Πως το τσάι απέτρεψε εκατομμύρια θανάτους στη Βρετανία

Πως η μείωση του φόρου στο τσάι το 1700, το ανέδειξε σε ρόφημα των μαζών σώζοντας εκατομμύρια ανθρώπους από ασθένειες της εποχής.

     Σε μια πρόσφατη δημοσίευση στο Review of Statistics and Economics, η οικονομολόγος Francisca Antman από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, Boulder, κάνει μια πειστική υπόθεση ότι η έκρηξη κατανάλωσης τσαγιού στα τέλη του 1700 στην Αγγλία έσωσε πολλές ζωές. To περίεργο βέβαια είναι πως αυτό δεν το αποδίδει σε αντιοξειδωτικά ή άλλες ευεργετικές ουσίες του τσαγιού, αλλά στην απλή πρακτική του βρασμένου νερού για τσάι, σε μια εποχή πριν οι άνθρωποι καταλάβουν ότι οι ασθένειες μπορεί να προκληθούν από παθογόνα που μεταδίδονται στο νερό. Τα αγγλικά δημογραφικά στοιχεία δείχνουν πως μεταξύ 1761 και 1834, το ετήσιο ποσοστό θνησιμότητας μειώθηκε σημαντικά, από 28 σε 25 ανά 1.000 άτομα.   

• Δείτε επίσης: Ελληνικά εμφιαλωμένα νερά: Αποτελέσματα αναλύσεων για μικροβιακή και χημική μόλυνση

    Η ιδέα ότι το τσάι μπορεί να είναι ο κρίκος που λείπει, χάρη στην ανάγκη βρασμού του νερού για μια σωστή παρασκευή, είχε συζητηθεί από ιστορικούς στο παρελθόν. Το βραστό νερό σκοτώνει τα βακτήρια που προκαλούν διαρροϊκές ασθένειες όπως η δυσεντερία, η οποία συχνά εκείνη την εποχή, οδηγούσε σε θάνατο. «Με τους ανθρώπους που έρχονταν στις πόλεις για να δουλέψουν, θα περίμενες, δεδομένου του επιπέδου υγιεινής που έχουν, ότι ο μεγάλος δολοφόνος είναι το νερό», λέει η Antman. Όμως παρέμεινε μια κάπως θολή ιδέα, ενδιαφέρουσα θεωρητικά αλλά δύσκολο να αποδειχτεί.

• Δείτε επίσης: Πρόστιμο στον ΑΒ Βασιλόπουλο στη Γλυφάδα

    Η Antman προκειμένου να το διερευνήσει, χρησιμοποίησε λεπτομερείς γεωγραφικές πληροφορίες για περισσότερες από 400 περιοχές σε όλη την Αγγλία. Υπάρχει μια απλή υπόθεση στην καρδιά της μελέτης της: περισσότερες πηγές νερού σε μια περιοχή, πιθανότατα σημαίνει καθαρότερο νερό. Εάν μια πηγή μολυνόταν, οι κάτοικοι μιας περιοχής μπορούσαν να πάνε σε μια άλλη.

• Δείτε επίσης: Τροφική δηλητηρίαση από γαλοπούλα: Τι να προσέξετε

    Όσον αφορά τον έλεγχο αυτής της υπόθεσης, η βασική ημερομηνία είναι το 1785, τη στιγμή που το τσάι έγινε ξαφνικά προσιτό για τη συντριπτική πλειοψηφία των Βρετανών και αναδείχθηκε σε ρόφημα των μαζών. Μπορούσαν να φτιάξουν ένα ικανοποιητικό ρόφημα με μόνο μια μικρή ποσότητα φύλλων, τα φύλλα θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν πολλές φορές και το τσάι ήταν δυνητικά φθηνότερο από την μπύρα, η οποία έγινε πιο ακριβή, τόσο λόγω της περίπλοκης διαδικασίας που απαιτείται για την παρασκευή της όσο και λόγω του φόρου στη βύνη.

   Αλλά όταν τέθηκε σε ισχύ ο νόμος για το τσάι το 1784, ο φόρος στο τσάι μειώθηκε από 119% σε μόλις 12,5% και η κατανάλωση τσαγιού εκτοξεύτηκε. Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, ακόμη και πολύ φτωχοί αγρότες έπιναν τσάι δύο φορές την ημέρα, γράφει ο ιστορικός του τσαγιού Άλαν Μακφαρλάιν. Για να δει αν αυτή η αλλαγή συσχετίστηκε με τη μειωμένη θνησιμότητα, η Antman συνέκρινε τα ποσοστά θανάτων πριν και μετά από αυτήν τη στιγμή. Για αυτό χρησιμοποίησε το αξιοσημείωτο έργο των δημογράφων E A Wrigley και R S Schofield, οι οποίοι στα μέσα του 20ου αιώνα συνέλεξαν αρχεία ενορίων από όλη την Αγγλία που εκτείνονται από το 1541 έως το 1871, συμπεριλαμβανομένων των θανάτων.

   Όπως ήταν αναμενόμενο, η Antman διαπίστωσε ότι τα ποσοστά θανάτων μειώθηκαν και στις δύο περιοχές με καθαρό νερό αλλά και σε εκείνες με κακό νερό, όμως υπήρχε σημαντική διαφορά στο μέγεθος της μείωσης. Οι περιοχές με το “κακό” νερό είδαν τα ποσοστά θνησιμότητας να μειώνονται κατά 18% περισσότερο από εκείνες με “καλό” νερό. Επιπλέον, διερεύνησε εάν οι θάνατοι στο Λονδίνο από υδατογενείς ασθένειες και οι θάνατοι από αερομεταφερόμενα παθογόνα όπως η φυματίωση, συνδέονται με τα επίπεδα των εισαγωγών τσαγιού. Πράγματι, οι θάνατοι μειώθηκαν όταν αυξήθηκαν οι εισαγωγές τσαγιού, ενώ οι θάνατοι από φυματίωση παρέμειναν περίπου ίδιες. 

    Επίσης είναι ενδιαφέρον ότι υπήρξε μια ελαφρά μείωση στους βρεφικούς θανάτους, ίσως αντικατοπτρίζοντας το γεγονός ότι αν οι γονείς που έπιναν τσάι είχαν λιγότερη διαρροϊκή νόσο και τα πολύ μικρά παιδιά τους θα μπορούσαν να είχαν προστατευτεί περισσότερο, αν και η Antman επισημαίνει ότι δεν υπάρχει τρόπος να το γνωρίζουμε σίγουρα. Για την ίδια, η οποία εργάζεται κυρίως σε θέματα που σχετίζονται με τις αναπτυσσόμενες χώρες, αυτό το φυσικό πείραμα στην Αγγλία του 1700 αντικατοπτρίζει μια θεμελιώδη αλήθεια: μερικές φορές οι συμπεριφορές των ανθρώπων μπορούν να κάνουν μεγαλύτερη διαφορά στην υγεία τους παρά μια κρατική παρέμβαση.

https://www.bbc.com/future/article/20231215-how-britains-taste-for-tea-may-have-been-a-life-saver