Μια νέα μελέτη είχε σκοπό να παράσχει μια βιβλιογραφική ανασκόπηση των κρίσιμων παραγόντων, των πρακτικών και των επιδόσεων της βιώσιμης διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού (SSCM) και να αναπτυχθεί ένα ολοκληρωμένο και ελέγξιμο μοντέλο SSCM στη βιομηχανία τροφίμων.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η βιώσιμη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας (SSCM) έχει προσελκύσει μεγάλη προσοχή από ακαδημαϊκούς και επαγγελματίες. Η παγκοσμιοποίηση επέτρεψε τη διασπορά των διαδικασιών σε όλο τον κόσμο, συνδέοντας όλα τα μέλη της αλυσίδας εφοδιασμού, από τους προμηθευτές έως τους τελικούς πελάτες, μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και των ροών υλικών και κεφαλαίων.
Ως αποτέλεσμα, οι πιέσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι ρυθμιστικοί φορείς, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), οι κοινοτικές οργανώσεις, οι προμηθευτές, οι πελάτες και ο παγκόσμιος ανταγωνισμός, έχουν ωθήσει τις εταιρείες να επανεξετάσουν την ισορροπία των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων στις αλυσίδες εφοδιασμού τους και να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού. Επιπλέον, η παγκοσμιοποίηση, οι τεχνολογικές εξελίξεις, η χρήση γεωργικών χημικών ουσιών και η βελτίωση των μεταφορών έχουν ταυτόχρονα εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη βιωσιμότητα των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων, καθώς «οι αλλαγές σε ένα στάδιο μιας αλυσίδας εφοδιασμού θα έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλα στάδια της αλυσίδας».
Το SSCM ορίζεται ως «η διαχείριση των υλικών, των πληροφοριών και των ροών κεφαλαίων, καθώς και η συνεργασία μεταξύ των εταιρειών κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τους στόχους και από τις τρεις διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή την οικονομική, την περιβαλλοντική και την κοινωνική, οι οποίοι προέρχονται από τις απαιτήσεις των πελατών και των ενδιαφερόμενων μερών».
Όπως σε όλες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, η SSCM προσπαθεί να επιτύχει σαφώς καθορισμένους στόχους απόδοσης.
Οι πρακτικές SSCM, όπως οι περιβαλλοντικές αγορές και οι βιώσιμες συσκευασίες, έχουν γενικά θετική αντιμετώπιση καθώς η βιομηχανία τροφίμων είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς που αντιμετωπίζει σημαντικές περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προκλήσεις. Αυτό οφείλεται στο επίκεντρο της προσοχής του κοινού στην ασφάλεια των τροφίμων, στις πρακτικές παραγωγής και, σε περιβαλλοντικά και σε κοινωνικά ζητήματα.
Πολυάριθμες μελέτες έχουν διερευνήσει τη σχέση μεταξύ των πρακτικών SSCM και των επιδόσεων βιωσιμότητας. Προηγούμενα ευρήματα, καταδεικνύουν ότι οι φιλικές προς το περιβάλλον αγορές και οι βιώσιμες συσκευασίες έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών επιδόσεων.
Στη βιομηχανία οίνου, η αναφορά διαπίστωσε ότι οι πρακτικές των εργαζομένων που σχετίζονται με την κοινωνική βιωσιμότητα οδηγούν σε μειωμένο κόστος και επίσης ότι οι περιβαλλοντικές πρακτικές έχουν θετικά αποτελέσματα περιβαλλοντικών επιδόσεων και έμμεσες επιπτώσεις στις επιδόσεις κόστους με βάση τη βελτίωση της ποιότητας. Ερευνητές προτείνουν μια ευθυγράμμιση μεταξύ των στόχων που οδηγούν σε βελτιωμένες περιβαλλοντικές και οικονομικές επιδόσεις. Άλλη μελέτη, τονίζει «την πολυπλοκότητα των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα στις επιδόσεις και υποδηλώνει ότι τα οφέλη απόδοσης από τα προγράμματα βιωσιμότητας μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωριστούν».
Έχοντας κατά νου τα παραπάνω, ο στόχος αυτής της νέας μελέτης από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Μακεδονίας, είναι να αποκτήσει εικόνα για τους κρίσιμους παράγοντες και τις πρακτικές του SSCM που εφαρμόζονται στη βιομηχανία τροφίμων και την πιθανή σχέση τους με τις επιδόσεις βιωσιμότητας. Για την υποστήριξη του σκοπού αυτής της έρευνας, χρησιμοποιήθηκαν δύο μέθοδοι. Μια βιβλιογραφική ανασκόπηση των βασικών θεμάτων του SSCM και μια μελέτη περίπτωσης για να καταδειχθεί η εμπειρία δύο ηγετών στην SSCM.
Ο στόχος αυτής της έρευνας θα επιτευχθεί με την αντιμετώπιση των ακόλουθων ερευνητικών ερωτημάτων (RQ):
RQ1: Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την υιοθέτηση πρακτικών SSCM στη βιομηχανία τροφίμων;
RQ2: Ποιες πρακτικές υιοθετούν οι εταιρείες στη βιομηχανία τροφίμων για την ανάπτυξη του SSCM;
RQ3: Ποια μέτρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση της απόδοσης SSCM στη βιομηχανία τροφίμων;
Θεωρητικές συνεισφορές
Αυτή η έρευνα εξέτασε τους κρίσιμους παράγοντες, τις πρακτικές και τις επιδόσεις του SSCM μέσω μιας ανασκόπησης βιβλιογραφίας και μιας μελέτης περίπτωσης που αποτελείται από ηγέτες της βιωσιμότητας στη βιομηχανία τροφίμων. Η μελέτη προσδιόρισε τους κρίσιμους παράγοντες και πρακτικές της SSCM που εφαρμόζουν οι ηγέτες της βιωσιμότητας και ποια μέτρα χρησιμοποιούνται στις επιδόσεις βιωσιμότητας στη βιομηχανία τροφίμων. Ακόμη, διερεύνησε την εφαρμοσιμότητα και την εγκυρότητα των τριών δομών του SSCM, όπως προσδιορίζονται στη βιβλιογραφική ανασκόπηση, σε μια συγκεκριμένη ελληνική αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Η περιπτωσιολογική μελέτη συνεπάγεται άμεσους και έμμεσους δεσμούς μεταξύ των τριών βασικών δομών, δηλαδή κρίσιμων παραγόντων SSCM, πρακτικών SSCM και επιδόσεων βιωσιμότητας.
Μπορεί να υποστηριχθεί ότι δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι δύο ηγέτες της βιωσιμότητας είναι πιο αφοσιωμένοι στην SSCM. Και οι δύο έχουν εντοπίσει κοινούς παράγοντες που είναι κρίσιμοι για την ανάπτυξη πρακτικών SSCM. Αυτή η μελέτη εντόπισε επίσης ένα νέο σύνολο πρωτοποριακών πρακτικών SSCM στην ελληνική βιομηχανία τροφίμων. Οι καθημερινές συνομιλίες, η τοπική προμήθεια και η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό είναι κοινές πρακτικές για τους ηγέτες της SSCM στην ελληνική αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, όσο συγκεκριμένος και αν είναι ο κλάδος.
Διαχειριστικές επιπτώσεις
Εκτός από τις θεωρητικές συνεισφορές, αυτή η μελέτη παρέχει ορισμένες διαχειριστικές επιπτώσεις σχετικά με την ανάπτυξη του προτεινόμενου μοντέλου. Ενώ οι δομές που εντοπίστηκαν σε αυτήν την έρευνα δεν είναι νέες και μπορούν να χαρακτηριστούν ως παραδοσιακές SSCM, έχουν μελετηθεί σε μια αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων λαμβάνοντας υπόψη και τις τρεις διαστάσεις της βιωσιμότητας. Το μοντέλο που αναπτύχθηκε μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εταιρείες στη βιομηχανία τροφίμων που θέλουν να προωθήσουν ή να καθορίσουν τον καλύτερο τρόπο ανάπτυξης του SSCM και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στη βιωσιμότητα. Έτσι οι επαγγελματίες της βιομηχανίας τροφίμων μπορούν να προσδιορίσουν τους κρίσιμους παράγοντες της εφαρμογής του SSCM, τις πρακτικές που υιοθετούνται και τα μέτρα απόδοσης βιωσιμότητας.
Περιορισμοί και μελλοντικές ερευνητικές κατευθύνσεις
Αυτή η μελέτη, όπως και σε κάθε άλλη έρευνα, πάσχει από περιορισμούς που θα παρουσιαστούν μαζί με μελλοντικές ερευνητικές προτάσεις. Πρώτον, το δείγμα είναι μικρό, βιομηχανικό και συγκεκριμένο για την τοποθεσία και τα αποτελέσματα δεν μπορούν να μεταφερθούν ή να χρησιμοποιηθούν για τη γενίκευση της συνολικής βιομηχανίας τροφίμων. Δεύτερον, αυτή η μελέτη επικεντρώθηκε στους ηγέτες της βιωσιμότητας των τροφίμων. Είναι πιθανό ότι σε πιο τυπικούς οργανισμούς – όχι ηγέτες βιωσιμότητας – θα προσδιοριστούν διαφορετικοί παράγοντες, πρακτικές και δείκτες απόδοσης SSCM. Τρίτον, οι παραδοσιακές και πρωτοποριακές πρακτικές θα πρέπει να διερευνηθούν σε άλλους κλάδους για να ελεγχθεί η εφαρμοσιμότητά τους καθώς και οι πιθανοί συμβιβασμοί. Τέλος, σε αυτή τη μελέτη, εξετάζονται συγκεκριμένες αλληλεξαρτήσεις μεταξύ των κατασκευών. Ωστόσο, το μικρό δείγμα δεν επιτρέπει βαθύτερες έρευνες. Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να εξετάσει τη σημασία καθενός από τα κατασκευάσματα και τη δύναμη των μεταξύ τους σχέσεων.
Για να διαβάσετε ολόκληρη την μελέτη, πατήστε εδώ
Ακολουθήστε το Cibum 
 στην Ελλάδα){kind=link}