Ο ΕΟΠ δημοσίευσε σήμερα την πρώτη ευρωπαϊκή εκτίμηση κλιματικού κινδύνου (EUCRA).
Η Ευρώπη είναι η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρος στον κόσμο και οι κλιματικοί κίνδυνοι απειλούν την ενεργειακή και επισιτιστική ασφάλεια, τα οικοσυστήματα, τις υποδομές, τους υδάτινους πόρους, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την υγεία των ανθρώπων. Σύμφωνα με την αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), που δημοσιεύθηκε σήμερα, πολλοί από αυτούς τους κινδύνους έχουν ήδη φτάσει σε κρίσιμα επίπεδα και θα μπορούσαν να καταστούν καταστροφικοί χωρίς επείγουσα και αποφασιστική δράση.
Η υπερβολική ζέστη, η ξηρασία, οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες, όπως βιώθηκαν τα τελευταία χρόνια, θα επιδεινωθούν στην Ευρώπη ακόμη και υπό αισιόδοξα σενάρια υπερθέρμανσης του πλανήτη και θα επηρεάσουν τις συνθήκες διαβίωσης σε ολόκληρη την ήπειρο. Ο ΕΟΠ δημοσίευσε την πρώτη ευρωπαϊκή εκτίμηση κλιματικού κινδύνου (EUCRA) για να συμβάλει στον προσδιορισμό προτεραιοτήτων πολιτικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για τους ευαίσθητους στην κλιματική αλλαγή τομείς.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση, οι πολιτικές και οι δράσεις προσαρμογής της Ευρώπης δεν συμβαδίζουν με τους ταχέως αυξανόμενους κινδύνους. Σε πολλές περιπτώσεις, η σταδιακή προσαρμογή δεν θα είναι επαρκής και, καθώς πολλά μέτρα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα, ενδέχεται να απαιτείται επείγουσα δράση ακόμη και για κινδύνους που δεν είναι ακόμη κρίσιμοι.
Ευρωπαϊκή εκτίμηση κλιματικού κινδύνου
Ορισμένες περιφέρειες της Ευρώπης αποτελούν κομβικά σημεία πολλαπλών κλιματικών κινδύνων. Η νότια Ευρώπη στην οποία περιλαμβάνεται και η Ελλάδα, κινδυνεύει ιδιαίτερα από τις πυρκαγιές και τις επιπτώσεις της θερμότητας και της λειψυδρίας στη γεωργική παραγωγή, την υπαίθρια εργασία και την ανθρώπινη υγεία. Οι πλημμύρες, η διάβρωση και η διείσδυση αλμυρού νερού απειλούν τις παράκτιες περιοχές χαμηλού υψομέτρου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων πολλών πυκνοκατοικημένων πόλεων.
Πολλοί κλιματικοί κίνδυνοι στην Ευρώπη απαιτούν επείγουσα δράση τώρα
Η αξιολόγηση εντοπίζει 36 μείζονες κλιματικούς κινδύνους για την Ευρώπη στο πλαίσιο πέντε ευρέων ομάδων: οικοσυστήματα, τρόφιμα, υγεία, υποδομές, οικονομία και χρηματοπιστωτικός τομέας. Περισσότεροι από τους μισούς μείζονες κλιματικούς κινδύνους που προσδιορίζονται στην έκθεση απαιτούν περισσότερη δράση τώρα και οκτώ από αυτούς είναι ιδιαίτερα επείγοντες, κυρίως για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων, την προστασία των ανθρώπων από τη θερμότητα, την προστασία των ανθρώπων και των υποδομών από πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές, καθώς και για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των ευρωπαϊκών μηχανισμών αλληλεγγύης, όπως το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ.
Οικοσυστήματα: Σχεδόν όλοι οι κίνδυνοι στο σύμπλεγμα οικοσυστημάτων απαιτούν επείγουσα ή περισσότερη δράση, ενώ οι κίνδυνοι για τα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα αξιολογούνται ως ιδιαίτερα σοβαροί. Η έκθεση του ΕΟΠ υπενθυμίζει ότι τα οικοσυστήματα παρέχουν πολλαπλές υπηρεσίες στους ανθρώπους και, ως εκ τούτου, οι κίνδυνοι αυτοί έχουν μεγάλες δυνατότητες να επεκταθούν σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, της υγείας, των υποδομών και της οικονομίας.
Τροφή: Οι κίνδυνοι από τη ζέστη και την ξηρασία για την παραγωγή καλλιεργειών βρίσκονται ήδη σε κρίσιμο επίπεδο στη νότια Ευρώπη, αλλά κινδυνεύουν και οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Ειδικότερα, οι παρατεταμένες ξηρασίες που πλήττουν μεγάλες περιοχές αποτελούν σημαντική απειλή για τη φυτική παραγωγή, την επισιτιστική ασφάλεια και τα αποθέματα πόσιμου νερού. Ως μία λύση, ακόμη και μια μερική μετάβαση από ζωικές πρωτεΐνες σε βιώσιμες φυτικές πρωτεΐνες, θα μείωνε την κατανάλωση νερού στη γεωργία και την εξάρτηση από εισαγόμενες ζωοτροφές.
Υγεία: Η θερμότητα είναι ο σοβαρότερος και πιο επείγων παράγοντας κλιματικού κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία. Οι ομάδες πληθυσμού διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους που εκτίθενται σε υπερβολική ζέστη, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα που ζουν σε κακοχτισμένες κατοικίες, σε περιοχές με έντονο φαινόμενο αστικής θερμικής νησίδας ή με ανεπαρκή πρόσβαση σε ψύξη. Πολλοί μοχλοί για τη μείωση των κλιματικών κινδύνων για την υγεία βρίσκονται εκτός των παραδοσιακών πολιτικών υγείας, όπως ο πολεοδομικός σχεδιασμός, τα οικοδομικά πρότυπα και η εργατική νομοθεσία.
Υποδομή: Τα συχνότερα και ακραία καιρικά φαινόμενα αυξάνουν τους κινδύνους για το δομημένο περιβάλλον και τις κρίσιμες υπηρεσίες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, των υδάτων και των μεταφορών. Ενώ οι παράκτιοι κίνδυνοι πλημμύρας έχουν αντιμετωπιστεί σχετικά καλά στην Ευρώπη, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και οι αλλαγές στα πρότυπα των καταιγίδων μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικές επιπτώσεις στους ανθρώπους, τις υποδομές και τις οικονομικές δραστηριότητες. Στη νότια Ευρώπη, η ζέστη και η ξηρασία προκαλούν σημαντικούς κινδύνους για την παραγωγή, τη μεταφορά και τη ζήτηση ενέργειας. Τα κτίρια κατοικιών πρέπει επίσης να προσαρμοστούν στην αύξηση της θερμότητας.
Οικονομία και δημοσιονομικά θέματα: Η οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης αντιμετωπίζουν πολλούς κλιματικούς κινδύνους. Για παράδειγμα, τα ακραία κλιματικά φαινόμενα μπορούν να αυξήσουν τα ασφάλιστρα, να απειλήσουν περιουσιακά στοιχεία και υποθήκες και να αυξήσουν τις κρατικές δαπάνες και το κόστος δανεισμού. Η βιωσιμότητα του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ απειλείται ήδη σοβαρά λόγω των δαπανηρών πλημμυρών και δασικών πυρκαγιών τα τελευταία χρόνια. Η επιδείνωση των κλιματικών επιπτώσεων μπορεί επίσης να διευρύνει τα κενά ιδιωτικής ασφάλισης και να καταστήσει τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος πιο ευάλωτα.
Η στενότερη συνεργασία είναι καίριας σημασίας
Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την κατανόηση των κλιματικών κινδύνων που αντιμετωπίζουν και την προετοιμασία για την αντιμετώπισή τους. Οι εθνικές εκτιμήσεις κλιματικού κινδύνου χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για την ενημέρωση της ανάπτυξης πολιτικής προσαρμογής. Ωστόσο, η κοινωνική ετοιμότητα είναι ανεπαρκής, καθώς η εφαρμογή της πολιτικής υστερεί σε σχέση με την ταχεία αύξηση των επιπέδων κινδύνου.
Οι περισσότεροι σημαντικοί κλιματικοί κίνδυνοι που προσδιορίζονται στην έκθεση θεωρούνται «συνιδιοκτήτες» από την ΕΕ, τα κράτη μέλη της ή άλλα κυβερνητικά επίπεδα. Για την αντιμετώπιση και τη μείωση των κλιματικών κινδύνων στην Ευρώπη, η αξιολόγηση του ΕΟΠ τονίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να συνεργάζονται και να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, όταν απαιτείται επείγουσα και συντονισμένη δράση.
Εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά κενά γνώσεων με σημαντικούς κλιματικούς κινδύνους που εντοπίζονται στην έκθεση του ΕΟΠ. Η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στη βελτίωση της κατανόησης των κλιματικών κινδύνων και της οικειοποίησης των κινδύνων τους, καθώς και στον τρόπο αντιμετώπισής τους μέσω της νομοθεσίας, των κατάλληλων δομών διακυβέρνησης, της παρακολούθησης, της χρηματοδότησης και της τεχνικής υποστήριξης, αναφέρει η έκθεση. Αυτές οι νέες γνώσεις θα συμβάλουν επίσης καθοριστικά στην παρακολούθηση της ευρωπαϊκής εκτίμησης κλιματικού κινδύνου.
Σχετικά με την έκθεση EUCRA
Η έκθεση EUCRA του ΕΟΠ βασίζεται και συμπληρώνει την υφιστάμενη βάση γνώσεων σχετικά με τις κλιματικές επιπτώσεις και τους κινδύνους για την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων πρόσφατων εκθέσεων της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Κοπέρνικου (C3S) και του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΚΚΕρ), καθώς και των αποτελεσμάτων έργων έρευνας και ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και εθνικών εκτιμήσεων κλιματικού κινδύνου. Οι γνώσεις σε αυτή την πρώτη στο είδος της αξιολόγηση συνοψίζονται με στόχο την υποστήριξη της χάραξης στρατηγικής πολιτικής.
Ακολουθήστε το Cibum 
