Το πρώτο προϊόν διατροφής από τρισδιάστατο εκτυπωτή που είναι κατάλληλο για άτομα με δυσφαγία, αλλά ταυτόχρονα είναι θρεπτικό, εύγευστο και πλούσιο σε θερμίδες
Επιστήμονες βρετανικού πανεπιστημίου έγιναν οι πρώτοι που δημιούργησαν τρισδιάστατα εκτυπωμένα τρόφιμα – για να βοηθήσουν άτομα με δυσκολίες κατάποσης. Οι ακαδημαϊκοί με επικεφαλής το UWE Bristol κατάφεραν σε συνεργασία με κλινικούς διατροφολόγους να παράγουν γεύματα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, που είναι εύκολο να μασηθούν, να καταποθούν και να χωνευτούν.
Πρώτες ύλες τους ήταν ο πολτοποιημένος αρακάς κήπου, το στραγγιστό ελληνικό γιαούρτι, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, η σκόνη βιολογικών φύλλων μέντας και ο ζωμός λαχανικών. Οι ερευνητές πειραματίστηκαν δοκιμάζοντας διάφορους νέους συνδυασμούς πυκνωτικών και πηκτικών ουσιών τροφίμων μέχρι να εντοπίσουν μια βέλτιστη σύνθεση που παρείχε υφή κατάλληλη για τα άτομα με τη διαταραχή.
«Με το τρισδιάστατα εκτυπωμένο φαγητό μας, υπάρχει σημαντικά μικρότερος κίνδυνος να κολλήσουν σωματίδια τροφής στο λαιμό ή στον οισοφάγο, κάτι που μπορεί να είναι πολύ προβληματικό για τα άτομα με δυσφαγία», δήλωσε ο Δρ Αλέξανδρος Στρατάκος, αναπληρωτής καθηγητής στη Βιώσιμη Αγροδιατροφική Παραγωγή στο UWE. «Απαιτεί λιγότερο μάσημα και έχει ειδικά διαμορφωμένη δομή που δίνει περισσότερο έλεγχο της τροφής στο άτομο με δυσφαγία».
«Προηγούμενες έρευνες σχετικά με τρισδιάστατα εκτυπωμένα τρόφιμα κατάλληλα για δυσφασία έχουν επικεντρωθεί σε γεύματα με ένα μόνο ή μικρό αριθμό συστατικών και έχουν δώσει λιγότερη προσοχή στο διατροφικό προφίλ των τροφίμων. Το δικό μας προϊόν διατροφής είναι το πρώτο που είναι κατάλληλο για άτομα με δυσφαγία, αλλά ταυτόχρονα είναι θρεπτικό, εύγευστο και πλούσιο σε θερμίδες. Ως ερευνητές προσπαθούμε να επιλύουμε προβλήματα της πραγματικής ζωής και η δυσφαγία είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα. Είναι ένα αυξανόμενο ζήτημα λόγω της γήρανσης του πληθυσμού μας και θα αποτελέσει μεγαλύτερο βάρος για την υγειονομική περίθαλψη τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και διεθνώς», εξηγεί ο Δρ Αλέξανδρος Στρατάκος.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, έως και το 16% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου πάσχει από δυσφαγία – με την πάθηση να είναι συχνότερη μεταξύ των ηλικιωμένων και των ατόμων με ορισμένες παθήσεις υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών με εγκεφαλικό επεισόδιο και των ασθενών με άνοια.
Για να φτιάξουν το φαγητό, οι ερευνητές πρόσθεσαν συστατικά σε κασέτες που τοποθετούνται μέσα στον τρισδιάστατο εκτυπωτή. Όταν το μηχάνημα είναι ενεργοποιημένο, τα συστατικά εξωθούνται σαν «μελάνι» μέσω ακροφυσίων σε μια πλάκα.
Στρώματα εναποτίθενται στην επιφάνεια της πλάκας σε ένα προκαθορισμένο σχήμα, και στη συνέχεια προστίθενται πολλαπλά στρώματα για τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου αντικειμένου.
Τα γεύματα μπορούν να παραχθούν γρήγορα, σε περίπου 20 λεπτά, και να εκτυπωθούν σε μια ποικιλία ελκυστικών μοτίβων και σχημάτων.
Μετά την επιτυχία της εργαστηριακής τους έρευνας, η ομάδα ελπίζει τώρα να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για τη διεξαγωγή κλινικής δοκιμής.
Ο Δρ Στρατάκος δήλωσε ότι θα μπορούσε να οραματιστεί ότι οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές τροφίμων θα εισαχθούν τελικά σε οίκους ευγηρίας και νοσοκομεία, ώστε να είναι δυνατή η παραγωγή τροφίμων επί τόπου. «Έχουμε δοκιμάσει εμείς οι ίδιοι το φαγητό εδώ στο εργαστήριο και έχει υπέροχη γεύση».
Η Dr. Clare Jonas της Stroke Association δήλωσε ότι τα προβλήματα κατάποσης επηρεάζουν περίπου τους μισούς από τους επιζώντες από εγκεφαλικό επεισόδιο – και αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο, προκαλώντας την «κατάποση των τροφίμων με λάθος τρόπο», γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πνιγμό ή λοιμώξεις των πνευμόνων. «Η ασφάλεια είναι επομένως πρωταρχικό μέλημα, αλλά και τα υγιεινά και εύγευστα γεύματα έχουν επίσης σημασία».
Το έργο ήταν μια διεθνής συνεργασία μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ελλάδας και της Σερβίας, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και το Πανεπιστήμιο του Νόβι Σαντ.