Κίνδυνος μετανάστευσης βαρέων μετάλλων από το σκεύος στο τρόφιμο
Όταν αναφερόμαστε στην ασφάλεια τροφίμων, συναντάμε συχνά τη φράση “μετανάστευση στα τρόφιμα”, και μπορεί να κάνει την εμφάνιση της με σχεδόν κάθε είδους υλικό, η παρουσία του οποίου μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με σοβαρή δηλητηρίαση.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα, όπως τα σκεύη μαγειρέματος, πρέπει να είναι αδρανή, που σημαίνει ότι δεν πρέπει να επιδρούν αρνητικά στα τρόφιμα επιμολύνοντάς τα με ουσίες που μεταφέρονται και οι οποίες μπορεί να αλλοιώσουν τη σύνθεση του τροφίμου αλλά και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του (γεύση, οσμή, υφή) ή ακόμη και να επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.
- Δείτε ακόμη: Ανακαλούνται πατατάκια Lay’s
- Δείτε ακόμη: Προσοχή! Ποιες Χριστουγεννιάτικες ανθρώπινες λιχουδιές είναι τοξικές για τον σκύλο σας
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται ενεργή σε τρεις χώρες, τη Γαλλία, το Χονγκ Κονγκ και την Ολλανδία, ανάκληση ενός δημοφιλούς σκεύους λόγω παρασκευής εδεσμάτων για τις γιορτές, μιας μίνι φόρμας ζαχαροπλαστικής, της μάρκας Patisse (μοντέλο 03682), καθώς η περιεκτικότητα της σε σίδηρο υπερβαίνει τα όρια ασφαλείας και εγκυμονεί σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία (59,1 mg/kg – ppm, με ανώτατο όριο τα 40 mg/kg – ppm). Συγκεκριμένα πρόκειται για καλούπι από χάλυβα με επίστρωση 12 κοιλοτήτων για την υποδοχή γλυκών και μπισκότων.
- Δείτε ακόμη: Η επικίνδυνη σαντιγί έχει πουληθεί σε έξι χώρες
Πώς θα καταλάβουμε αν ένα σκεύος μπορεί να έρχεται σε επαφή με τρόφιμα
Το βασικότερο είναι να ελέγχουμε αν υπάρχει σήμανση καταλληλότητας για επαφή με τα τρόφιμα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναγράφεται η φράση «κατάλληλο για επαφή με τρόφιμα» ή να υπάρχει η ειδική ένδειξη σχετικά με τη χρήση τους, όπως «φιάλη κρασιού», «κουτάλι σούπας» ή να απεικονίζεται το σύμβολο στα αριστερά.
Επιπλέον, πρέπει να αναγράφεται η εμπορική ονομασία του υλικού, τα στοιχεία του κατασκευαστή και ενδείξεις όπως αριθμός παρτίδας, barcode κ.α. Οι παραπάνω ενδείξεις πρέπει να αναγράφονται στην ελληνική γλώσσα.
Ένα από τα βασικά λάθη που γίνεται από τους καταναλωτές, είναι ότι συχνά επαναχρησιμοποιούν προϊόντα μιας χρήσης, δηλαδή πλαστικά μπουκάλια νερού, κεσεδάκια γιαουρτιού, αλουμινένια ταψάκια, αντικείμενα δηλαδή που πρέπει να απορρίπτονται μετά τη χρήση τους.
Επίσης, δε θα πρέπει να χρησιμοποιούνται επιτραπέζια ή μαγειρικά σκεύη που παρουσιάζουν αλλαγή χρώματος, ρωγμές ή αποκολλήσεις επιφανειακού υλικού, καθώς οι αλλοιώσεις αυτές αποτελούν εστίες μεταφοράς επιβλαβών ουσιών από το υλικό στο τρόφιμο.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις περιπτώσεις που το προς πώληση αντικείμενο δεν είναι κατάλληλο για άμεση επαφή με τρόφιμα αλλά προορίζεται για διακόσμηση, π.χ. διακοσμητικές πιατέλες, μπωλ κτλ. Στα αντικείμενα αυτά θα πρέπει να υπάρχει επισήμανση ότι «δεν είναι κατάλληλα για επαφή με τρόφιμα», ώστε να μην παραπλανάται ο καταναλωτής.
Οι καταναλωτές θα πρέπει να ελέγχουν τις ειδικές οδηγίες των αντικειμένων που αγοράζουν σχετικά με το εύρος επιτρεπόμενων/κατάλληλων θερμοκρασιών χρήσης (αν αντέχουν ή όχι υψηλές θερμοκρασίες), τον τρόπο καθαρισμού (π.χ. αν επιτρέπεται το πλύσιμο στο πλυντήριο πιάτων), τη συμβατότητα με φούρνο μικροκυμάτων ή απλό φούρνο (π.χ. πλαστικά σκεύη μικροκυμάτων δε μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συμβατικό φούρνο) και άλλες οδηγίες χρήσης (π.χ. αποφυγή επαφής με όξινα τρόφιμα).
Πότε πρέπει να απορρίψουμε ένα μαγειρικό σκεύος
Η επιφάνεια κάθε σκεύους έχει συγκεκριμένο χρώμα και υφή όταν το αγοράζουμε. Ακόμα κι αν αρχικά έγραφε ότι ήταν κατάλληλο για επαφή με τα τρόφιμα, εφόσον αλλάξει κάτι, ήλθε η ώρα να το αποσύρουμε.
Αν το αντικολλητικό σκεύος αποκτήσει αποχρωματισμό (που δεν εξαφανίζεται αφότου καθαρίζουμε καλά), σκουριά ή γρατζουνιές το πετάμε.
Ομοίως και αν το φαγητό κολλάει, ενώ δεν υπάρχει κανένας τέτοιος λόγος -δεν το ‘χετε ξεχάσει στη φωτιά.
Ανάλογα με το υλικό των σκευών αυτών, οι φθορές μπορούν να μας προκαλέσουν προβλήματα υγείας που μπορεί να είναι και πολύ σοβαρά -ανάλογα με τον τύπο και την ποσότητα της ουσίας και τη διάρκεια και τη συχνότητα της έκθεσης μας.
Συγκεκριμένα,
- Όταν οι αντικολλητικές επικαλύψεις υπερθερμαίνονται, μπορούν να απελευθερώσουν αναθυμιάσεις που ενδέχεται να προκαλέσουν αναπνευστικά προβλήματα, όπως βήχα, δύσπνοια και σφίξιμο στο στήθος. Η παρατεταμένη έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα -πχ βρογχίτιδα και άσθμα.
- Ορισμένες ουσίες των σκευών μπορούν να μεταφερθούν στα τρόφιμα με το μόλυβδο, το κάδμιο και τις φθαλικές ενώσεις να έχουν συνδεθεί με αναπαραγωγικά προβλήματα (πχ στειρότητα, αποβολή και γενετικές ανωμαλίες).
- Το κάδμιο έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, ιδιαίτερα του καρκίνου του πνεύμονα και του προστάτη, με την έκθεση μας σε αυτό να μπορεί να προκαλέσει ηπατική και νεφρική βλάβη με την πάροδο του χρόνου -ειδικά με επαναλαμβανόμενη ή παρατεταμένη έκθεση. Το ίδιο ισχύει και για τον χαλκό που αν ‘περάσει’ στα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά προβλήματα, όπως ναυτία, εμετό και διάρροια.
- Τα υψηλά επίπεδα αλουμινίου στο σώμα έχουν συνδεθεί με νευρολογικά προβλήματα, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η νόσος του Πάρκινσον και η μυατροφική πλευρική σκλήρυνση.
- Πέραν του αντικολλητικού υλικού που μπορεί να μπει στο φαγητό μας, το αλουμίνιο που υπάρχει από κάτω και έχουμε ‘αποκαλύψει’ με τις φθορές που έχουμε προκαλέσει, μπορεί να αντιδράσει με όξινα συστατικά και έτσι όταν τρώμε να έχουμε μια δυσάρεστη μεταλλική γεύση.