Τον Ιανουάριο του 2022 πραγματοποιήθηκε η τεχνική συνάντηση για το οξείδιο του αιθυλενίου – ETO, με συμμετέχοντες εκπροσώπους από τα κράτη μέλη της ΕΕ, τη Νορβηγία, την Ελβετία, την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΓΔ Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων) και τα Εργαστήρια Αναφοράς της ΕΕ (EURLs).
Στόχος της συνάντησης ήταν η απόκτηση σαφούς εικόνας σχετικά με την πραγματική εφαρμογή από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών της ΕΕ της εναρμονισμένης προσέγγισης της ΕΕ για τη διαχείριση του περιστατικού των ευρημάτων ETO, όμως στην πορεία αποκαλύφθηκαν ασάφειες, ασυνέπειες και σημαντικές διαφορές στον τρόπο διαχείρισης του διατροφικού αυτού κινδύνου από τους εμπλεκομένους.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Νορβηγία παρουσίασαν μια επισκόπηση της εμπειρίας τους από την εφαρμογή της προσέγγισης της ΕΕ για το περιστατικό ευρημάτων οξειδίου του αιθυλενίου στο κόμμι χαρουπιών, και περαιτέρω αναλυτικά για άλλα κόμμεα, σύνθετα προϊόντα, συμπληρώματα, παιδικές τροφές και ζωοτροφές κατά την τεχνική συνάντηση της 4ης Οκτωβρίου 2021
Συνολικά, σύμφωνα με τα κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία, η εναρμονισμένη προσέγγιση της ΕΕ, ενώ υποστηρίζεται και ακολουθείται από την πλειονότητα των χωρών που αναφέρουν, δεν εφαρμόζεται πλήρως στην πράξη από ορισμένες. Για συστατικά με υπολείμματα ETO πάνω από τα Ανώτατα Όρια Υπολειμμάτων (MRL), που ισχύουν για τη διαχείριση αυτού του περιστατικού, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ διευκρίνισαν ότι οι αρμόδιες αρχές τα αποσύρουν από την αγορά/τα ανακαλούν από τους καταναλωτές.
Τα περιστατικά που κοινοποιούνται στο Σύστημα Ταχείας Προειδοποίησης για Τρόφιμα και Ζωοτροφές (RASFF) παρακολουθούνται με τον ίδιο τρόπο από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ τόνισαν την υψηλή επιβάρυνση της συμφωνημένης προσέγγισης διαχείρισης, καθώς ολοένα και περισσότερα προϊόντα εντοπίζονται μολυσμένα από διαφορετική προέλευση σε βαθμό που δεν είναι πλέον διαχειρίσιμο και υπονομεύει την αποτελεσματικότητα του συστήματος RASFF. Για το λόγο αυτό, ορισμένα κράτη μέλη έχουν υιοθετήσει μια πιο αναλογική προσέγγιση όσον αφορά τα σύνθετα τρόφιμα που έχουν υποβληθεί σε διάφορα στάδια επεξεργασίας.
Ορισμένα κράτη μέλη επεσήμαναν την έλλειψη ίσων όρων ανταγωνισμού στην αγορά της ΕΕ για προϊόντα εγχώριας παραγωγής (ΕΕ) και για εισαγόμενα προϊόντα, καθώς, για τα εγχώρια προϊόντα, τα μη συμμορφούμενα συστατικά μπορούν να εντοπιστούν, ενώ αυτό δεν είναι δυνατό για τα εισαγόμενα προϊόντα.
Πολλά κράτη μέλη τόνισαν τις δυσκολίες που προκύπτουν από τις διαφορετικές προσεγγίσεις στα κράτη μέλη. Δόθηκαν πληροφορίες για ένα προϊόν που κοινοποιήθηκε από το RASFF το οποίο ανακλήθηκε από καταναλωτές σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ αλλά όχι σε άλλο και αναφέρθηκε υπερβολική πίεση από τα μέσα ενημέρωσης.
Υπό αυτή την έννοια, ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με το εάν, στην πράξη, υπάρχει μια πραγματικά εναρμονισμένη προσέγγιση της ΕΕ που εφαρμόζεται από όλους και ζήτησαν μια νέα Συνάντηση Συντονιστών Κρίσεων.
Σχόλια για τη 2-χλωρο-αιθανόλη από την EFSA
Η Επιτροπή υπενθύμισε ότι στην προηγούμενη συνεδρίαση, αποφασίστηκε να ζητηθεί η άποψη της EFSA σχετικά με τη γνώμη του BfR (Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Ανάλυσης Επικινδυνότητας) και τα διαθέσιμα δεδομένα για την τοξικότητα της 2-χλωρο-αιθανόλης (2CE), που δεν έχει αξιολογηθεί από το BfR.
Η EFSA πραγματοποίησε αξιολόγηση των υφιστάμενων in vitro και in vivo δεδομένων γονοτοξικότητας και των πρόσφατα διαθέσιμων in vitro δεδομένων και το προσωρινό συμπέρασμά της, είναι ότι η γονοτοξικότητα και η καρκινογένεση της 2CE δεν μπορούν να αποκλειστούν και ότι, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να εξαχθεί ασφαλές επίπεδο.
Επιπλέον, η EFSA συμφωνεί με την υπόθεση του BfR ότι η γονοτοξική και καρκινογόνος ισχύς της 2CE ως μεταβολίτη του ETO είναι απίθανο να υπερβαίνει εκείνη του ETO μετά την λήψη από το στόμα. Η δήλωση της EFSA αναμένεται να δημοσιευθεί τον Φεβρουάριο του 2022.
Επισκόπηση των κοινοποιήσεων RASFF για το ETO
Η Επιτροπή παρείχε μια επισκόπηση των κοινοποιήσεων σχετικά με το ETO που ελήφθησαν μέσω RASFF το 2020 και το 2021.
Το 2020, οι περισσότερες κοινοποιήσεις αφορούσαν σπόρους σουσαμιού και προϊόντα σουσαμιού, ενώ το 2021 αναφέρθηκε μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των κόμμεων χαρουπιών, πρόσθετων τροφίμων, συμπληρωμάτων διατροφής και των μπαχαρικών.
Η Επιτροπή παρείχε ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση της ενημέρωσης του κανονισμού (ΕΚ) 231/20126 σχετικά με τις προδιαγραφές για τα πρόσθετα τροφίμων όσον αφορά τη διευκρίνιση των κριτηρίων καθαρότητας. Η προσέγγιση θα ήταν να καθοριστεί με σαφήνεια το όριο ποσοτικού προσδιορισμού (LOQ) που θα ισχύει για όλα τα πρόσθετα. Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή προσθέτων τροφίμων πρέπει να συμμορφώνονται με το ΑΟΚ που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) 396/2005 (όταν έχει καθοριστεί ΑΟΚ για την πρώτη ύλη). Ζητήθηκε η γνώμη των EURL και επιβεβαιώθηκε η σκοπιμότητα του προτεινόμενου LOQ του 0,1 mg/kg (άθροισμα ETO και 2CE εκφρασμένο ως ETO) που ισχύει για όλα τα πρόσθετα.
Σχόλια από τη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας για τους ελέγχους εισαγωγών
Σε συνέχεια της ενημέρωσης που παρασχέθηκε στη συνεδρίαση της 4ης Οκτωβρίου 2021, η Επιτροπή ανέφερε ότι η 5η αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΕ) 1793/20198 περιλαμβάνει στο παράρτημα II τους νέους συνδυασμούς καλλιέργειας/χώρων λόγω του κινδύνου μόλυνσης από ETO και ότι εγκρίθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2021, δημοσιεύθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2021 και τέθηκε σε ισχύ στις 6 Ιανουαρίου 2022.
Ενόψει πιθανών θεμάτων ετοιμότητας και συγκεκριμένα για αποστολές που έχουν ήδη γίνει πριν από τη δημοσίευση της παραπάνω αναθεώρησης (πλωτές αποστολές), σε συνάντηση με κράτη μέλη που πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2022, συμφωνήθηκε προσωρινή ρύθμιση με τα κράτη μέλη για την παροχή μεταβατικής περιόδου έως 17 Φεβρουαρίου 2022 για την εξαίρεση των εισαγόμενων προϊόντων που απαριθμούνται πρόσφατα στο παράρτημα II από την ανάγκη υγειονομικού πιστοποιητικού υπό τον όρο διεξαγωγής 100% δειγματοληψίας και εργαστηριακής ανάλυσης σε συνοριακούς σταθμούς ελέγχου.
Όσον αφορά τα επόμενα βήματα, η ομάδα εργασίας συλλέγει τα αποτελέσματα των επίσημων ελέγχων που διενεργήθηκαν το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και συλλέγει προτάσεις από τα κράτη μέλη για 6η αναθεώρηση του Κανονισμού.
Κωδικοί ΣΟ για ορισμένες καταχωρίσεις που σχετίζονται με πρόσθετα τροφίμων στον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/2246 της Επιτροπής
Η Επιτροπή ενημέρωσε ότι στο παράρτημα II του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2021/2246 έχουν γίνει καταχωρίσεις για διάφορα πρόσθετα με συγκεκριμένους κωδικούς ΣΟ. Ωστόσο, μείγματα προσθέτων αποτελούν συχνά αντικείμενο εμπορίου και εξάγονται στην ΕΕ με διαφορετικούς κωδικούς ΣΟ.
Ενώ είχε συμφωνηθεί ότι για τη διαχείριση του περιστατικού το LOQ 0,1 mg/kg ισχύει για όλες τις πρόσθετες ύλες ζωοτροφών και τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των μειγμάτων προσθέτων, στην πραγματικότητα η διαθεσιμότητα διαφορετικών κωδικών ΣΟ μπορεί να συνεπάγεται ότι η εισαγωγή αυτών των μειγμάτων δεν καλύπτονται πράγματι από τα μέτρα ελέγχου των εισαγωγών.
Ευρήματα ETO και χλωριούχου χολίνης στις ζωοτροφές
Η παρουσία του 2CE στη χλωριούχο χολίνη δεν είναι συνέπεια της παράνομης χρήσης του ETO ως απολυμαντικού/βιοκτόνου, αλλά αναπόφευκτη ακαθαρσία της διαδικασίας παραγωγής μετά τη χρήση του ETO και του υδροχλωρικού οξέος ως πρώτες ύλες. Η γνώμη της EFSA του 2011, δείχνει ότι η χλωριούχος χολίνη (καθαρότητα 75 %) δεν περιέχει ETO και ότι η 2CE μπορεί να υπάρχει σε επίπεδα από 10 έως 55 mg/kg. Με βάση αυτό, ένα μέγιστο επίπεδο ETO (ως άθροισμα ETO και 2CE εκφρασμένο ως ETO) σε χλωριούχο χολίνη 40 mg/kg, σε σχέση με χλωριούχο χολίνη με 99 % καθαρότητα, πρέπει να εφαρμοστεί για επιβολή ενός πλαισίου διαχείρισης αυτού του γεγονότος.
Για να διαβάσετε την ολόκληρη την περίληψη της Τεχνικής Συνάντησης, πατήστε εδώ
Ακολουθήστε το Cibum 
