Τι συμβαίνει στον οργανισμό όταν υφίσταται “ύπουλο υποσιτισμό”.
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μαστίζονται από τον υποσιτισμό, υπολογίζεται μάλιστα πως το ποσοστό ανέρχεται στα 8,9% του παγκόσμιου πληθυσμού, ωστόσο δεν είναι ένα φαινόμενο μόνο των φτωχότερων κοινωνικών ομάδων. Υπολογίζεται πως περισσότερα από 6 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν ετησίως σε αναπτυσσόμενες χώρες και με έμμεσο ή άμεσο τρόπο ευθύνεται ο υποσιτισμός.
Πρόκειται ουσιαστικά για την ανισορροπία θρεπτικών συστατικών στο σώμα, σύμφωνα με μια δημοσίευση του 2022 στο British Journal of Nutrition, που μπορεί να προέρχεται από την παρουσία μιας διατροφικής διαταραχής όπως η ανορεξία, η έλλειψη θερμιδικής πρόσληψης ή η έλλειψη υγιεινών τροφίμων. Για μερικούς ανθρώπους, ο υποσιτισμός προκύπτει από μια υποκείμενη ασθένεια ή τις επιπλοκές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το σώμα μπορεί να δυσκολεύεται να απορροφήσει αρκετά θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα.
Τον υποσιτισμό συνήθως τον έχουμε ταυτίσει με την έλλειψη διατροφής, ωστόσο σύμφωνα με ένα άρθρο του 2016 στο Trends in Immunology, μπορεί επίσης να εκδηλωθεί ως υπερσιτισμός. Όταν ένα άτομο υποσιτίζεται, δεν λαμβάνει αρκετά από τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να λειτουργήσει σωστά το σώμα του. Αυτό μπορεί να εμφανιστεί ως ανεπάρκεια μακροθρεπτικών συστατικών όπως πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη ή τα μικροθρεπτικά συστατικά που προέρχονται από βιταμίνες και μέταλλα. Σε περιπτώσεις υπερθρεψίας, ένα άτομο μπορεί να λαμβάνει υπερβολική ποσότητα ορισμένων θρεπτικών συστατικών, σε σημείο που αυτό να επηρεάζει την υγεία του. Μια περίσσεια λίπους, πρωτεΐνης ή υδατανθράκων συνήθως συσσωρεύεται στα λιπώδη κύτταρα του λιπώδους ιστού του σώματος.
Παχυσαρκία στον υποσιτισμό “Hidden hunger”
Στο σημείο αυτό λοιπόν προκύπτει και ένα μεγάλο παράδοξο. Παρά το γεγονός πως ο υποσιτισμός είναι συνυφασμένος με ένα αδύνατο σώμα, στοιχεία δείχνουν πως είναι πιθανό να είστε υποσιτισμένοι και να έχετε μέσο βάρος ή ακόμα και να είστε υπέρβαροι. Στην πραγματικότητα, ο υποσιτισμός και η παχυσαρκία συχνά συνυπάρχουν, ιδιαίτερα όπου οι άνθρωποι καταναλώνουν φθηνούς επεξεργασμένους υδατάνθρακες και επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά, τα οποία στερούνται σημαντικά θρεπτικά συστατικά.
Η παχυσαρκία είναι επίσης διαδεδομένη μεταξύ των ανθρώπων που εκτίθενται σε υποσιτισμό που σχετίζεται με την πείνα, σημειώνει μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders. Η διατροφική καθυστέρηση στην παιδική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε εξασθενημένη οξείδωση του λίπους, προκαλώντας συσσώρευση λίπους στο σώμα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition. Αυτό μπορεί να εξηγήσει τα υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας μεταξύ των υποσιτισμένων ατόμων που ζουν σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες.
Η έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και συντήρηση των μυών. Εάν δεν καταναλώνετε επαρκή ποσότητα βιταμινών και μετάλλων, το σώμα σας δεν θα είναι σε θέση να χτίσει και να διατηρήσει νέους μύες. Αντίθετα, ο μεταβολισμός σας μπορεί να επιβραδυνθεί και πιθανότατα θα αποκτήσετε υπερβολικό σωματικό λίπος.
Στον ανεπτυγμένο και τον αναπτυσσόμενο κόσμο, η ανεπάρκεια μικροθρεπτικών συστατικών εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό, σε βαθμό που προκαλεί ανησυχία για την ανάπτυξη χρόνιου υποσιτισμού γνωστού και ως κρυφός υποσιτισμός (hidden hunger). Υπολογίζεται πως είναι μια κατάσταση που βιώνεται από το 30% του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού, ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος όπου υπάρχει εξάρτηση από βασικά τρόφιμα χαμηλού κόστους και όπου η ποικιλομορφία της διατροφής είναι περιορισμένη. Αυξανόμενα στοιχεία από έρευνες πρόσληψης σε δυτικές χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Γερμανία, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία και πολλές άλλες υποδεικνύουν ότι δεν επιτυγχάνεται επαρκής πρόσληψη στην περίπτωση ορισμένων μικροθρεπτικών συστατικών, σύμφωνα με συστάσεις που χρησιμοποιούν τα RDA ως αναφορά. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το φολικό οξύ, τη βιταμίνη D, τη βιταμίνη Ε, τον σίδηρο και το ιώδιο.
Η κατάσταση του κρυφού υποσιτισμού είναι ένας ύπουλος εχθρός, καθώς δεν είναι άμεσα εμφανής και μπορεί να υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν γίνουν εμφανή τα κλινικά σημάδια υποσιτισμού. Είναι μια δημοφιλής αντίληψη ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν στις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου απολαμβάνουν μια διατροφικά σωστή διατροφή, ωστόσο είναι κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), η ανεπάρκεια μικροθρεπτικών συστατικών μπορεί, μακροπρόθεσμα, να οδηγήσει σε μεγάλο αριθμό προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της εξασθενημένης γνωστικής ανάπτυξης, της χαμηλότερης αντοχής στις ασθένειες και αυξημένων κινδύνων κατά τον τοκετό τόσο για τις μητέρες όσο και για παιδιά. Ένα ιδιαίτερο ζήτημα στον ανεπτυγμένο κόσμο είναι η ανεπαρκής πρόσληψη φυλλικού οξέος και η κατάσταση της βιταμίνης D.
Πως αντιδρά το σώμα στον υποσιτισμό;
Ενώ υπάρχουν διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπείες, ο χρόνιος υποσιτισμός μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμα προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας, σύμφωνα με το British Journal of Nutrition. Δείτε τι συμβαίνει στον οργανισμό σας όταν υποσιτίζεστε, σύμφωνα με το HealthDigest.
Απώλεια βάρους
Ίσως το πιο κοινό και ορατό σημάδι υποσιτισμού είναι η απώλεια βάρους. Υπολογίζεται πως τα άτομα που υποσιτίζονται μπορούν να χάσουν κάπου μεταξύ 5% και 10% του βάρους τους μέσα σε τρεις έως έξι μήνες. Πολλά παιδιά υποφέρουν παγκοσμίως από έλλειψη φαγητού, πράγμα που συναινεί πως όταν ένα παιδί είναι υπερβολικά αδύνατο για το ύψος του, μπορεί να είναι ευάλωτο σε αναπτυξιακές καθυστερήσεις, ασθένειες και λοιμώξεις, ακόμη και θάνατο, σε σύγκριση με τον μέσο άνθρωπο.
Η μη ισορροπημένη κατανάλωση μακροθρεπτικών συστατικών (όπως πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη) μπορεί τελικά να στερήσει από το σώμα ενέργεια, έτσι το σώμα αρχίζει να διασπά τους ιστούς και τα κύτταρα του, ξεκινώντας πρώτα από τα αποθέματα λίπους στο σώμα. Η σπατάλη λίπους και μυών είναι ιδιαίτερα συχνή σε άτομα με πρωτεϊνοενεργειακό υποσιτισμό (PEU), σύμφωνα με το Εγχειρίδιο MSD. Για το λόγο αυτό, πολλοί άνθρωποι που έχουν PEU γίνονται εμφανώς αδυνατισμένοι. Εάν η πείνα συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να καταλήξουν να χάσουν περισσότερο από το 50% του σωματικού τους βάρους.
Το ανοσοποιητικό “κλείνει“
Ο λόγος που το σώμα είναι πιο επιρρεπές στις ασθένειες όταν βρίσκεται σε κατάσταση υποσιτισμού, είναι γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα βρίσκεται σε μια παρατεταμένη κατάσταση “υψηλής εγρήγορσης”, πράγμα που σημαίνει ότι δεν λειτουργεί με ισορροπημένο τρόπο.
Οι πρώτες 1.000 ημέρες της ζωής ενός βρέφους είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξης ενός υγιούς και καλά λειτουργικού ανοσοποιητικού συστήματος. Τα παιδιά που υποσιτίζονται στην πρώιμη ζωή τους, ακόμη και σε ήπιες μορφές, αναπτύσσουν ελαττώματα στην ανοσολογική απόκριση. Ως αποτέλεσμα, έχουν αυξημένο κίνδυνο διαβήτη, υψηλής αρτηριακής πίεσης, καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων προβλημάτων υγείας κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους. Είναι επίσης πιο πιθανό να πεθάνουν από κοινές λοιμώξεις.
Η έρευνα δείχνει ότι ο υποσιτισμός της μητέρας μπορεί να επηρεάσει την ανοσολογική ανάπτυξη του μωρού πριν από τη σύλληψη. Ο υποσιτισμός επηρεάζει σοβαρά τα βακτήρια του εντέρου του παιδιού, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών.
Τα παιδιά μπορεί να γίνουν καχεκτικά
Ο υποσιτισμός στην πρώιμη ζωή μπορεί να προκαλέσει καθυστερημένη ανάπτυξη, αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Αυτό συμβαίνει όταν ένα παιδί είναι πολύ κοντό για την ηλικία του. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2016, 155 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως κάτω των πέντε ετών παρουσιάζουν καθυστέρηση λόγω υποσιτισμού. Η καθυστέρηση επηρεάζει σχεδόν το ένα τρίτο των παιδιών στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου υπάρχουν περισσότεροι θάνατοι που οφείλονται σε πνευμονία και διάρροια μεταξύ φαινομενικά υγιών παιδιών με καθυστέρηση σε σχέση με τα ανθυγιεινά παιδιά χωρίς καθυστέρηση.
Η γραμμική καθυστέρηση της ανάπτυξης, η οποία είναι πρόδρομος της καθυστέρησης, μπορεί να ξεκινήσει στη μήτρα και να συνεχιστεί καθώς το μωρό ωριμάζει στην παιδική ηλικία. Πολλές γυναίκες που είχαν σημάδια καθυστέρησης ως παιδιά συνεχίζουν να έχουν καχεκτικούς απογόνους, συνεχίζοντας έτσι τον διαγενεακό κύκλο κακής υγείας, γι’ αυτό είναι σημαντικό για τις μητέρες να έχουν υγιές σώμα πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Η ανεπάρκεια μπορεί να εμποδίσει ένα άτομο να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του τόσο σωματικά όσο και γνωστικά, προκαλώντας αναπτυξιακές καθυστερήσεις που επηρεάζουν την υγεία και τη μάθηση. Οι επιπτώσεις της καθυστέρησης πιστεύεται ότι είναι σε μεγάλο βαθμό μη αναστρέψιμες μετά την ηλικία των δύο ετών. Η αποκατάσταση ορισμένων ελλειμμάτων μπορεί να είναι δυνατή, αλλά αυτές οι βελτιώσεις πρέπει να συμβούν στα πρώτα χρόνια της ζωής.
Προβλήματα αρτηριακής πίεσης
Όταν το σώμα σας στερείται τροφής, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση μπορεί να πέσει σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα , σημειώνει το Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών και Σοβαρού Υποσιτισμού. Αυτό παρατηρείται συχνά σε ασθενείς με ανορεξία. Ο καρδιακός τους ρυθμός μπορεί να μειωθεί σε λιγότερους από 60 παλμούς το λεπτό, μια κατάσταση γνωστή ως βραδυκαρδία, ενώ η αρτηριακή τους πίεση μπορεί να πέσει κάτω από 90/60 mmHg. Αυτό συμβαίνει όταν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα προσπαθεί να διατηρήσει την ενέργεια. Μια κοινή αιτία υπότασης είναι ο εξασθενημένος καρδιακός μυς, ο οποίος προκαλεί μειωμένο όγκο ροής αίματος.
Η βραδυκαρδία και η υπόταση μπορούν να επηρεάσουν το σώμα με διάφορους τρόπους, προκαλώντας πόνο στο στήθος, κόπωση και ζάλη. Στερεί τα όργανα του σώματος από οξυγόνο, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Τα άτομα με χαμηλό καρδιακό ρυθμό και αρτηριακή πίεση μπορεί να δυσκολεύονται να σκεφτούν, να συγκεντρωθούν και να θυμηθούν πράγματα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η μη διαγνωσμένη χρόνια βραδυκαρδία μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή.
Είναι ενδιαφέρον ότι η μακροχρόνια έκθεση σε υποσιτισμό μπορεί επίσης να προκαλέσει την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Τα υποσιτισμένα παιδιά είχαν περισσότερες πιθανότητες να έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με υγιή παιδιά, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nephron Clinical Practice. Έρευνες επίσης έχουν δείξει ότι οι ενήλικες που υποσιτίστηκαν ως παιδιά έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν υπέρταση από εκείνους με επαρκή διατροφή (μέσω BMC Public Health).
Πρήξιμο στομάχου
Σύμφωνα με έρευνες, ο υποσιτισμός μπορεί να προκαλέσει δύο διαφορετικούς τύπους πρωτεϊνικού ενεργειακού υποσιτισμού (PEM): Marasmus και kwashiorkor (μέσω της μικροβιακής παθογένεσης). Το τελευταίο ευθύνεται για μια πρησμένη κοιλιά, η οποία παρατηρείται συνήθως σε παιδιά που υποσιτίζονται σοβαρά και είναι μια κοινή εικόνα των παιδιών από την Αφρική.
Η πρωτεΐνη είναι ένα κρίσιμο μακροθρεπτικό συστατικό, χωριστό οποίο το σώμα δεν έχει την ενέργεια που χρειάζεται για να οδηγήσει σημαντικές μεταβολικές διεργασίες. Μία από αυτές τις διαδικασίες είναι το λεμφικό σύστημα, το οποίο είναι υπεύθυνο για την αποβολή των κυτταρικών αποβλήτων και των τοξινών από τους ιστούς στην κυκλοφορία του αίματος. Μια ανεπάρκεια πρωτεΐνης επιβραδύνει και διαταράσσει αυτή τη σημαντική λειτουργία στο σώμα, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση υγρού στους ιστούς και το έντερο σας, γνωστό και ως οίδημα.
Με την πάροδο του χρόνου, το kwashiorkor μπορεί να οδηγήσει σε διογκωμένη κοιλιά καθώς και διόγκωση ή φλεγμονή του συκωτιού με λιπώδη διήθηση. Η πάθηση συνήθως επηρεάζει παιδιά και βρέφη και είναι ευρέως αναγνωρισμένη μεταξύ εκείνων που ζουν στις ανεπτυγμένες χώρες με λιμό και ξηρασία. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε ασθενείς με σοβαρή ανορεξία ή άλλες περιοριστικές διατροφικές διαταραχές. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, το kwashiorkor μπορεί να καταστεί θανατηφόρο.
Απώλεια μυών
Όταν το σώμα σας στερείται σημαντικών θρεπτικών συστατικών όπως η πρωτεΐνη, οι μύες σας σταδιακά αρχίζουν να διασπώνται και να χάνονται, κατάσταση γνωστή και ως μυϊκή ατροφία. Η μυϊκή αποσύνθεση μπορεί να είναι ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας γήρανσης για μερικούς ανθρώπους, ωστόσο, ο υποσιτισμός, ιδιαίτερα η ανεπάρκεια πρωτεΐνης-ενέργειας, είναι ένας παράγοντας κινδύνου που συμβάλλει στην προοδευτική απώλεια της σκελετικής μυϊκής μάζας και δύναμης. Ο σοβαρός υποσιτισμός μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες μυϊκής απώλειας, όπως η σαρκοπενία, η οποία χαρακτηρίζεται από ακούσια απώλεια σκελετικής μυϊκής μάζας. Αν και η σαρκοπενία είναι μια πάθηση που σχετίζεται με την ηλικία, η έλλειψη πρωτεϊνών, βιταμινών και μετάλλων μπορεί να επιταχύνει σημαντικά την εμφάνιση και την ανάπτυξή της.
Η έρευνα δείχνει ότι οι γηραιότεροι ασθενείς με χαμηλότερη μυϊκή μάζα και δύναμη έχουν υψηλότερο κίνδυνο υποσιτισμού. Η κακή διατροφική πρόσληψη σε συνδυασμό με την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας μπορεί να επιδεινώσει γρήγορα τη μυϊκή ατροφία στους ηλικιωμένους, καθώς και να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ικανότητά τους να χτίζουν δύναμη με την πάροδο του χρόνου. Τα απαραίτητα αμινοξέα (EAAs) είναι σημαντικά δομικά στοιχεία για τη σύνθεση πρωτεϊνών, γι’ αυτό συνιστάται στους ηλικιωμένους να καταναλώνουν πρωτεϊνικές πηγές με υψηλή περιεκτικότητα σε EAA, όπως τρόφιμα πλούσια σε λευκίνη (π.χ. σόγια, φιστίκια, μπιζέλι και φακές).
Οι επιπτώσεις του υποσιτισμού στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο
Η έρευνα λέει ότι η επαρκής διατροφή κατά την πρώιμη ζωή είναι ένα ζωτικό μέρος της νευρικής ανάπτυξης και συνιστάται στις μέλλουσες μαμάδες να διασφαλίζουν ότι έχουν επαρκή διατροφική πρόσληψη. Ενώ οι ανεπάρκειες πρωτεϊνών είναι ιδιαίτερα σημαντικές όταν πρόκειται για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, οι ανεπάρκειες μικροθρεπτικών συστατικών, όπως η έλλειψη σιδήρου, μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη νευροανάπτυξη του μωρού. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο υποσιτισμός που εμφανίζεται κατά το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και μέχρι τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής, ειδικότερα, μπορεί να οδηγήσει σε μικρότερο όγκο εγκεφάλου στα παιδιά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμα νευροαναπτυξιακά ελλείμματα, προκαλώντας χαμηλό IQ, καθυστερημένη γνωστική λειτουργία, κακή σχολική επίδοση και προβλήματα συμπεριφοράς.
Ο υποσιτισμός μπορεί επίσης να δημιουργήσει δομικές αλλαγές σε έναν ενήλικο εγκέφαλο, σύμφωνα με μια μελέτη από το Journal of the American Geriatrics Society. Με βάση τις μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β1 ήταν πιο πιθανό να έχουν εγκεφαλικές βλάβες. Αυτές οι δομικές ανωμαλίες συνδέθηκαν με χαμηλότερη γνωστική λειτουργία, καθώς και με μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικού ή άνοιας αργότερα στη ζωή.
Πιστεύεται μάλιστα ότι ο υποσιτισμός σε άτομα με ανορεξία μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο όγκο φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα εάν η ασιτία ξεκίνησε κατά την εφηβεία. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί οι άνθρωποι που δεν λαμβάνουν αρκετά θρεπτικά συστατικά αντιμετωπίζουν προβλήματα μνήμης, μικρή διάρκεια προσοχής και δυσκολία στη σκέψη. Ωστόσο, αυτές οι βλάβες είναι συνήθως αναστρέψιμες μέσω θεραπείας και αύξησης βάρους.
Το πεπτικό σύστημα επιδεινώνεται
Ένα υποσιτισμένο σώμα αναπόφευκτα αρχίζει να φθείρει στην υγεία του πεπτικού σας συστήματος, σύμφωνα με μια δημοσίευση του 2010 στην Κλινική Ιατρική. Η διάρροια, η δυσκοιλιότητα και τα ευερέθιστα έντερα μπορεί να είναι σοβαρές ενδείξεις. Ο χρόνιος υποσιτισμός μπορεί να οδηγήσει μεταξύ άλλων σε κακή εξωκρινή λειτουργία του παγκρέατος, εντερική ροή αίματος, και εντερική διαπερατότητα. Μπορεί να προκαλέσει το έντερο να χάσει τη φυσική του ικανότητα να επαναρροφεί νερό και ηλεκτρολύτες και να μεταφέρει ιόντα.
Οι άνθρωποι που υποσιτίζονται μπορεί να αναπτύξουν γαστρεντερικές βακτηριακές λοιμώξεις, σημειώνει μια μελέτη από το International Journal of Environmental Research and Public Health. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη σωματική και γνωστική ανάπτυξη ενός ατόμου και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από δύο εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες από διαρροϊκές ασθένειες.
Ο υποσιτισμός μπορεί επίσης να αναπτυχθεί από πεπτική διαταραχή. Για παράδειγμα, εάν η τροφή που καταναλώνετε δεν χωνεύεται σωστά, το σώμα σας δεν θα είναι σε θέση να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά που παρέχει.
Η εύρεση ενός τρόπου βελτίωσης της διατροφικής ποιότητας για τους φτωχότερους ανθρώπους είναι κεντρικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης.
https://www.nutri-facts.org/content/dam/nutrifacts/media/media-books/RTGN_chapter_03.pdf
Ακολουθήστε το Cibum 
