός θα απαγορεύσει την πώληση και τη χρήση PFHxA σε συσκευασίες τροφίμων, όπως κουτιά για πίτσες, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, καλλυντικά όπως τα προϊόντα περιποίησης του δέρματος και σε ορισμένες εφαρμογές αφρού πυρόσβεσης. Η απαγόρευση δεν επηρεάζει άλλες εφαρμογές του PFHxA, για παράδειγμα σε ημιαγωγούς, μπαταρίες ή κυψέλες καυσίμου για πράσινο υδρογόνο.
Ο περιορισμός αυτός αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου για τη μείωση των εκπομπών PFAS, δεδομένου ότι το PFHxA χρησιμοποιείται συχνά ως υποκατάστατο άλλης ήδη απαγορευμένης PFAS (υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ, ή «PFOA»). Η απόφαση βασίστηκε στην επιστημονική αξιολόγηση των επιτροπών του ECHA και έχει περάσει επιτυχώς τον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Επόμενα βήματα
Ο περιορισμός PFHxA θα τεθεί επισήμως σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα. Θα τεθεί σε ισχύ μετά από μεταβατικές περιόδους μεταξύ 18 μηνών και 5 ετών, ανάλογα με τη χρήση, παρέχοντας χρόνο για αντικατάσταση από ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις.
Ιστορικό
Οι PFAS ονομάζονται «χημικές ουσίες για πάντα» διότι δεν διασπώνται στο φυσικό περιβάλλον. Οι PFAS, που χρησιμοποιούνται σε πολλές βιομηχανικές διεργασίες και σε πολλά καταναλωτικά προϊόντα, απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, δεδομένου του μεγάλου αριθμού περιπτώσεων μόλυνσης του εδάφους και του νερού, συμπεριλαμβανομένου του πόσιμου νερού.
Τα τελευταία 20 χρόνια, η ΕΕ έχει αναλάβει αυξανόμενη δράση για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από PFAS. Όπως αναφέρεται στη στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων, η Επιτροπή δεσμεύεται να λάβει ένα ολοκληρωμένο σύνολο δράσεων για την αντιμετώπιση της χρήσης και της μόλυνσης από PFAS, στο πλαίσιο του κανονισμού REACH, της νομοθεσίας της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα και στο πλαίσιο άλλων ειδικών νομοθετικών πράξεων για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Κατά την πρόβλεψη τέτοιων δράσεων, η Επιτροπή λαμβάνει δεόντως υπόψη τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών λύσεων για τις PFAS που χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές που απαιτούνται για τη διττή μετάβαση προς μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία, καθώς και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Ο σημερινός περιορισμός αποτελεί ένα ακόμη βήμα που έλαβε η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχουν οι PFAS, στο πλαίσιο του κανονισμού REACH. Είναι διακριτός από τον πιθανό περιορισμό ολόκληρης της ομάδας PFAS («καθολικός περιορισμός PFAS») τον οποίο αξιολογεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) κατόπιν πρότασης πέντε ευρωπαϊκών κυβερνήσεων του 2023.