Περιμένω να είσαι ευτυχισμένος, γι’ αυτό σε βλέπω να χαμογελάς: Μια πολυδιάστατη περιγραφή της απόδοσης συναισθημάτων.
- Η αναγνώριση συναισθημάτων δεν είναι μία ξεχωριστή ενότητα, αλλά μέρος μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας που μας βοηθά να σχηματίσουμε μια γενική εντύπωση για ένα άλλο άτομο.
Η έκφραση του προσώπου ενός ατόμου παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά του. Αλλά υπάρχουν πολλά περισσότερα σε αυτή τη διαδικασία από αυτό. Αυτό προκύπτει από την έρευνα που διεξήγαγε η Δρ Leda Berio και ο καθηγητής Albert Newen από το Ινστιτούτο Φιλοσοφίας II στο Πανεπιστήμιο του Ρουρ στο Μπόχουμ της Γερμανίας. Η ομάδα περιγράφει την αναγνώριση συναισθημάτων όχι ως ξεχωριστή ενότητα, αλλά ως μέρος μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας που μας βοηθά να σχηματίσουμε μια γενική εντύπωση για ένα άλλο άτομο. Αυτή η διαδικασία σχηματισμού εντύπωσης ατόμου περιλαμβάνει επίσης φυσικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά καθώς και πληροφορίες για το υπόβαθρο. Η εργασία δημοσιεύτηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024 στο περιοδικό Philosophy and Phenomenological Research .
Η κατανόηση της κατάστασης επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα
Στη δεκαετία του 1970, διατυπώθηκε η θεωρία ότι το πρόσωπο είναι το παράθυρο των συναισθημάτων μας. Ο ερευνητής Paul Ekman περιέγραψε βασικά συναισθήματα όπως ο φόβος, ο θυμός, η αηδία, η χαρά και η θλίψη χρησιμοποιώντας τυπικές εκφράσεις του προσώπου, οι οποίες βρέθηκαν να είναι παρόμοιες σε όλους τους πολιτισμούς. «Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο φανερό ότι υπάρχουν πολλές καταστάσεις στη ζωή όπου η τυπική έκφραση του προσώπου δεν είναι απαραίτητα η βασική πληροφορία που καθοδηγεί την εκτίμησή μας για τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων», επισημαίνει ο Newen και αναφέρει το εξής παράδειγμα: «Οι άνθρωποι αξιολογούν σχεδόν καθολικά μια τυπική έκφραση του προσώπου ως φόβο, όταν έχουν τη γνώση του υποβάθρου ότι το αξιολογούμενο άτομο έχει απορριφθεί από έναν σερβιτόρο, παρόλο που αποδεδειγμένα είχε κάνει κράτηση σε τραπέζι». Σε μια τέτοια κατάσταση, οι άνθρωποι αναμένουν ότι το άτομο είναι θυμωμένο, και αυτή η προσδοκία καθορίζει την αντίληψη του συναισθήματός του, ακόμη και αν η έκφραση του προσώπου του τυπικά θα αποδιδόταν σε διαφορετικό συναίσθημα.
«Επιπλέον, μερικές φορές μπορούμε να αναγνωρίσουμε συναισθήματα ακόμη και χωρίς να βλέπουμε το πρόσωπο- για παράδειγμα, τον φόβο που βιώνει ένα άτομο που δέχεται επίθεση από έναν σκύλο που βρυχάται, παρόλο που το βλέπουμε μόνο από πίσω σε στάση ακινησίας ή τρόμου», επεξηγεί ο Berio.
Η αναγνώριση ενός συναισθήματος είναι μέρος της συνολικής μας εντύπωσης για ένα άτομο
Οι Berio και Newen προτείνουν ότι η αναγνώριση των συναισθημάτων είναι μια υποδιαδικασία της ικανότητάς μας να σχηματίζουμε μια συνολική εντύπωση για ένα άτομο. Κατά τον τρόπο αυτό, οι άνθρωποι καθοδηγούνται από ορισμένα χαρακτηριστικά του άλλου ατόμου, για παράδειγμα χαρακτηριστικά σωματικής εμφάνισης όπως το χρώμα του δέρματος, η ηλικία και το φύλο, πολιτισμικά χαρακτηριστικά όπως η ενδυμασία και η ελκυστικότητα, καθώς και χαρακτηριστικά κατάστασης όπως η έκφραση του προσώπου, οι χειρονομίες και η στάση του σώματος.
Με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά, οι άνθρωποι τείνουν να αξιολογούν γρήγορα τους άλλους και να συνδέουν αμέσως την κοινωνική θέση και ακόμη και ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μαζί τους. Αυτοί οι συσχετισμοί υπαγορεύουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων. «Αν αντιληφθούμε ένα άτομο ως γυναίκα και δείξει ένα αρνητικό συναίσθημα, είναι πιο πιθανό να αποδώσουμε το συναίσθημα σε φόβο, ενώ με έναν άνδρα είναι πιο πιθανό να το εκλάβουμε ως θυμό», όπως επισημαίνει ο Berio.
Οι πληροφορίες για το ιστορικό περιλαμβάνονται στην αξιολόγηση
Εκτός από την αντίληψη των χαρακτηριστικών και τους αρχικούς συνειρμούς, διατηρούμε επίσης λεπτομερείς εικόνες προσώπων που χρησιμοποιούμε ως πληροφορίες υποβάθρου για τα άτομα του κοινωνικού μας κύκλου – μέλη της οικογένειας, φίλους και συναδέλφους. «Αν ένα μέλος της οικογένειας πάσχει από Πάρκινσον, μαθαίνουμε να αξιολογούμε την τυπική έκφραση του προσώπου αυτού του ατόμου, η οποία φαίνεται να υποδηλώνει θυμό, ως ουδέτερη, επειδή γνωρίζουμε ότι η άκαμπτη έκφραση του προσώπου είναι μέρος της νόσου», λέει ο Berio.
Οι βασικές πληροφορίες περιλαμβάνουν επίσης μοντέλα προσώπων τυπικών επαγγελματικών ομάδων. «Διατηρούμε στερεοτυπικές υποθέσεις σχετικά με τους κοινωνικούς ρόλους και τις ευθύνες για παράδειγμα των γιατρών, των φοιτητών και των εργατών», λέει ο Newen. «Αντιλαμβανόμαστε γενικά τους γιατρούς ως λιγότερο συναισθηματικούς, για παράδειγμα, γεγονός που αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούμε τα συναισθήματά τους».
Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τον πλούτο των χαρακτηριστικών και της γνώσης του υποβάθρου για να αξιολογήσουν το συναίσθημα ενός άλλου ατόμου. Μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις διαβάζουν το συναίσθημα μόνο από την έκφραση του προσώπου ενός ατόμου. «Όλα αυτά έχουν συνέπειες για την αναγνώριση συναισθημάτων με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (AI): Θα είναι μια αξιόπιστη επιλογή μόνο όταν η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα βασίζεται αποκλειστικά στις εκφράσεις του προσώπου, όπως κάνουν σήμερα τα περισσότερα συστήματα», λέει ο Newen.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ
Ακολουθήστε το Cibum 
