Για να μπορούν τα παιδιά να ξεχωρίζουν την αλήθεια από το ψέμα στο διαδίκτυο, πρέπει να εκτεθούν σε περισσότερη παραπληροφόρηση λένε ερευνητές.
Σε μια εποχή που η διαδικτυακή παραπληροφόρηση είναι φαινομενικά παντού και τα αντικειμενικά γεγονότα συχνά αμφισβητούνται, οι ψυχολόγοι του UC Berkeley σε μια νέα μελέτη παρουσίασαν μια κάπως παράδοξη μερική λύση: Εκθέστε τα μικρά παιδιά σε περισσότερη παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο και όχι σε λιγότερη.
Κάνοντάς το σε περιορισμένες περιπτώσεις, και με προσεκτική επίβλεψη και εκπαίδευση, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αποκτήσουν τα εργαλεία που θα χρειαστούν για να ταξινομήσουν τα γεγονότα από τη φαντασία στο διαδίκτυο, δήλωσε ο Evan Orticio, Ph.D. από το Τμήμα Ψυχολογίας του UC Berkeley και κύριος συγγραφέας μιας εργασίας που δημοσιεύτηκε σήμερα 10 Οκτωβρίου στο περιοδικό Nature Human Behavio .
Ο Orticio υποστηρίζει ότι, δεδομένου του φυσικού σκεπτικισμού των παιδιών και της πρώιμης έκθεσης στην απεριόριστη παραπληροφόρηση του Διαδικτύου, είναι σημαντικό οι ενήλικες να τους διδάξουν πρακτικές δεξιότητες ελέγχου δεδομένων. Αντί να προσπαθούν να “απολυμάνουν” πλήρως το διαδικτυακό τους περιβάλλον, είπε ότι οι ενήλικες θα πρέπει να επικεντρωθούν στον εξοπλισμό των παιδιών με εργαλεία για να μπορούν να αξιολογούν τις πληροφορίες που συναντούν.
Ο Orticio και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν ένα ζευγάρι πειραμάτων στα οποία συμμετείχαν 122 παιδιά ηλικίας 4 έως 7 ετών για να δοκιμάσουν πώς άλλαξε το επίπεδο του σκεπτικισμού τους σε διαφορετικά διαδικτυακά περιβάλλοντα.
Η πρώτη μελέτη τους εξέθεσε σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο με διαφορετικούς βαθμούς αλήθειας και ψεύδους σε πληροφορίες για τα ζώα. Δίπλα σε μια εικόνα μιας ζέβρας, για παράδειγμα, σε μερικά παιδιά έδειχναν αλήθειες, όπως ότι οι ζέβρες είχαν ασπρόμαυρες ρίγες. Σε άλλους παρουσιάστηκαν ψέματα σχετικά με τις ζέβρες που ήταν κόκκινες και πράσινες. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, τα παιδιά απάντησαν εάν οι ισχυρισμοί ήταν αληθινοί ή ψευδείς. Μια δεύτερη μελέτη προσομοίωσε αποτελέσματα μηχανών αναζήτησης και παρουσίασε παρόμοια γεγονότα και φαντασίες για ζώα.
Στη συνέχεια, τα παιδιά αξιολόγησαν την αλήθεια ενός νέου ισχυρισμού μέσα στο ίδιο ψηφιακό πλαίσιο, αυτή τη φορά για ένα εξωγήινο είδος που ονομάζεται Zorpies. Σε μια οθόνη υπήρχαν εικόνες 20 λεγόμενων Zorpies. Ένα από τα πρόσωπα του εξωγήινου έδειχνε ότι είχε τρία μάτια. Οι υπόλοιποι Ζόρπι φορούσαν σκούρα γυαλιά ηλίου που έκρυβαν τα μάτια τους.
Στη συνέχεια ζητήθηκε από τα παιδιά να αποφασίσουν αν όλα τα Zorpies είχαν τρία μάτια. Όμως, πριν πάρουν την τελική τους απόφαση, οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να ελέγξουν την αξίωση χτυπώντας οποιονδήποτε αριθμό εξωγήινων, αφαιρώντας τα γυαλιά ηλίου τους και αποκαλύπτοντας τα μάτια τους. Δεδομένου ότι τα παιδιά δεν γνώριζαν τίποτα για τους εξωγήινους, ο σκεπτικισμός τους θα μπορούσε να προέλθει μόνο από την εκτίμησή τους για το πόσο αξιόπιστη ήταν αυτή η ψηφιακή πλατφόρμα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που ήταν πιο επιμελή για τον έλεγχο των ισχυρισμών των Zorpies ήταν επίσης αυτά που εκτέθηκαν τους περισσότερους ψευδείς ισχυρισμούς για τα ζώα στο προηγούμενο πείραμα και όσα είδαν περισσότερα αληθείς πληροφορίες για τα ζώα, δεν έκαναν σχεδόν κανένα έλεγχο στοιχείων στα Zorpies. Μια προσομοίωση υπολογιστή επιβεβαίωσε ότι τα παιδιά στα πιο αναξιόπιστα περιβάλλοντα ήταν πιο πιθανό να απομυθοποιήσουν πιθανή παραπληροφόρηση.
«Τα παιδιά μπορούν να προσαρμόσουν το επίπεδο του σκεπτικισμού τους σύμφωνα με την ποιότητα των πληροφοριών που έχουν δει στο παρελθόν σε ένα ψηφιακό πλαίσιο», είπε ο Orticio. «Μπορούν να αξιοποιήσουν τις προσδοκίες τους για το πώς λειτουργεί αυτό το ψηφιακό περιβάλλον για να κάνουν εύλογες προσαρμογές στο πόσο εμπιστεύονται ή δεν εμπιστεύονται τις πληροφορίες – ακόμα κι αν δεν γνωρίζουν σχεδόν τίποτα για το ίδιο το περιεχόμενο».
Η έρευνα έγινε λόγω της ανάγκης να κατανοήσουμε πώς τα πάνε τα παιδιά σε έναν όλο και πιο διαδικτυακό κόσμο. Προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι εκτιμάται ότι το ένα τρίτο των παιδιών έχουν χρησιμοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι την ηλικία των 9 ετών και ότι οι ανήλικοι αντιμετωπίζουν παραπληροφόρηση για θέματα υγείας μέσα σε λίγα λεπτά από τη δημιουργία ενός λογαριασμού TikTok.
Ακόμη και οι πλατφόρμες που υποτίθεται ότι είναι επιμελημένες για νεανικό κοινό, όπως το YouTube Kids, έχουν γίνει χώροι τοξικού περιεχομένου και παραπληροφόρησης. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο πρόβλημα, τόνισε ο Orticio, επειδή οι γονείς μπορεί να έχουν την εντύπωση ότι αυτά είναι ασφαλή μέρη που μπορούν να εξερευνήσουν τα παιδιά τους.
Όμως, όπως δείχνει η νέα έρευνα, αυτό μπορεί να δώσει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας και να επιτρέψει στα ψεύδη και το προβληματικό περιεχόμενο να μην ελεγχθούν και να θεωρηθούν αληθινά και αποδεκτά.
«Η δουλειά μας προτείνει ότι εάν τα παιδιά έχουν κάποια εμπειρία σε ελεγχόμενα, αλλά ατελή, περιβάλλοντα όπου έχουν εμπειρία να συναντήσουν πράγματα που δεν είναι σωστά και τους δείχνουμε τη διαδικασία για να καταλάβουν τι είναι στην πραγματικότητα αληθινό και τι όχι, αυτό θα τα έκανε να είναι πιο προσεκτικά», είπε ο Ορτίτσιο.
Συμπερασματικά οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με τα παιδιά τους σχετικά με το πώς να ελέγχουν τις αξιώσεις και να μιλήσουν για αυτό που βλέπουν. Είναι επίσης σημαντικό να έχετε σαφείς προσδοκίες για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να προσφέρει μια πλατφόρμα.
Ακολουθήστε το Cibum 
