Η βιομηχανία τροφίμων χρειάζεται μια πιο βιώσιμη, οικονομική και καινοτόμα λύση για χάρη του περιβάλλοντος. Είναι, τελικά, τόσο δύσκολο όσο ακούγεται;
Της Βιργινίας Κιμπουρόπουλου
Η σίτιση των 8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν σήμερα στον πλανήτη είναι δύσκολη και επιζήμια για το περιβάλλον, καθώς ευθύνεται για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα και το ήμισυ του συνόλου της απώλειας βιοποικιλότητας.
Ωστόσο, η κατάσταση μπορεί να διορθωθεί. Δεν είναι και πολύ αργά για τον πλανήτη. Οι έμποροι λιανικής και οι κατασκευαστές χρειάζεται απλά να δημιουργήσουν ένα πιο βιώσιμο σύστημα τροφίμων και να σχεδιάσουν προϊόντα ωφέλιμα προς στη φύση, χρησιμοποιώντας συστατικά με μεγαλύτερη ποικιλία, χαμηλότερο αντίκτυπο και που παράγονται με ανακύκλωση των φυσικών πόρων και αναγεννητικές μεθόδους. Στη θεωρία ακούγεται βουνό. Πόσο δύσκολος, όμως, είναι στην πραγματικότητα ο επανασχεδιασμός των τροφίμων σε μεγάλες εταιρείες λιανικής και παραγωγής τροφίμων; Παρακάτω θα δούμε μερικούς τρόπους που θα μπορούσαν να κάνουν το έργο αυτό πιο εύκολο.
Αρχικά, ενώ στη γη υπάρχουν περίπου 300.000 βρώσιμα φυτά, μόνο τέσσερα (σιτάρι, ρύζι, καλαμπόκι και πατάτες) παρέχουν το 60% των θερμίδων μας. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον, την μονοδιάστατη ανθρώπινη διατροφή και την εξάρτηση από ελάχιστες ποικιλίες και είδη και δεύτερον την έκθεση των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων σε μεγαλύτερο κίνδυνο από καιρικές μεταβολές και ασθένειες και θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα της Γης να συντηρεί τις μελλοντικές γενιές. Οπότε η λύση σε αυτό είναι απλή: περισσότερα προϊόντα και διαφορετικά συστατικά. Έτσι και το περιβάλλον διατηρεί τη βιοποικιλότητά του και οι καταναλωτές δοκιμάζουν διαρκώς καινούρια πράγματα, κάτι που ωφελεί και τις εταιρείες.
Το πώς παράγονται τα συστατικά είναι εξίσου σημαντικό. Όλο και περισσότεροι κατασκευαστές στρέφονται σταδιακά σε αναγεννητικές μεθόδους που βελτιώνουν τη βιοποικιλότητα, το έδαφος, το νερό και την ποιότητα του αέρα. Η καλλιέργεια, για παράδειγμα, ενός είδους δίπλα σε άλλα φυτά και ζώα μειώνει την εξάρτηση από τεχνητά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, ελαχιστοποιεί τις εκπομπές άνθρακα και ενισχύει τη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με το The Grocer, η Danone είναι μια από τις εταιρείες που προσπαθεί να στραφεί σε αυτόν τον τρόπο διαχείρισης της γης και των ζώων. Αν, ας πούμε, σπαρθεί σιτάρι μαζί με μπιζέλια ή άλλα όσπρια, αυτά θα λειτουργούν ως φυσικά λιπάσματα με τη δέσμευση αζώτου στο έδαφος και δεν θα υπάρχει ανάγκη για τεχνητό λίπασμα.
Τα απόβλητα στη σύγχρονη γεωργία αποτελούν ένα ακόμη μεγάλο περιβαλλοντικό ζήτημα, καθώς υπολογίζεται πως περίπου 1,2 δισεκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων, αξίας 370 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παράγονται ετήσια παγκοσμίως, οπότε μήπως είναι καιρός να τα εκμεταλλευτούμε; Για παράδειγμα, τα υποπροϊόντα φρούτων, μήλων και αχλαδιών ως γλυκαντικά θα μπορούσαν σταδιακά να μειώσουν την εξάρτηση από ζαχαροκάλαμο ή τεύτλα, επιτρέποντας την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας.
Τέλος, είναι απαραίτητη η μετάβαση σε πιο βιώσιμες πρώτες ύλες. Ορισμένα εναλλακτικά συστατικά που έχουν λίγες αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα και τη βιοποικιλότητα, μπορούν να αντικαταστήσουν αγαθά που θεωρούμε απαραίτητα, όπως το γάλα από βρώμη, αρακά ή καρύδα το αγελαδινό ή βουβαλίσιο γάλα. Φυσικά, μπορούμε να συνεχίσουμε την κατανάλωση γαλακτοκομικών, αλλά πιο μειωμένα και πιο συνειδητά με αυτά τα υποκατάστατα.