Οι επιχειρήσεις τροφίμων, που χρησιμοποιούν πρόσθετα και αρωματικές ύλες, θα χρειαστεί μετά το 2025 να ανασκοπήσουν και πιθανόν να τροποποιήσουν συνταγές, ετικέτες, επισημάνσεις και σύστημα ιχνηλασίας.
Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου θεσπίζει τις διατάξεις για την παρακολούθηση της πρόσληψης προσθέτων τροφίμων. Σύμφωνα με το άρθρο 27 του εν λόγω κανονισμού, τα κράτη μέλη πρέπει να διατηρούν συστήματα για την παρακολούθηση της κατανάλωσης και της χρήσης των προσθέτων τροφίμων, ακολουθώντας προσέγγιση βάσει κινδύνου, καθώς και να αναφέρουν τα πορίσματά τους με την κατάλληλη συχνότητα στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων.
Ενώ είναι αναγκαία μια κοινή μεθοδολογία για να είναι δυνατή η σύγκριση της πρόσληψης προσθέτων τροφίμων και αρωματικών υλών τροφίμων που υπολογίζεται από διαφορετικά κράτη μέλη και η ενδεχόμενη χρήση των συλλεγόμενων δεδομένων για τον υπολογισμό της πρόσληψης σε επίπεδο Ένωσης, η εκπόνηση της εν λόγω κοινής μεθοδολογίας παρεμποδίζεται από την περιορισμένη διαθεσιμότητα μεθόδων ανάλυσης και αναλυτικών προτύπων, καθώς και από την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τη χρήση αρωματικών υλών τροφίμων.
Για να εξασφαλιστεί ότι οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες στα κράτη μέλη, την Επιτροπή και την EFSA, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποτυπώνουν το αποτέλεσμα της ιεράρχησης προτεραιοτήτων σε πολυετές σχέδιο παρακολούθησης και να διατηρούν επικαιροποιημένο το πολυετές σχέδιο παρακολούθησης.
Η νέα σύσταση της ΕΕ 2023/965 σχετικά με την παρακολούθηση της πρόσληψης πρόσθετων τροφίμων και αρωματικών υλών δίνει προθεσμία έως τις 30 Σεπτεμβρίου του 2025 στα κράτη μέλη:
α) να έχουν κατηγοριοποιήσει και ιεραρχήσει τα πρόσθετα τροφίμων·
β) να έχουν κατηγοριοποιήσει και ιεραρχήσει: — τις αρωματικές ύλες τροφίμων που ανήκουν στις ομάδες 1, 2 και 4, όπως ορίζονται στο μέρος Γ του παραρτήματος· — τις ουσίες της ομάδας 3, όπως ορίζονται στο μέρος Γ του παραρτήματος, για τις οποίες έχει προσδιοριστεί σημείο αναφοράς και υπάρχει εκτίμηση της πρόσληψης.
Από το 2026 τα κράτη μέλη θα πρέπει να επικαιροποιούν την κατηγοριοποίηση και την ιεράρχηση σε ετήσια βάση, λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα της παρακολούθησης του προηγούμενου έτους και τις νέες εκτιμήσεις κινδύνου που δημοσιεύει η Αρχή.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταρτίσουν πολυετές σχέδιο παρακολούθησης που θα αντικατοπτρίζει το αποτέλεσμα της ιεράρχησης. Το εν λόγω πολυετές σχέδιο παρακολούθησης θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τρία έτη και να απαριθμεί τα πρόσθετα τροφίμων και τις αρωματικές ύλες τροφίμων που πρέπει να παρακολουθούνται κάθε χρόνο. Θα πρέπει να επικαιροποιείται σε ετήσια βάση, λαμβάνοντας υπόψη την επικαιροποιημένη κατηγοριοποίηση και ιεράρχηση.
6) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συλλέγουν τουλάχιστον έναν από τους ακόλουθους τύπους δεδομένων: α) τα πραγματικά επίπεδα χρήσης σε εθνικό επίπεδο, στην περίπτωση των προσθέτων τροφίμων· β) αναλυτικά δεδομένα. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να συλλέγουν δεδομένα παρουσίας.
7) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφασίζουν σε ποια τρόφιμα θα πρέπει να παρακολουθείται η εμφάνιση ενός προσθέτου τροφίμων ή μιας αρωματικής ύλης τροφίμων, λαμβάνοντας υπόψη τις ακόλουθες πτυχές: α) τις κατηγορίες τροφίμων στις οποίες μπορεί να αναμένεται η παρουσία ενός προσθέτου τροφίμων ή μιας αρωματικής ύλης τροφίμων· β) τις κατηγορίες τροφίμων που θεωρείται ότι συμβάλλουν σημαντικά στην πρόσληψη του προσθέτου τροφίμων και της αρωματικής ύλης τροφίμων για ολόκληρο τον πληθυσμό ή για συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες· γ) τις κυριότερες εμπορικές επωνυμίες τροφίμων που καταναλώνονται· δ) τρόφιμα που μπορούν να συμβάλουν στην πρόσληψη μέσω της διατροφής από άλλες πηγές εκτός της χρήσης του προσθέτου τροφίμων ή της αρωματικής ύλης τροφίμων.
8) Τα κράτη μέλη μπορούν να συμπληρώνουν τα δεδομένα παρακολούθησης με δεδομένα που προκύπτουν κατά την εκτέλεση καθηκόντων επίσημου ελέγχου σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/625, αν τα τελευταία είναι αντιπροσωπευτικά για τη χρήση προσθέτων τροφίμων ή αρωματικών υλών τροφίμων σε τρόφιμα που διατίθενται στην αγορά. Κατά τη χρήση δεδομένων που προκύπτουν από την εκτέλεση καθηκόντων επίσημου ελέγχου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο δεδομένα από το σχέδιο προγραμματισμένων ελέγχων και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν δεδομένα από επακόλουθα συμβάντα.
9) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διεξάγουν τις δραστηριότητες παρακολούθησης για τα πρόσθετα τροφίμων και τις αρωματικές ύλες τροφίμων με κατάλληλες μεθόδους ανάλυσης που έχουν αποδειχθεί ότι παράγουν αξιόπιστα αποτελέσματα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τις εργαστηριακές αναλύσεις θα πρέπει να συμμορφώνονται με το άρθρο 34 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/625. Ως ελάχιστη απαίτηση για την παρακολούθηση της πρόσληψης προσθέτων τροφίμων και αρωματικών υλών τροφίμων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν μέθοδο επικυρωμένη με διεργαστηριακή ή ενδοεργαστηριακή μελέτη επικύρωσης σύμφωνα με διεθνώς αποδεκτά επιστημονικά πρωτόκολλα.
10) Όταν δεν είναι δυνατή η ανάλυση της αρωματικής ύλης τροφίμων στο τελικό τρόφιμο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναλύουν σκευάσματα, παρασκευάσματα ή ενδιάμεσα προϊόντα. Ωστόσο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υπολογίζουν την αντίστοιχη συγκέντρωση της αρωματικής ύλης τροφίμων στο τελικό τρόφιμο, ώστε να είναι δυνατός ο υπολογισμός της πρόσληψης της αρωματικής ύλης τροφίμων μέσω της διατροφής.
11) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στην Αρχή τα συλλεχθέντα δεδομένα σε ετήσια βάση, μαζί με τις πληροφορίες που καθορίζονται από την Αρχή και στον ηλεκτρονικό μορφότυπο που ορίζεται από την EFSA. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν στην EFSA και την Επιτροπή σε ετήσια βάση έκθεση σχετικά με: α) το αποτέλεσμα της ιεράρχησης· β) το πολυετές σχέδιο παρακολούθησης· L 129/20 EL Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 16.5.2023 γ) τη μεθοδολογία που εφαρμόστηκε, ιδίως, κατά περίπτωση, τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν τα πραγματικά επίπεδα χρήσης και τα δεδομένα παρουσίας, καθώς και αν χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα που προκύπτουν κατά την εκτέλεση καθηκόντων επίσημου ελέγχου για τη συμπλήρωση των δεδομένων παρακολούθησης· δ) τον εντοπισμό τυχόν μη επιτρεπόμενων χρήσεων.
12) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να οργανώσουν πιλοτική φάση και για τον σκοπό αυτό: α) να προτείνουν στα άλλα κράτη μέλη και στην Επιτροπή, έως τον Απρίλιο του 2023, κατάλογο πέντε προσθέτων τροφίμων και πέντε αρωματικών υλών τροφίμων· β) να συμφωνήσουν επί καταλόγου πέντε προσθέτων τροφίμων και πέντε αρωματικών υλών τροφίμων· γ) να συλλέξουν στοιχεία κατά τη διάρκεια του 2024 για τρία από τα πρόσθετα τροφίμων και για δύο από τις αρωματικές ύλες τροφίμων που περιλαμβάνονται στον συμφωνηθέντα κατάλογο και να υποβάλουν στην Αρχή τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν έως τις 30 Ιουνίου 2025· δ) να συλλέξουν στοιχεία κατά τη διάρκεια του 2025 για δύο από τα πρόσθετα τροφίμων και για τρεις από τις αρωματικές ύλες τροφίμων που περιλαμβάνονται στον συμφωνηθέντα κατάλογο και να υποβάλουν στην Αρχή τα στοιχεία που συγκέντρωσαν έως τον Ιούνιο του 2026.
Ακολουθήστε το Cibum 
