Η ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ, Μαρία Σπυράκη, πριν από λίγες ημέρες κατέθεσε ερώτηση στην Κομισιόν για τις στρεβλώσεις που δημιουργούνται από το σύστημα διατροφικής σήμανσης Νutriscore και αφορούν τη διατροφική αξία σημαντικών προϊόντων της μεσογειακής διατροφής και δεκάδες ελληνικών τροφίμων όπως το ελαιόλαδο και το μέλι. Η κ. Σπυράκη που ζήτησε τη λήψη μέτρων προκειμένου να διορθωθούν τα κακώς κείμενα του νέου συστήματος, μίλησε στο cibum.gr και την Ελένη Τσαγκά, για τις αδυναμίες του νέου συστήματος, ανέλυσε το ενδεχόμενο υποβάθμισης των ελληνικών προϊόντων και σχολίασε την θέση της Κομισιόν μετά την ερώτηση που κατέθεσε. Επίσης η δραστήρια και μαχητική ευρωβουλευτής, αιτιολόγησε την πλήρη αποδοχή του νέου συστήματος από ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες, και εξέφρασε την βεβαιότητά της ότι θα γίνουν σημαντικές αλλαγές στο νέο διατροφικό σύστημα προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών.
Η συνέντευξη της Μαρίας Σπυράκη στην Ελένη Τσαγκά
C: Πριν λίγες ημέρες καταθέσατε ερώτηση στην Κομισιόν για τις στρεβλώσεις του νέου συστήματος διατροφικής επισήμανσης. Η απάντηση της κ. Κυριακίδου σας ικανοποίησε ως προοπτική;
Μ.Σ. Με την ερώτηση που κατέθεσα στην Κομισιόν, στην ουσία παρέθεσα ενώπιον της Κομισιόν την αγωνία της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων για την διόρθωση των στρεβλώσεων που δημιουργούνται στο σύστημα σήμανσης NutriScore. Δυστυχώς, το εν λόγω σύστημα έχει πολλές αδυναμίες και δεν υποστηρίζει επαρκώς τη μεσογειακή και σκανδιναβική διατροφή, οι οποίες είναι αναγνωρισμένες από την UNESCO και τον ΠΟΥ αντίστοιχα.
Πολλά ελληνικά προϊόντα, όπως το μέλι και το ελαιόλαδο, υποβαθμίζονται από το σύστημα αξιολόγησης NutriScore, καθώς δεν αποτιμάται η διατροφική τους αξία. Αυτό είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα και πρέπει να το διορθώσουμε.
Η επίτροπος Υγείας, Στέλλα Κυριακίδου, αντιλαμβανόμενη τη σοβαρότητα του ζητήματος θέτει τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις και δεσμεύεται για τις περαιτέρω κινήσεις της ΕΕ, γεγονός που με ικανοποίησε ιδιαίτερα. Μάλιστα, όπως τόνισε στην γραπτή της απάντηση, «στην ΕΕ ως το τέλος του 2022 θα υπάρχει πρόταση για υποχρεωτική διατροφική επισήμανση στο εμπρόσθιο μέρος των τροφίμων.» Όπως γνωρίζετε το Nutriscore δεν αποτελεί ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα σήμανσης των τροφίμων.
C: Υπάρχουν ευθείες βολές κατά της Γαλλίας ότι με το Nutriscore εξυπηρετεί οικονομικά συμφέροντα (υπάρχουν καταγγελίες ότι ωφελούνται γαλλικοί όμιλοι τροφίμων). Ποια η θέση σας; Η ευρωπαϊκή επιτροπή γνωρίζει ότι ενδεχομένως να πέσει σε αυτήν την -κατά πολλούς- «παγίδα»;
Μ.Σ. Το Nutriscore μέχρι στιγμής δεν είναι ούτε υποχρεωτικό, ούτε συνολικά εναρμονισμένο στο σύνολο της ΕΕ. Ωστόσο το συγκεκριμένο σύστημα εφαρμόζεται σε ευρεία κλίμακα σε πολλές χώρες. Εφαρμόζεται στο Βέλγιο, εθελοντικά στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στην Πορτογαλία, στη Δανία και στο Λουξεμβούργο, ενώ το εφαρμόζουν και οι μεγάλοι «παίκτες» της αγοράς των τροφίμων, όπως είναι η Νestle και η Danone.
Είναι απαραίτητο στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, γνωρίζοντας την ανάγκη δημιουργίας ενός τέτοιου συστήματος και προσπαθώντας να περιορίσουμε τις ενδεχόμενες δυσλειτουργίες, να λάβουμε όλα εκείνα τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση ενός υγιούς συστήματος που θέτει ως κορυφαία προτεραιότητα την ποιοτική και υγιεινή διατροφή των ευρωπαίων πολιτών.
C: Στις συζητήσεις με συναδέλφους σας στην Ευρωβουλή τι κλίμα επικρατεί για αυτό το ζήτημα; Ποιες χώρες είναι υπέρ και ποιες κατά;
Μ.Σ. Το σύστημα NutriScore κερδίζει έδαφος σε Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία, Πορτογαλία, Δανία και Λουξεμβούργο, αλλά δημιουργεί επιφυλάξεις σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Κύπρος. Οι δικές μας σοβαρές επιφυλάξεις εδράζονται στην αιτιολογία ότι το προτεινόμενο σύστημα υποχρεωτικής εμπρόσθιας επισήμανσης αδικεί κατάφορα τα προϊόντα Μεσογειακής διατροφής, θέτει σε κίνδυνο τους αγροδιατροφικούς τομείς και τη βιωσιμότητα παραδοσιακών μοντέλων διατροφής, ενώ κατά τη γνώμη μου πολλές από τις ατέλειες του αλγόριθμου οδηγούν σε απόκλιση και από την κατεύθυνση της στρατηγικής “from farm to fork”.
C: Με δύο λόγια, γιατί η Ελλάδα βρίσκεται απέναντι στο νέο σύστημα διατροφικής επισήμανσης;
Μ.Σ. Η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε αντίθεση με το ευρωπαϊκό σύστημα σήμανσης των τροφίμων σε καμία περίπτωση. Ακόμη και αν επικρατήσει ως τέτοιο το Nutriscore για να απεικονίζει την πραγματικότητα για πολλά από τα μεσογειακά προϊόντα , χρειάζεται σημαντικές αλλαγές και επικαιροποιήσεις.
Το σύστημα διατροφικής επισήμανσης NutriScore, αδικεί τα προϊόντα Μεσογειακής διατροφής γιατί στη βαθμολογία του δε λαμβάνει υπόψη την ποσότητα σε αλάτι και τη ποσότητα κορεσμένου λίπους καθώς και άλλα διατροφικά χαρακτηριστικά των τροφίμων. Όπως είναι ως τώρα, θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα παραδοσιακών μοντέλων διατροφής, και υπόαξιολογεί σημαντικά ελληνικά προϊόντα.
Εφόσον, διορθωθούν οι στρεβλώσεις, τότε φυσικά και θα αλλάξει και η στάση μας απέναντι στο σύστημα NutriScore.
C: Οι επιστήμονες πάντως έχουν επισημάνει πολλάκις, ότι το Nutriscore στηρίζεται σε λάθος υπολογιστικό μοντέλο. Η Ευρωπαϊκή επιτροπή έχει λάβει υπόψη της, αυτές τις φωνές;
Μ.Σ. Η Κομισιόν ακούει πάντα με προσοχή τη φωνή της επιστημονικής κοινότητας. Όπως τονίζει η Επίτροπος Υγείας, Στέλλα Κυριακίδου, στην απάντηση της «η Επιτροπή θα εκπονήσει την πρότασή της λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα εκτίμησης επιπτώσεων, η οποία θα περιλαμβάνει τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις των επιλογών πολιτικής, τη διαβούλευση με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και επιστημονικές συμβουλές. Το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής επί του παρόντος επικαιροποιεί την προηγούμενή του βιβλιογραφική ανασκόπηση. Επιπλέον, η Επιτροπή ανέθεσε στην Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) την παροχή επιστημονικών συμβουλών σχετικά με: θρεπτικές ουσίες σημαντικές για τη δημόσια υγεία για τους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων των μη θρεπτικών συστατικών των τροφίμων· ομάδες τροφίμων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διατροφή των ευρωπαϊκών πληθυσμών και υποομάδων, συμπεριλαμβανομένης, αλλά όχι μόνο, της μεσογειακής διατροφής.»
C: Όλοι όσοι ασχολούνται με το θέμα και διαφωνούν, αναφέρουν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το παράδοξο της σύγκρισης μεταξύ αναψυκτικών και φρέσκων χυμών (πχ Coca Cola). Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, οι διατροφολόγοι που αντιτίθενται επισημαίνουν ότι είναι παραπλανητικό το διαθρεπτικό προφίλ ενός τροφίμου, όταν στηρίζεται στις 7 παραμέτρους που έχουν επιλεγεί, γιατί η αξία πολλαπλασιάζεται από τα μικροσυστατικά του. Αυτές οι φωνές γιατί δεν εισακούονται;
Μ.Σ. Είμαστε αισιόδοξοι ότι οι βελτιώσεις που θα γίνουν στο σύστημα NutriScore θα είναι προς όφελος της ασφάλειας των τροφίμων και της υγείας των Ευρωπαίων πολιτών.
C: Γιατί όμως, κάποιες χώρες το έχουν ήδη υιοθετήσει; Λόγω άγνοιας; Ή μήπως ίσως έχει και κάποιες θετικές πλευρές;
Μ.Σ. Κάποιες χώρες, όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, εφαρμόζουν εθελοντικά το σύστημα NutriScore. Σίγουρα έχει και θετικές πλευρές. Είναι ένα εύληπτο σύστημα σήμανσης που βοηθά τον καταναλωτή να επιλέξει τα τρόφιμα που αγοράζει με γνώση για την κατηγορία που τα κατατάσσει. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πλήρες. Όπως αναφέρει η ΕΚΠΟΙΖΩ, μπορεί οδηγήσει σε καλύτερες επιλογές και κατ’ επέκταση σε μείωση της παχυσαρκίας.
C: Εάν τελικά το σύστημα υιοθετηθεί ως έχει τι θα κάνουμε για την προστασία των ελληνικών προϊόντων όπως το ελαιόλαδο και το μέλι και την βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων;
Μ.Σ. Με βάση την απάντηση της Επιτρόπου Υγείας Στέλλας Κυριακίδου αναμένονται σημαντικές αλλαγές στο σύστημα διατροφικής σήμανσης που θα ισχύσει σε όλη την ΕΕ.
C: Εάν επικρατήσει το σενάριο της απαλλαγής ορισμένων προϊόντων από το Nutriscore πχ το ελαιόλαδο, ή τα ΠΟΠ προϊόντα, πιστεύετε ότι αυτό θα ωφελήσει τους Έλληνες παραγωγούς;
Μ.Σ. Σε γενικές γραμμές η διατροφική σήμανση έχει θετικά στοιχεία καθώς ο κόσμος μπορεί να ενημερώνεται για τα συστατικά ενός προϊόντος. Η απαλλαγή των ΠΟΠ προϊόντων μπορεί να τα αποκλείσει από τα ράφια των μεγάλων αλυσίδων σε επίπεδο ΕΕ, καθώς θα προτιμήσουν πιστοποιημένα προϊόντα. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στη διάθεση των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές.
C: Και τέλος εάν τελικά υιοθετηθεί από την ΕΕ το Nutriscore, υπάρχει πρόβλεψη για την σωστή και ολοκληρωμένη ενημέρωση των ευρωπαίων πολιτών;
Μ.Σ. Η ΕΕ υποστηρίζει καμπάνιες ενημέρωσης των δράσεων της ώστε οι ευρωπαίοι πολίτες να γνωρίζουν τόσο τις δράσεις της όσο και τους λόγους που την οδήγησαν στην λήψη των εν λόγω αποφάσεων. Έτσι λειτουργεί σε κάθε στρατηγική και απόφαση που λαμβάνει. Επομένως, λογικό είναι να υπάρξει καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τα οφέλη της διατροφικής σήμανσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι όμως ταυτόχρονα αναγκαίο και η ελληνική βιομηχανία τροφίμων μεμονωμένα αλλά κυρίως μέσω των θεσμικών της εκπροσώπων να δουλέψει με καμπάνιες ενημέρωσης των καταναλωτών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην αγορά της ΕΕ συνολικά , όπου πρωτίστως θα εφαρμοστεί το ενιαίο σύστημα σήμανσης.
Ακολουθήστε το Cibum 
