Η Θέση και στάση της Ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων στο θέμα της ασφάλειας τροφίμων, αλλά και του “απροσδόκητου” που μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή.
Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων το 2018 προκειμένου να ευαισθητοποιήσει το κοινό και τη βιομηχανία για τη σημασία της ασφάλειας των τροφίμων. Η εκστρατεία υλοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο από κοινού από τον ΠΟΥ και τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).
Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων στις 7 Ιουνίου 2024 έχει θέμα «Προετοιμαστείτε για το απροσδόκητο» θέλοντας να υπογραμμίσει τη σημασία της προετοιμασίας για περιστατικά ασφάλειας τροφίμων, ανεξάρτητα από το πόσο ήπια ή σοβαρά μπορεί να είναι.
Και σίγουρα, τα περιστατικά ασφάλειας τροφίμων είναι κατά κύριο λόγο απροσδόκητα αλλά όχι μη αναμενόμενα. Πόσο έτοιμη είναι η Ελληνική βιομηχανία τροφίμων να αντιμετωπίσει αυτές τις έκτακτες καταστάσεις; Και ακόμη περισσότερο πόσο έτοιμη είναι να τις προβλέψει και να τις αποτρέψει;
Για την παγκόσμια ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων, μίλησαν στο Cibum ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, ο Πρόεδρος της ΠΕΤΕΤ Γιάννης Σμαρνάκης, καθώς και εκπρόσωποι από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες του κλάδου τροφίμων και οι απαντήσεις δείχνουν πως και ευαισθητοποίηση υπάρχει και ετοιμότητα. Αλλά κυρίως το παραγκωνισμένο στην ελληνική κοινωνία θέμα της ασφάλειας τροφίμων και η σημασία του, για τις ελληνικές εταιρείες αποτελεί προτεραιότητα.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, μιλώντας αποκλειστικά στο Cibum δήλωσε: «Η Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια Τροφίμων αποτελεί ημέρα ορόσημο για την πρόληψη, τον εντοπισμό αλλά και τη διαχείριση τροφογενών απειλών και κινδύνων. Το πλέγμα πολιτικών και αποφάσεων που λαμβάνουμε καθημερινά στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχει ως στόχο τόσο τη διασφάλιση της υγείας του καταναλωτή, όσο και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης απέναντι στους παραγωγούς μας! Συμβάλουμε στη διατροφική ασφάλεια με τακτικούς και έκτακτους ελέγχους από μικτά κλιμάκια στην αγορά και στις πύλες εισόδου. Ταυτόχρονα, επενδύουμε στην αγροτική βιωσιμότητα και την αειφόρα ανάπτυξη. Τέλος προάγουμε την οικονομική ευημερία και ενισχύουμε τη δυναμική του αγροδιατροφικού κλάδου».
Από την Πλευρά του ο πρόεδρος της ΠΕΤΕΤ Γιάννης Σμαρνάκης εφιστά την προσοχή των επιχειρήσεων τροφίμων αλλά και των καταναλωτών απέναντι σε κρούσματα νοθείας και κερδοσκοπίας.
«Η ασφάλεια των τροφίμων αποτελεί σταθερό και ακλόνητο στόχο σε μια πολιτισμένη κοινωνία η οποία σέβεται την υγεία των πολιτών. Απαιτείται σταθερή προσήλωση σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας , ειδικά τώρα που η κερδοσκοπία και η νοθεία είναι περισσότερο πιθανές, λόγω του ευμετάβλητου διεθνούς περιβάλλοντος. Ευρύτερες πρωτοβουλίες για την ανασύνθεση των τροφίμων, ώστε να καταπολεμηθεί παχυσαρκία και σακχαρώδης διαβήτης. Αξιοποίηση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και η δημιουργία βιώσιμων μεθόδων κάλυψης των διατροφικών αναγκών. Ο ρόλος των επιστημόνων τεχνολόγων τροφίμων μελών της ΠΕΤΕΤ, είναι προσανατολισμένος σε αυτήν την κατεύθυνση ,τόσο στους επαγγελματικούς χώρους όσο και με κάθε ευκαιρία επικοινωνίας με τους πολίτες».
Η Μαργαρίτα Λεβαντή, Compliance & Training Director, της ΓΡΗΓΟΡΗΣ δηλώνει με απόλυτη βεβαιότητα ότι το απρόοπτο και το ξαφνικό σε μία εταιρεία τροφίμων είναι αναπόφευκτο.
«Το απρόοπτο, το ξαφνικό! Είναι βέβαιο ότι θα συμβεί, απλά δεν ξέρει κανείς πότε, που και πως. Για αυτό, είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις να έχουν προβλέψει όλα τα πιθανά σενάρια έκτακτων γεγονότων που μπορεί να επηρεάσουν την ασφάλεια τροφίμων, καθώς και τα βήματα που θα ακολουθήσουν. Θα πρέπει να έχουν σχεδιάσει μία ρεαλιστική διαδικασία, έτσι ώστε να μην επικρατήσει πανικός και γίνουν σπασμωδικές κινήσεις. Το πλάνο αντιμετώπισης θα πρέπει να σχεδιαστεί και επικοινωνηθεί προσεκτικά, ώστε κάθε εργαζόμενος να ξέρει τι πρέπει να κάνει. Και σίγουρα επιβάλλεται τακτική αναθεώρηση ώστε όλοι να είναι σε ετοιμότητα. React by design…»
Για την παγκόσμια ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων μίλησε στο Cibum, η Quality Assurance Director, των Goody’s – everest Χριστίνα Πάνου, η οποία τόνισε ότι η παροχή ασφαλών και ποιοτικών τροφίμων πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη.
«Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων μας υπενθυμίζει ότι η ασφάλεια των τροφίμων είναι μια συλλογική ευθύνη από τους παραγωγούς έως τους καταναλωτές, όλοι έχουμε τον ρόλο μας. Για τον όμιλο Goody’s| everest η παροχή ασφαλών και ποιοτικών γευμάτων είναι αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Μέσα από τις δράσεις μας, στοχεύουμε στη διαρκή βελτίωσή μας σε όλους τους τομείς που επηρεάζουν την ασφάλεια: την τεχνολογία, τα Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων και Ποιότητας, την ενημέρωση και τη συνεχή ανάπτυξη και εκπαίδευση των ανθρώπων μας. Η μέρα αυτή είναι αφορμή για έμπνευση, ευαισθητοποίηση και δράση με στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από τα νέα δεδομένα και την κλιματική αλλαγή, ώστε να διασφαλίσουμε την επισιτιστική ασφάλεια, την ανθρώπινη υγεία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.»
Η Μαίρη Δικαιούλια Quality Management Director της ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ τονίζει στη δήλωσή της πως η σωστή προσέγγιση κάθε εταιρείας στην ασφάλεια τροφίμων πρέπει να γίνεται με το Quality by Design (QbD).
«Η εξασφάλιση ασφαλούς και επαρκούς εφοδιασμού τροφίμων αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ανθρώπινης υγείας και ασφάλειας. Σήμερα οι εταιρίες τροφίμων καλούνται να διασφαλίσουν ότι το επιθυμητό ποιοτικό προφίλ κάθε προϊόντος καθορίζεται με συγκεκριμένους στόχους από την πρώτη στιγμή που αποφασίζεται η παραγωγή του, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζονται και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του, όπως η γεύση ή η υφή του. Για την ΔΕΛΤΑ το Quality by Design (QbD) – όπως είναι ο διεθνής όρος αυτής της διαδικασίας – αποτελεί προϋπόθεση για κάθε νέο προϊόν που σχεδιάζει. Παράλληλα, όμως, είναι κι ένα χρήσιμο επικοινωνιακό εργαλείο για τους επαγγελματίες του κλάδου, που μπορούν με απλό και κατανοητό τρόπο να καταρρίψουν λανθασμένες αντιλήψεις και να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους η oρθή βιομηχανική επεξεργασία προσδίδει σημαντική αξία στα συσκευασμένα τρόφιμα».
Ο Χάρης Ζαφειρόπουλος, Director Corporate Total Compliance – Food Safety, Quality, Environment, Health & Safety, στη ΓΕΥΣΗΝΟΥΣ επικεντρώνεται στην δική του δήλωση στο Cibum, στο θέμα της υιοθέτησης Κουλτούρας Ασφάλειας Τροφίμων.
«Καθώς τα κρούσματα τροφογενών λοιμώξεων και οι ανακλήσεις τροφίμων αυξήθηκαν δραματικά σε όλο τον κόσμο, όλοι οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων είμαστε υποχρεωμένοι να αναπτύξουμε, να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε μια ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ και να εξασφαλίσουμε ασφαλή τρόφιμα σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τόσο στην συνήθη καθημερινότητα όσο και στις περιπτώσεις κρίσεων και μη κανονικών εξωγενών καταστάσεων».
Ο Αλέξανδρος Τηγανίτας Υπεύθυνος Συστημάτων Ποιότητας & Πιστοποιήσεων Ομίλου Optima Group δηλώνει κατηγορηματικά ότι ΝΑΙ, η Βιομηχανία τροφίμων είναι πανέτοιμη για το απρόοπτο.
«Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων, ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε υπό την σκοπιά του QA, σε δύο βασικές ερωτήσεις:
- Συμβαίνουν απρόοπτα περιστατικά;
- και εάν ναι, είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι ως τμήμα QA να τα αντιμετωπίσουμε;
Με μαθηματική ακρίβεια, η απάντηση στην πρώτη ερώτηση είναι ένα μεγάλο ΝΑΙ. Από περιστατικά ανάκλησης έως και περιπτώσεις food terrorism, όσο οργανωμένο και εάν είναι ένα τμήμα QA, όσο και να έχει στηριχθεί πάνω σε GFSI συστήματα, αργά η γρήγορα θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα απρόοπτο περιστατικό. Και μπορεί ένα απλό περιστατικό να φαντάζει εύκολο, αλλά εάν είναι κάτι πραγματικά περίπλοκο; κάτι πραγματικά απροσδόκητα κρίσιμο; πώς μπορούμε τότε, να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι γιαυτό; Η απάντηση κατ’εμέ είναι ενσωματώνοντας τους αρχικούς πυλώνες ενός Crisis management μοντέλου πάνω στο Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων που εφαρμόζουμε. Δηλαδή: α) Σύσταση μια ομάδας από διάφορα τμήματα που θα διαχειριστεί ένα μελλοντικό περιστατικό β) Αρχική αξιολόγηση πιθανών κρίσιμων σεναρίων, προσαρμοσμένων στη φύση της εταιρείας και γ) Ανάπτυξη μιας βασικής οδηγίας με τα βήματα που πρέπει ακολουθήσουμε εάν συμβεί κάποιο περιστατικό. Τα άνω φυσικά δεν είναι τα μόνα ενός οργανωμένου Crisis management, αφού ο χρόνος απόκρισης, η όλη επικοινωνία προς τα εξωτερικά μέρη, η αξιολόγηση του συμβάντος κα. είναι σημαντικά, μπορούν όμως σίγουρα, να μας προετοιμάσουν καλύτερα για το απροσδόκητο…»
Η Αθηνά Κανάκη, Training & Quality Control Manager, των Simply Burgers τονίζει τη σημασία της επένδυσης σε τεχνολογία και εκπαίδευση εργαζομένων.
«Ο όμιλος Simply Burgers εφαρμόζει αυστηρά πρωτόκολλα υγιεινής και ασφάλειας σε όλες τις φάσεις της παραγωγής και διανομής λαμβάνοντας συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλίσει την ασφάλεια τροφίμων ανεξάρτητα από εξωγενείς παράγοντες. Επενδύει σε σύγχρονα συστήματα για να διατηρεί πάντα τα τρόφιμα σε άριστη κατάσταση. Συνεργάζεται με αξιόπιστους προμηθευτές και διατηρεί στρατηγικά αποθέματα ασφαλείας για να μπορεί να λειτουργεί απρόσκοπτα ακόμα και σε περιόδους κρίσεων. Επιπλέον, και στα 12 καταστήματα που λειτουργούν στην Αττική, ενισχύουμε την εποπτεία, την εκπαίδευση και την καινοτομία, προστατεύοντας την αλυσίδα εφοδιασμού μας. Ενισχύουμε την ευαισθητοποίηση και την προληπτική δράση, εξασφαλίζοντας ότι η ασφάλεια τροφίμων είναιπροτεραιότητα σε κάθε επίπεδο. Προετοιμαζόμαστε πάντα για το απρόβλεπτο, προωθώντας την ανάπτυξη και την καινοτομία σε όλο τον κλάδο».
Από τη Γρηγόρης μίλησε στο Cibum και ο Αριστείδης Λεκάτης, Head of Quality Control, ο οποίος εστίασε στην μεγάλη ευθύνη που έχουν όσοι συμμετέχουν στον κλάδο των τροφίμων.
«Η καθιέρωση της 7ης Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων καταδεικνύει τη σπουδαιότητα και την πολυπλοκότητα στην διαχείρισή της. Μία τέτοια Ημέρα σε κάνει να αναλογιστείς όχι μόνο το ρόλο που οφείλεις να υπηρετείς αλλά και το βαθμό ετοιμότητας που πρέπει να πληροίς.“Prepare for the unexpected” Πόσες φορές έχουμε αναλογιστεί ότι το απροσδόκητο συνέβη, θέτοντας την ασφάλεια των τροφίμων σε κίνδυνο; Η τακτική αναθεώρηση των συστημάτων διαχείρισης ασφάλειας, η ετοιμότητα στην άμεση δράση, η απαίτηση στους προμηθευτές της ύπαρξης έκτακτων διαδικασιών ανάκλησης και απόσυρσης και εν τέλει η αλληλεπίδραση με καταναλωτές και συλλογικούς φορείς, συνθέτουν ένα πλέγμα αντιμετώπισης στο “unexpected”».
Από την πλευρά του ο Γιάννης Μπενοβίας, Υπεύθυνος Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων, της ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΣΤΙΧΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΙΟΥ, έδωσε έμφαση στην σημασία του “απροσδόκητου”.
«Οι υπεύθυνοι χάραξης της πολιτικής για την Ασφάλεια των Τροφίμων, αλλά και οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για απροσδόκητα γεγονότα που μπορούν να δημιουργήσουν κίνδυνο στην ασφάλεια των τροφίμων. Διακοπές ρεύματος που μπορούν να αλλοιώσουν ευπαθή προϊόντα, φυσικές καταστροφές, ανακλήσεις είναι μερικά παραδείγματα του «απροσδόκητου» για τα οποία θα πρέπει να υπάρχουν προληπτικές ενέργειες για την αντιμετώπισή τους. Η αξιολόγηση για τον προσδιορισμό των «απροσδόκητων» κινδύνων και οι σαφείς οδηγίες για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη είναι μερικές από τις ενέργειες για την αντιμετώπισή τους. Η οικοδόμηση κουλτούρας για την ασφάλεια των τροφίμων είναι μια κοινή ευθύνη».
Από τον Όμιλο Electra Hotels & Resorts που έχει δείξει έντονη ευαισθητοποίηση σε θέματα διασφάλισης ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων μίλησε στιο Cibum η κ. Νατάσα Μωραϊτίδου Group Quality & Sustainability Director.
«Η ασφάλεια τροφίμων ήταν, είναι και θα είναι η βασική μέριμνα κάθε επαγγελματία στον τομέα της παραγωγής και διάθεσης τροφίμων. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε να εντείνεται ολοένα και περισσότερο η προσπάθεια για διαφάνεια στην εφοδιαστική αλυσίδα καθώς και η ένταξη επιπλέον κριτηρίων στις προδιαγραφές προμήθειας. Το να είναι ένα προϊόν ασφαλές δεν είναι αρκετό. Έννοιες όπως η βιωσιμότητα, το χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα και η βιοποικιλότητα είναι πλέον εξίσου σημαντικές με αυτή της ασφάλεια. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν, ότι το Amendment 1: Climate action changes έχει προστεθεί πλέον σε όλα τα ISO και αποτελεί έναν μοχλό πίεσης, ώστε όλοι μας να αναλάβουμε δράση απέναντι στη νέα και συνεχώς μεταβαλλόμενη κλιματική πραγματικότητα.»