Η ποικιλία μπανάνας Gros Michel ήταν κάποτε η αγαπημένη των καταναλωτών, αλλά ως το 1960 αντικαταστάθηκε εντελώς από την ποικιλία Cavendish. Ποιοι οι λόγοι που οδήγησαν στην εξαφάνισή της;
H μπανάνα έχει κατακτήσει τις καρδιές των καταναλωτών ως ένα από τα πιο δημοφιλή και γευστικά που υπάρχουν. Η υψηλή περιεκτικότητα της μπανάνας σε θρεπτικές ουσίες και συστατικά, όπως είναι το κάλλιο και η μελατονίνη της προσθέτουν κι άλλους πόντους δημοτικότητας. Γνωρίζατε, όμως, πως οι αγαπημένες μπανάνες κινδυνεύουν να εξαφανιστούν;
Για όσους κατανάλωναν μπανάνες πριν τη δεκαετία του 1950, το πιο πιθανόν ήταν να έτρωγαν την ποικιλία μπανάνας Gros Michel. Ωστόσο, από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, όλες είχαν αντικατασταθεί από την ποικιλία Cavendish, την οποία καταναλώνουμε και σήμερα και είναι πιο μαλακή από τη Gros Michel και λιγότερο γευστική, σύμφωνα με μαρτυρίες. Γιατί, όμως, συνέβη αυτό;
Η Gros Michel μεταφέρθηκε, αρχικά, από τη Νοτιοανατολική Ασία στο νησί Μαρτινίκα της Καραϊβικής από τον Γάλλο φυσιοδίφη Nicolas Boudin και στη συνέχεια μεταφέρθηκε και στην Τζαμάικα από τον Γάλλο βοτανολόγο Jean Francois Pouyat, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Treehugger. Από τη δεκαετία του 1830, οι μπανάνες αποστέλλονταν σε πολλά γνωστά λιμάνια και χώρες, όπως οι ΗΠΑ. Xάρη στην Gros Michel, οι μπανάνες έγιναν ένα είδος διατροφικής νόρμας σε περιοχές όπου δεν μπορούν να καλλιεργηθούν και αποτέλεσε αναπόσπαστο μέρος του πρώιμου διεθνούς εμπορίου.
Ωστόσο, γύρω στα τέλη του 1800 εμφανίστηκε η ασθένεια του Παναμά, ένας μύκητας που προκαλεί μαρασμό του φυτού της μπανάνας. Η ασθένεια εξαπλώθηκε βόρεια από τον Παναμά, προκαλώντας τεράστιες απώλειες φυτών μπανάνας στην Ονδούρα, το Σουρινάμ και την Κόστα Ρίκα, καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Η ασθένεια προκάλεσε καταστροφές σε δεκάδες χιλιάδες στρέμματα μπανάνας. Το χειρότερο, όμως, ήταν ότι ο μύκητας μόλυνε τα εδάφη και δεν μπορούσαν να ξαναφυτευτούν μπανάνες εκεί. Για αυτή την καταστροφή γράφτηκε και το τραγούδι ” Yes! We Have No Bananas “.
Παρόλο που ήταν απίστευτα δαπανηρή, δεν υπήρχε άλλη επιλογή για την βιομηχανία της μπανάνας από το να υιοθετήσει μια εντελώς νέα ποικιλία, την Cavendish, η οποία επιλέχθηκε ειδικά για την αντοχή της στην ασθένεια του Παναμά. Η μετάβαση πήρε κάποιο χρόνο, αλλά μέχρι τη δεκαετία του 1960 είχε ολοκληρωθεί.
Παρόλα αυτά, η ιστορία έχει την τάση να επαναλαμβάνεται, καθώς ένα νέο, τέταρτο στέλεχος (Race 4) της ασθένειας του Παναμά άρχισε να επηρεάζει τις καλλιέργειες στις υποτροπικές περιοχές τη δεκαετία του 1980 και να τις εξαφανίζει. Το στέλεχος, σύμφωνα με την Treehuggeer, εξαπλώθηκε και μόλυνε τις καλλιέργειες στο Βιετνάμ, το Λάος, το Πακιστάν, την Ινδία, τη Μοζαμβίκη και Αυστραλία. Στο πρόσφατο 2019, η Κολομβία κήρυξε εθνική καταστροφή, όταν η ασθένεια έφτασε εκεί.
Θα μπορούσε, λοιπόν, η ποικιλία, Cavendish να εξαφανιστεί; Όπως οι μπανάνες Gros Michel, οι μπανάνες Cavendish είναι μονοκαλλιέργεια και αναπαράγονται μέσω κλωνοποίησης και όχι με σπόρους, γεγονός που καθιστά λιγότερο δυνατόν το να καταπολεμήσει τα παθογόνα και συνεπώς είναι πολύ ευάλωτη σε μια δυνητική εξαφάνιση.
Οι μπανάνες τύπου Cavendish εκπροσωπούν σήμερα περισσότερο από το 90% της παραγωγής μπανανών. Εάν, η ποικιλία εξαφανιστεί, οι συνέπειες δεν συνιστούν μόνο μια νέα πληθωριστική πίεση για τους καταναλωτές, αλλά και ολοσχερή οικονομική καταστροφή για τα εκατομμύρια των ανθρώπων στην Ασία, την Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική που εξαρτώνται από τις μπανάνες για την επιβίωσή τους και όλη τη βιομηχανία γενικότερα.
Αν και μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί φυτοφάρμακα ή άλλες θεραπείες για τη νόσο του Παναμά, οι επιστήμονες εργάζονται σε πάνω σε ορισμένες μεθόδους διάσωσης της μπανάνας, όπως στην εύρεση μιας νέας, πιο ανθεκτικής στις ασθένειες ποικιλίας.
Ακολουθήστε το Cibum 
