Αν και η πανδημία έχει φέρει τα πάνω κάτω και προσπαθεί με κάθε τρόπο να μας αποθαρρύνει από το να χαρούμε τις γιορτές όπως έχουμε μάθει, τα ελληνικά νοικοκυριά ή έστω τα περισσότερα θα τηρήσουν την παράδοση -ίσως με λιγότερους καλεσμένους- και θα στρώσουν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Πάντα όμως οι εποχές με τα πλούσια τραπέζια συνοδεύονται και με αύξηση των τροφικών δηλητηριάσεων. Είναι θέμα πιθανοτήτων.
Πολλοί πιστεύουν ότι η καλή υγιεινή των τροφίμων, που θα αποτρέψει τις τροφιμογενείς ασθένειες, εξαρτάται από το πλύσιμο… Για μερικά τρόφιμα ισχύει. Πρέπει όμως να πλένετε το κοτόπουλο ή την γαλοπούλα πριν τα ψήσετε; Πρέπει να τα πλένετε πριν το μαγείρεμα;
Η απάντηση είναι πως όχι. Το πλύσιμο ωμού κοτόπουλου ή γαλοπούλας είναι επικίνδυνο γιατί μπορεί να μεταδώσει βακτήρια στα χέρια και σε άλλες επιφάνειες. Και ακόμη χειρότερα, θα μπορούσε να μεταδώσει μικρόβια σε άλλα τρόφιμα που βρίσκονται κοντά. Και η πιθανότητα μεταφοράς των βακτηριών αυξάνεται λόγω και του γεγονότος ότι οι οικιακές κουζίνες είναι πολύ μικρές. Μην ξεχνάτε επίσης, πως το πλύσιμο των πουλερικών είναι επίσης εντελώς περιττό, καθώς το σωστό μαγείρεμα θα σκοτώσει τα βακτήρια ούτως ή άλλως.
Αν και ο ΕΦΕΤ δεν λέει κατηγορηματικά όχι στο πλύσιμο των πουλερικών, εντούτοις κάνει ειδική μνεία στο πλύσιμο του κοτόπουλου και εφιστά την προσοχή αναφέροντας: Όταν πλένετε το ωμό κοτόπουλο κάτω από τη βρύση πριν το μαγειρέψετε, πρέπει να φροντίζετε για την αποφυγή της διασποράς του νερού πλύσης στο περιβάλλον της κουζίνας σας διότι μπορεί διάφορα βακτήρια που υπάρχουν στην επιφάνεια του κοτόπουλου να διασκορπιστούν- κατά το πλύσιμο- στον χώρο της κουζίνας σας, σε ακτίνα μέχρι 80 εκατοστά και να μολύνουν τα σκεύη σας, τα εργαλεία κουζίνας, τις επιφάνειες κοπής ή άλλα τρόφιμα. Επίσης όταν χειρίζεστε ωμό πουλερικό να πλένετε πολύ καλά τα χέρια σας καθώς και τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε, πριν και μετά από τον χειρισμό του.
Για το θέμα έγινε δημοσκόπηση στην Αυστραλία, από το Συμβούλιο πληροφοριών για την Ασφάλεια τροφίμων και την Ομοσπονδία Κρέατος, αποδεικνύοντας πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα για την προστασία της υγείας των πολιτών. Η έρευνα έδειξε ότι το 49% των μαγείρων εξακολουθούν να διακινδυνεύουν να πλένουν το κοτόπουλο τους πριν το μαγειρέψουν. Ευτυχώς, αυτό είναι κάπως λιγότερο από ό,τι ήταν πριν από μια δεκαετία.
«Είμαστε ικανοποιημένοι που τα ποσοστά πλυσίματος ωμού ολόκληρου κοτόπουλου μειώθηκαν από 60% σε 49% από την τελευταία φορά που κάναμε αυτήν την ερώτηση το 2011. Οι μάγειρες που πλένουν ωμά κομμάτια κοτόπουλου με το δέρμα έχει επίσης μειωθεί από 52% σε 43% και το πλύσιμο κομματιών χωρίς πέτσα από 41% σε 40%,» είπε η Cathy Moir, πρόεδρος του Συμβουλίου Πληροφοριών για την Ασφάλεια των Τροφίμων.
«Η έρευνα διαπίστωσε ότι το κοτόπουλο είναι ένα δημοφιλές πιάτο, καθώς το 78% των ερωτηθέντων μαγειρεύει ολόκληρο κοτόπουλο, το 83% μαγειρεύει κομμάτια κοτόπουλου με πέτσα και το 88% μαγειρεύει κομμάτια χωρίς πέτσα. Αλλά το μήνυμα είναι ότι το πλύσιμο οποιουδήποτε ωμού πουλερικού, είτε είναι κοτόπουλο, πάπια, χήνα ή χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα, είναι τόσο επικίνδυνο όσο και περιττό».
11 συμβουλές για να αποφύγετε την τροφική δηλητηρίαση
1.Πλύνε χέρια:
Μην ξεχνάτε να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό πριν από την προετοιμασία και το μαγείρεμα του φαγητού και αφού χειριστείτε τα κελύφη των αυγών, τα θαλασσινά, το ωμό κρέας και τα πουλερικά, τα μπιφτέκια και τα λουκάνικα.
- Καθαρά σκεύη:
Βεβαιωθείτε ότι τα εργαλεία, τα σκεύη και οι σανίδες κοπής έχουν καθαριστεί και στεγνώσει καλά πριν ξεκινήσετε την προετοιμασία του φαγητού και καθαρίστε τα με ζεστό σαπουνόνερο μετά τη χρήση. Χρησιμοποιήστε ξεχωριστές σανίδες κοπής για ωμό κρέας/πουλερικά και λαχανικά.
- Μην υπερφορτώνετε το ψυγείο σας:
Μην αγοράζετε περισσότερα τρόφιμα από όσα χρειάζεστε καιμην υπερφορτώνετε το ψυγείο και τον καταψύκτη σας, καθώς αυτό δεν θα επιτρέψει στον δροσερό αέρα να κυκλοφορεί ελεύθερα, πράγμα που σημαίνει ότι τα ευπαθή τρόφιμα ενδέχεται να μην είναι επαρκώς καταψυγμένα ή παγωμένα. Λιγότερο φαγητό θα βοηθήσει επίσης στη μείωση της σπατάλης τροφίμων.
- Κάντε χώρο:
Αποφύγετε την υπερβολική ποσότητα αποθεμάτων αφήνοντας χώρο στο ψυγείο σας για ευπαθή τρόφιμα αφαιρώντας το αλκοόλ και τα αναψυκτικά. Αυτό εμποδίζει επίσης τους επισκέπτες να ανοίγουν το ψυγείο ώστε να διατηρείται η σωστή θερμοκρασία των 5°C ή χαμηλότερα.
- Ολόκληρο κοτόπουλο ή κομμάτια;
Σκεφτείτε να πάρετε ένα στήθος γαλοπούλας (είναι πιο απλό να μαγειρέψετε) παρά μια ολόκληρη γαλοπούλα. Εάν χρειάζεστε μια ολόκληρη γαλοπούλα, προσπαθήστε να αγοράσετε μια φρέσκια και όχι κατεψυγμένη. Διαφορετικά πρέπει να σκεπαστεί και να αποψυχθεί στο ψυγείο σας, κάτι που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες και επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο πιθανής μόλυνσης των έτοιμων προς κατανάλωση τροφίμων που αποθηκεύονται στο ψυγείο.
- Μαγειρέψτε σωστά τα πουλερικά:
Μαγειρέψτε τα πουλερικά έως ότου ένα θερμόμετρο κρέατος δείξει ότι έχει φτάσει τους 75°C στο παχύτερο μέρος του μηρού και μαγειρέψτε κάθε γέμιση ξεχωριστά, καθώς θα επιβραδύνει το ψήσιμο και το εσωτερικό του πουλιού μπορεί να μην έχει ψηθεί πλήρως. Τα θερμόμετρα ανιχνευτή είναι άμεσα διαθέσιμα, εύχρηστα και σας βοηθούν να βεβαιωθείτε ότι τα τρόφιμα έχουν φτάσει στη σωστή θερμοκρασία.
- Αποφύγετε τα ωμά:
Τα πιάτα με μαγειρεμένα αυγά είναι απλά και θρεπτικά, αλλά προσπαθήστε να αποφύγετε πιάτα με ωμά ή ελάχιστα μαγειρεμένα αυγά, όπως μαγιονέζα ωμού αυγού ή aioli, αυγολέμονο ή φανταχτερά επιδόρπια όπως το τιραμισού, τα οποία μπορεί να αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο για τροφική δηλητηρίαση. Μια πιο ασφαλής εναλλακτική, εάν θέλετε να σερβίρετε πιάτα με ωμά αυγά, είναι να χρησιμοποιήσετε παστεριωμένα προϊόντα αυγών.
- Το εδέσματα των Χριστουγέννων δεν διαρκούν για πάντα :
Ελέγξτε τις οδηγίες αποθήκευσης και την καλύτερη ημερομηνία πριν ή μέχρι τη χρήση πριν αφαιρέσετε το ζαμπόν από την πλαστική του μεμβράνη, καλύψτε το με καθαρό πανί εμποτισμένο με νερό και ξύδι για να μην στεγνώσει και φυλάξτε το στο ψυγείο στους 5 ή κάτω °C. Διατηρήστε το πανί υγρό για να σταματήσετε να στεγνώνει πολύ το ζαμπόν.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η ημερομηνία χρήσης στην αρχική συσκευασία δεν θα ισχύει μετά την αφαίρεση της συσκευασίας, επομένως ελέγξτε τα ψιλά γράμματα και δείτε εάν το ζαμπόν έχει προτεινόμενη διάρκεια ζωής μετά το άνοιγμα. Τα ζαμπόν με μειωμένο αλάτι γίνονται πλέον δημοφιλή, αλλά δεν θα διαρκέσουν όσο τα συμβατικά ζαμπόν, οπότε σκεφτείτε πόση ποσότητα θα χρησιμοποιήσετε την επόμενη εβδομάδα περίπου και παγώστε τα υπόλοιπα για αργότερα.
- Σταδιακή διάθεση:
Μην αφήνετε τα αλλοιώσιμα παγωμένα τρόφιμα έξω από το ψυγείο, για περισσότερο από δύο ώρες. Αυτά τα τρόφιμα περιλαμβάνουν αλλαντικά, μαλακά τυριά όπως Camembert και Brie, κρύα πουλερικά, μαγειρεμένα θαλασσινά όπως γαρίδες και καπνιστό σολομό, πατέ, σούσι και σαλάτες. Να τα βγάζετε από το ψυγείο λίγα λίγα.
- Κρυώστε γρήγορα:
Τοποθετήστε το περισσευούμενο φαηγτό στο ψυγείο το συντομότερο δυνατό. Εάν τα ευπαθή τρόφιμα και τα υπολείμματα έχουν μείνει εκτός ψυγείου για λιγότερο από δύο ώρες, θα πρέπει να τα βάλετε στο ψυγείο ή να τα καταψύξετε για να τα φάτε αργότερα. Ποτέ μην τρώτε ευπαθή τρόφιμα που έχουν μείνει εκτός ψυγείου για περισσότερες από τέσσερις ώρες, καθώς μπορεί να μην είναι ασφαλή και πρέπει να πεταχτούν. Τα τρόφιμα δεν πρέπει να καταψύχονται εάν έχουν μείνει έξω στη ζέστη για περισσότερο από μία ώρα και τα πετάμε αφού έχουν καθίσει έξω για 2 ώρες.
- ζεστάνετε το περισσευούμενο φαγητό
Ζεσταίνετε πάντα τα υπολείμματα στους 75°C στο κέντρο του αντικειμένου ή στο πιο παχύ μέρος για να σκοτώσετε τυχόν βακτήρια. Χρησιμοποιήστε ένα θερμόμετρο αισθητήρα ή τη λειτουργία αυτόματης αναθέρμανσης του φούρνου μικροκυμάτων σας.
Ακολουθήστε το Cibum 
