Οδοντόβουρτσα: Είναι πιο αποτελεσματική η ηλεκτρική ή η χειροκίνητη;

Που υπερτερεί η μια έναντι της άλλης;

Είτε για κάποιους είναι αγαπημένη είτε για άλλους όχι, το βούρτσισμα των δοντιών είναι μια καθημερινή συνήθεια, απαραίτητη για τη στοματική υγιεινή που πρέπει να πραγματοποιείται μετά από κάθε γεύμα. Ανεξαρτήτως οδοντόβουρτσας, οι οδοντίατροι συμφωνούν ότι το βούρτσισμα των δοντιών σας για 2 λεπτά, τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα είναι το πιο αποτελεσματικό βήμα που μπορείτε να κάνετε για τη στοματική υγεία και είναι ο μοναδικός τρόπος να απαλλαγούμε από τα βακτήρια που προκαλούν πλάκα, μια κατάσταση ικανή να προκαλέσει την ασθένεια των ούλων.

Βέβαια υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη οδοντόβουρτσας που μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα από το να καθαρίσουν τα δόντια και να φρεσκάρουν την αναπνοή. Εκτός από τις χειροκίνητες που υπάρχουν σε διάφορες κατηγορίες, οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες υψηλής ποιότητας όχι μόνο χρονομετρούν το βούρτσισμά σας για να διασφαλίσουν ότι θα συνεχίσετε να καθαρίζετε για 2 ολόκληρα λεπτά, αλλά σας προειδοποιούν επίσης εάν πιέζετε παραπάνω τα δόντια ή τα ούλα, προκαλώντας δυνητικά βλάβη.

Όπως φαίνεται οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν μια παραδοσιακή χειροκίνητη οδοντόβουρτσα αντί για μια ηλεκτρική συσκευή. Σύμφωνα με μια έκθεση του 2022 από την εταιρεία ανάλυσης καταναλωτικού μάρκετινγκ Mintel, το 41% των ενηλίκων λένε ότι έχουν χρησιμοποιήσει ηλεκτρική οδοντόβουρτσα τους τελευταίους έξι μήνες, σε σύγκριση με το 58% που λένε ότι έχουν χρησιμοποιήσει χειροκίνητη. Σε γενικές γραμμές, μια ηλεκτρική οδοντόβουρτσα διαθέτει αρκετά προτερήματα σε σχέση με τη συμβατική, ωστόσο η συζήτηση για το ποια είναι καλύτερη, συνεχίζεται.

Μια ανασκόπηση μελετών του 2014 από την ανεξάρτητη Cochrane Collaboration, έδωσε στις ηλεκτροκίνητες οδοντόβουρτσες ένα ελαφρύ πλεονέκτημα στον καθαρισμό της πλάκας. Οι ερευνητές εξέτασαν περισσότερους από 5.000 ενήλικες και παιδιά και διαπίστωσαν ότι τα άτομα της μελέτης που χρησιμοποιούσαν ηλεκτρική οδοντόβουρτσα εμφάνισαν μείωση 11% της πλάκας σε έναν έως τρεις μήνες και 21% μείωση μετά από τρεις μήνες ή περισσότερο, σε σύγκριση με εκείνους που χρησιμοποιούσαν χειροκίνητη οδοντόβουρτσα. Μια μετα-ανάλυση 28 μελετών το 2021 παρείχε περαιτέρω στοιχεία ότι οι ηλεκτροκίνητες οδοντόβουρτσες φαίνεται να έχουν ένα μικρό πλεονέκτημα σε σχέση με τις χειροκίνητες όταν πρόκειται για την αφαίρεση πλάκας. Δεκάδες μελέτες ακόμη, έδειξαν πως η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα διαθέτει πλεονεκτήματα τόσο για τη μείωση της ουλίτιδας καθώς και της περιοδοντίτιδας. Ωστόσο, οι συγγραφείς μελέτης του 2014 είπαν ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτό το εύρημα και η μελέτη του 2021 επιβεβαίωσε μέτρια (και όχι υψηλή) βεβαιότητα για να το υποστηρίξει.

Όπως φαίνεται όμως, οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες διαθέτουν και κάποια μειονεκτήματα και έχει να κάνει περισσότερο με την ισχύ. Μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS One διαπίστωσε ότι οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες ήταν πιο πιθανό να τρίψουν την οδοντίνη, τον ιστό ακριβώς κάτω από το σμάλτο του δοντιού, ο οποίος μπορεί να εκτεθεί όταν φθείρεται το σμάλτο ή υποχωρούν τα ούλα. Οι εκδορές στην οδοντίνη αυξάνουν την ευαισθησία των δοντιών και μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα να χαλάσουν τα δόντια. Διαπίστωσαν ακόμη ότι οι ηχητικές οδοντόβουρτσες προκαλούσαν τη μεγαλύτερη τριβή στην οδοντίνη, ακολουθούμενη από ταλάντωση, και ότι οι χειροκίνητες οδοντόβουρτσες, ειδικά αυτές με κυματιστές τρίχες, δημιουργούσαν το λιγότερο.

Στην πραγματικότητα, ένα απαλό άγγιγμα με μια οδοντόβουρτσα με μαλακές τρίχες, είτε χειροκίνητη είτε ηλεκτρική, είναι το πιο ασφαλές στοίχημα. «Δεν χρειάζεται πολλή δύναμη για να απομακρυνθούν τα βακτήρια και τα σωματίδια τροφής», λέει η Vera W. L. Tang, DDS, κλινική επίκουρη καθηγήτρια, αντιπρόεδρος και προδιδακτορική διευθύντρια στο New York University College of Dentistry, τμήμα περιοδοντολογίας και οδοντιατρικής εμφυτευμάτων. Και αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό να το έχετε κατά νου με τις ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες. «Όταν βουρτσίζετε με μια ηλεκτρική οδοντόβουρτσα, δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα γιατί η περιστρεφόμενη ή δονούμενη κεφαλή κάνει τη δουλειά για εσάς», λέει ο Tang.

Οι ειδικοί καταλήγουν πως είτε επιλέξετε χειροκίνητη είτε ηλεκτρική οδοντόβουρτσα, επιλέξτε μία με μαλακές τρίχες. «Οι πολύ σκληρές τρίχες είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν βλάβη στα ούλα και το σμάλτο», λέει ο Tang. Σε περίπτωση αμφιβολίας, η Messina προτείνει να ελέγξετε εάν μια οδοντόβουρτσα έχει κερδίσει τη σφραγίδα αποδοχής της ADA. «Αυτό δείχνει ότι έχει δοκιμαστεί ανεξάρτητα και ότι αφαιρεί με ασφάλεια και αποτελεσματικά την πλάκα και μειώνει την ουλίτιδα», λέει. Αν και η έρευνα δείχνει ότι οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες μπορεί να έχουν κάποια πλεονεκτήματα, «Μπορείτε να βουρτσίζετε πολύ αποτελεσματικά με μια χειροκίνητη οδοντόβουρτσα», λέει και ο Matt Messina, DDS, σύμβουλος καταναλωτών στην Αμερικανική Οδοντιατρική Ένωση (ADA).

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, και να πραγματοποιείτε επισταμένα καθαρισμό, λαμβάνοντας υπόψην ορισμένες βασικές υποδείξεις: