Μια έρευνα σε ηλικιωμένους έδειξε πως, όσοι εκτέθηκαν σε γεύσεις φαγητού από τα νιάτα τους «ταξίδεψαν στο χρόνο», επαναφέροντας λεπτομέρειες από την παιδική τους ηλικία
Το φαγητό ως γνωστόν μπορεί να ταξιδέψει κάθε άνθρωπο σε διαφορετικά μέρη και πολιτισμούς. Πλέον, η πολυαισθητηριακή εμπειρία της γεύσης μπορεί να μας ταξιδέψει και στο χρόνο, σύμφωνα με μια νέα έρευνα.
Η έρευνα με τίτλο «Με γύρισε 25 χρόνια πίσω σε μια στιγμή»: αυτοπαραγωγικά στοιχεία που βασίζονται στη γεύση για αυτοπροσδιοριζόμενες αναμνήσεις στη μετέπειτα ζωή» δημοσιεύτηκε στο Human Computer Interaction και είχε επικεφαλής καθηγητές από το πανεπιστήμιο του Lancaster. Το αντικείμενο διερεύνησης ήταν ο ρόλος της γεύσης στην πρόκληση αναμνήσεων σε ηλικιωμένους ανθρώπους.
Οι ερευνητές εργάστηκαν με 12 ηλικιωμένους και συνέλεξαν 72 αναμνήσεις. Οι μισές αφορούσαν φαγητό και οι μισές δεν αφορούσαν φαγητό, ενώ η καθεμία ανακλήθηκε δύο φορές. Για να μπορέσουν να ενεργοποιήσουν τη «μνήμη του φαγητού», χρησιμοποίησαν εξατομικευμένα στοιχεία για τον καθένα, ενώ αξιοποίησαν τρισδιάστατες εκτυπωμένες, βρώσιμες μπάλες που μοιάζουν με gel για να αποτυπώσουν τη γεύση.
Όλοι οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να παράσχουν πλούσιες αισθητηριακές αναφορές όταν παρακινήθηκαν από συνθήματα που βασίζονται στη γεύση, με τις λεπτομέρειες να συναρπάζουν. Για παράδειγμα, θυμούμενος ένα πράσινο ταϊλανδέζικο δείπνο με κάρυ στην Καμπότζη, ένας συμμετέχων θυμήθηκε: Πήγαμε στον χώρο της κουζίνας, ο οποίος ήταν πολύ βασικός και ετοιμάζαμε κάθε είδους πράσινα λαχανικά, τα οποία δεν έχω ιδέα τι ήταν, καθόμασταν στο πάτωμα. Και μετά θα βοηθούσαμε να τα μαγειρέψουμε, να τα τηγανίσουμε…»
Αλλά το πραγματικά εκπληκτικό είναι πως μόλις ο συμμετέχων ήρθε σε επαφή με την τρισδιάστατη τυπωμένη μπάλα με βάση τη γεύση του πράσινου ταϊλανδέζικου κάρυ, έδωσε μια πιο λεπτομερή ανάμνηση. Θυμήθηκε τους ήχους από το κόψιμο των λαχανικών, τις συζητήσεις με ένα φίλο του καθισμένοι σταυροπόδι στο πάτωμα κ.α.
Το αποτέλεσμα ήταν πως οι αναμνήσεις από τη γεύση ταξίδευαν τους συμμετέχοντες στο χρόνο, σαν να ήταν εκεί. «Η γεύση (από την εκτυπωμένη απομίμηση της γεύσης σε τζελ) του ψητού μοσχαριού με πήγε 25 χρόνια πίσω σε μια στιγμή. Ήταν λες και ήμουν εκεί, στο τραπέζι του δωματίου», φέρεται να είπε ένας συμμετέχων.
Οι ερευνητές λένε, σύμφωνα με τον ιστότοπο Lancaster.uk, ότι η έρευνά τους προσφέρει σημαντικά νέα, βοηθητικά στοιχεία για την άνοια και το Αλτσχάιμερ, καθώς οι συμμετέχοντες μίλησαν για το πόσο αναγκαίες ήταν οι αναμνήσεις φαγητού, με βάση τις δικές τους εμπειρίες από αγαπημένα πρόσωπα. Μάλιστα, ένας από τους ανθρώπους που έλαβαν μέρος πρότεινε τη δημιουργία ενός λευκώματος με αναμνήσεις φαγητού, το οποίο θα προκαλεί αναμνήσεις προηγούμενων γεγονότων σε άτομα με άνοια.
Ο Δρ Tom Gayler, ένας από τους ερευνητές σχολίασε πως η δημιουργία συνθηκών με βάση τη γεύση είναι ισχυρή, αλλά δυστυχώς δεν χρησιμοποιείται συχνά.
«Επιτέλους έχουμε τεχνολογία που μπορεί να βοηθήσει στην αναδόμηση των αναμνήσεων χρησιμοποιώντας τη γεύση και το άρωμα διαφορετικών τροφίμων σε πολύ συμπαγή σχήματα», σχολίασε ένας άλλος βασικός ερευνητής, ο Δρ Vaiva Kalnikaitė.