Η έκταση 2 εκατομμύριων τ.μ. στον Ειρηνικό, που βρίθει από πλαστικό.
Είστε σίγουρα εξοικειωμένοι με αυτή την εικόνα της θαλάσσιας χελώνας που έχει καταπιεί μια πλαστική σακούλα, ωστόσο στην πραγματικότητα η χελώνα είναι πλέον νεκρή και σίγουρα δεν είναι μόνο μια. Υπολογίζεται πως περίπου το 34% των νεκρών θαλάσσιων χελωνών έχουν καταπιεί πλαστικά.
Τι γνωρίζετε όμως για το Μεγάλο Μπάλωμα Σκουπιδιών του Ειρηνικού (Great Pacific Garbage Patch); Αν σας λέγαμε πως, σύμφωνα με το National Geographic, πρόκειται για μια δίνη σκουπιδιών του Ειρηνικού που έχει μέγεθος τριπλάσιο από τη Γαλλία και αποτελείται κατά βάση από πλαστικό 100.000 τόνων; Στην πραγματικότητα μάλιστα αποτελείται από δύο ξεχωριστές συλλογές απορριμμάτων.
Υπολογίζεται πως παράγονται συνολικά 300 εκατομμύρια τόνοι τοξικών πλαστικών απορριμμάτων κάθε χρόνο, εκ των οποίων το 80% πηγαίνει σε χώρους υγειονομικής ταφής ή απλώς απορρίπτεται, σύμφωνα με το Forbes. Οι πλαστικές σακούλες μιας χρήσης αντανακλούν μια τεράστια αναλογία του προβλήματος αυτού. Ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στη διαδικασία αποσύνθεσης τους. Για να μην αναφέρουμε τη διαδικασία παραγωγής τους που απαιτεί καρκινογόνες χημικές ουσίες, όπως το βενζόλιο και το υδροχλωρικό βινύλιο, αλλά και τα τοξικά υποπροϊόντα που μολύνουν τον αέρα, το νερό και το χώμα.
Αφού μια πλαστική σακούλα έχει χρησιμοποιηθεί και τελικά απορριφθεί στο περιβάλλον, χρειάζεται περισσότερα από 700 χρόνια μόνο για να ξεκινήσει να διασπάται, που στην πραγματικότητα απλώς κατακερματίζεται σε πολύ μικρά σωματίδια πλαστικού που εξακολουθούν να μολύνουν. Για να αναλογιστείτε το μέγεθος του προβλήματος, χρησιμοποιούνται περίπου 5 τρισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες ετησίως, εκ των οποίων μόνο το 3% ανακυκλώνεται. Σύμφωνα με το Κέντρο Βιολογικής Ποικιλότητας μάλιστα, χρειάζονται περίπου 1000 χρόνια (10 αιώνες) για αυτή τη διαδικασία. Θα έχουν περάσει περισσότερες από 25 γενιές, και αυτά τα πλαστικά απορρίμματα θα συνεχίσουν να υπάρχουν.
Παρά τις ισχυρές προβλέψεις των επιστημονικών κύκλων, δεν παύουν να είναι μόνο εικασίες, αφού στην πραγματικότητα δεν θα μπορούσαμε να ζούμε για να το δούμε να συμβαίνει. Οι πλαστικές σακούλες υπάρχουν μόνο από τη δεκαετία του 1950 περίπου, πράγμα που σημαίνει ότι ο πολιτισμός δεν παρατήρησε ποτέ μια αποσύνθεση του υλικού σε πραγματικό χρόνο. Αντίθετα, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν πειραματικές δοκιμές στις οποίες τα υλικά τοποθετούνται σε αεριζόμενο έδαφος γεμάτο με μικρόβια και στη συνέχεια μετρούν το CO2 που παράγουν τα μικρόβια καθώς διασπούν το υλικό. Εάν πρόκειται για μια οργανική ουσία όπως τα απόβλητα τροφίμων, τα επίπεδα CO2 αυξάνονται και αυτό δίνει στους επιστήμονες μια εκτίμηση του ρυθμού αποσύνθεσής του. Αλλά οι πλαστικές σακούλες δεν οδηγούν σε παραγωγή CO2, που σημαίνει ότι τα μικρόβια δεν τις τρώνε και οι σακούλες απλώς κάθονται εκεί, “προκλητικά άθικτες”. Εάν οι πλαστικές σακούλες δεν εκτίθενται στην υπεριώδη ακτινοβολία επειδή είναι θαμμένες σε χώρο υγειονομικής ταφής, θα υπάρχουν για πολύ περισσότερο.
Όπως προαναφέραμε ωστόσο, το περιβαλλοντικό κόστος των σακουλών δεν περιορίζεται στην απόρριψή τους, αφού και η κατασκευή τους απαιτεί ορυκτά καύσιμα. Κατά προσέγγιση απαιτούνται, 12 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ετησίως.
Αν δεν ήταν τόσο τραγική η κατάσταση, θα λέγαμε ότι είναι “αστεία”. Όλο αυτό το κόστος που πληρώνει το περιβάλλον και η άγρια ζωή, η οποία συχνά γίνεται μάρτυρας του φαινομένου, μόνο για να περνά από τα χέρια μας για λίγο ως μέσο μεταφοράς. Δεν είναι καν είδος πρώτης ανάγκης (όχι πως θα υπήρχε δικαιολογία αλλά λέμε), δεν εξαρτάται η υγεία μας από αυτό, ούτε καν η ασφάλεια μας και φυσικά μπορούμε και χωρίς αυτό. Κι όμως χρησιμοποιούνται κατά χιλιάδες και καταλήγουν να απορρίπτονται.
Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος δημιουργήθηκε η Earthnest. Σύμφωνα με το Forbes, πρόκειται για μια start-up, με έδρα το Λονδίνο και την Πούνε της Ινδίας, που κατασκευάζει σακούλες μεταφοράς από φυσικά υλικά όπως το άμυλο, πετυχαίνοντας μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, ενώ διασπώνται φυσικά και εντελώς, σε λίγους μήνες, χωρίς να αφήνουν δηλητηριώδη υπολείμματα. Τα προϊόντα Earthnest (Bio Bags) είναι πιστοποιημένα ως βιοδιασπώμενα από την TÜV Rheinland (Γερμανία) και την UKAS (Ηνωμένο Βασίλειο). Έχουν επίσης εγκριθεί από το CIPET, το Ινδικό Ινστιτούτο Μηχανικής Πλαστικών και το Ινδικό Ινστιτούτο Συσκευασίας
https://education.nationalgeographic.org/resource/great-pacific-garbage-patch/
https://www.ibanet.org/article/76F8D2A9-1A1D-4A2F-8A6F-0A70149FD4D5
https://www.mentalfloss.com/posts/how-long-for-plastic-bag-to-decompose