Η Ελλάδα στην πρώτη πεντάδα των χωρών που κοινοποίησαν στο RASFF μολυσμένα εισαγόμενα ψάρια.
Τα παράσιτα στα ψάρια αναλύθηκαν σε μελέτη που δημοσίευσε χθες η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων EFSA, στην οποία αξιολογήθηκαν και μέθοδοι για τον εντοπισμό και την εξάλειψη των παρασίτων.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη στη βάση δεδομένων της EFSA, 11 τροφιμογενείς ανθρώπινες εστίες από το παράσιτο Anisakis spp. αναφέρθηκαν στην ΕΕ από το 2010 έως το 2022. Συνολικά, υπήρξαν 45 περιπτώσεις ασθενειών, με δύο περιπτώσεις όπου ασθενείς νοσηλεύτηκαν και δεν αναφέρθηκαν θάνατοι. Ωστόσο, η εμφάνιση ανθρώπινης ανισακίασης υποτιμάται λόγω υποαναφοράς και προβλημάτων με τη διάγνωση.
Από το 2010 έως το τέλος του 2023, υπήρξαν 544 κοινοποιήσεις μόλυνσης των ψαριών/προϊόντων αλιείας που αναφέρθηκαν από 21 χώρες της ΕΕ στο σύστημα ταχείας προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF). Η Ιταλία ήταν το κράτος μέλος που έκανε τις περισσότερες ειδοποιήσεις στο RASFF (50,37% του συνόλου), ακολουθούμενη από την Ισπανία με 113 κοινοποιήσεις (20,77% του συνόλου), τη Γαλλία 29 (5,33%) και την Ελλάδα με 28 (5,15%) .
Τα κοινοποιηθέντα προϊόντα περιελάμβαναν την Ισπανία (114 περιπτώσεις), το Μαρόκο (95 περιπτώσεις), τη Γαλλία (92 περιπτώσεις) και τη Νορβηγία (18 περιπτώσεις). Επιπλέον, 29 κρούσματα προέρχονταν από ψάρια Νέας Ζηλανδίας, εκ των οποίων τα 21 κοινοποιήθηκαν από την Ελλάδα το 2011 λόγω παρασιτικής μόλυνσης από τον Ανισάκη από κατεψυγμένα καλαμάρια.
Το παράσιτο Ανισάκης ήταν το παράσιτο που αναφέρθηκε στις περισσότερες (85%) από τις κοινοποιήσεις. Συνολικά το 95,59% των κοινοποιήσεων αποδίδονταν στα «Ψάρια και προϊόντα αλιείας», αλλά ένα αξιοσημείωτο 4,04% καταλογίστηκε στα «Κεφαλόποδα και προϊόντα τους» και 0,38% στα «Δίθυρα μαλάκια και προϊόντα τους».
«Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα ψάρια που παράγονται σε κλειστά συστήματα υδατοκαλλιέργειας ανακυκλοφορίας (RAS) ή σε εγκαταστάσεις συνεχούς ροής με φιλτραρισμένη πρόσληψη νερού και που τροφοδοτούνται αποκλειστικά με θερμικά επεξεργασμένες ζωοτροφές είναι απαλλαγμένα ζωονοσογόνων παρασίτων» τονίζει η EFSA.
Τα δεδομένα επιτήρησης που δημοσιεύθηκαν από το 2010, αν και περιορισμένα, έδειξαν ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης από ζωονοσογόνο παράσιτο στον σoλομό του Ατλαντικού, τη θαλάσσια ιριδίζουσα πέστροφα, το λυθρίνι, το καλκάνι, το ιππόγλωσσο του Ατλαντικού, τον κυπρίνο και το ευρωπαϊκό γατόψαρο. Ωστόσο, τα παράσιτα Anisakis pegreffii, Anisakis simplex και Cryptocotyle lingua βρέθηκαν σε ευρωπαϊκό λαβράκι, ερυθρό τόνο και/ή μπακαλιάρο του Ατλαντικού και τα παράσιτα Pseudamphistomum truncatum και Paracoenogonimus ovatus σε γλίνι (Tinca tinca), που παράγονται σε ανοιχτά κλουβιά ανοικτής θάλασσας ή σε λίμνες ή δεξαμενές ροής.
Μέθοδοι εξάλειψης παρασίτων σε ιχθυοκαλλιέργειες
Από την τελευταία γνώμη της EFSA, οι μέθοδοι UV-press και τεχνητής πέψης έχουν αναπτυχθεί σε πρότυπα ISO για την ανίχνευση των παρασίτων στα ψάρια, ενώ έχουν αναπτυχθεί νέες τεχνολογίες και μεθοδολογίες ανίχνευσης UV, οπτικών, μοριακών και OMIC για την ανίχνευση, την απεικόνιση, την απομόνωση και/ή τον εντοπισμό ζωονοσογόνων παρασίτων στα ψάρια. Η κατάψυξη και η θέρμανση εξακολουθούν να είναι οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι για τη θανάτωση των παρασίτων στα αλιευτικά προϊόντα. Όσον αφορά τις ιχθυοκαλλιέργειες η επεξεργασία υψηλής πίεσης μπορεί να είναι κατάλληλη για ορισμένα συγκεκριμένα προϊόντα.
Το παλμικό ηλεκτρικό πεδίο είναι μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία, αν και απαιτείται περαιτέρω ανάπτυξη. Οι θεραπείες με υπερηχογράφημα δεν ήταν αποτελεσματικές. Η παραδοσιακή ξηρή αλάτιση του γαύρου με επιτυχία αδρανοποίησε τον Ανισάκη. Μελέτες σχετικά με άλλες παραδοσιακές διεργασίες — ξήρανση στον αέρα και διπλή αλάτιση (αλάτωση άλμης και ξηρή αλάτιση) — δείχνουν ότι τα ανισακίδια αδρανοποιούνται επιτυχώς, αλλά απαιτούνται περισσότερα δεδομένα που καλύπτουν αυτά και άλλα παράσιτα σε περισσότερα είδη ψαριών και προϊόντα για να διαπιστωθεί αν αυτές οι διαδικασίες είναι πάντα αποτελεσματικές. Οι συνδυασμοί μαρινάδας με γαύρους δεν έχουν αδρανοποιήσει αποτελεσματικά τα ανισακοειδή. Τα φυσικά προϊόντα, τα αιθέρια έλαια και τα φυτικά εκχυλίσματα, μπορεί να σκοτώσουν τα παράσιτα, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ασφάλειας και οργανοληπτικών στοιχείων.
Για να διαβάσετε ολόκληρη την έκθεση της EFSA πατήστε ΕΔΩ.
Ακολουθήστε το Cibum 
