της Βιργινίας Κιμπουροπούλου
Γνωρίζατε ότι μέχρι το 2050, περίπου 12 δις τόνοι πλαστικών συσκευασιών αναμένεται να κατακλύσουν τις χωματερές παγκοσμίως;
Αυτό αποτελεί μόνο ένα παράδειγμα από τα περιβαλλοντικά ζητήματα που σχετίζονται με τα τρόφιμα. Στην πραγματικότητα, τα κύρια προβλήματα που δημιουργεί η βιομηχανία τροφίμων στο περιβάλλον χωρίζονται σε 2 κατηγορίες: σε αυτά που προκύπτουν από τις συσκευασίες τροφίμων και σε αυτά που δημιουργούν τα ίδια τα τρόφιμα.
Οι απαραίτητες λειτουργίες μιας συσκευασίας
Αρχικά, η χρήση μιας συσκευασίας των τροφίμων προστατεύει το περιεχόμενο μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης. Και ενώ αυτό πράγματι δημιουργεί τεράστια ποσοστά αποβλήτων για το περιβάλλον, η συσκευασία είναι απαραίτητη για να προστατεύει την ποιότητα των τροφίμων. Αυτό είναι σημαντικό για έναν άλλο λόγο: σχεδόν το 1\3 των τροφίμων παγκοσμίως καταλήγει στα σκουπίδια. Και αυτό συμβαίνει, επειδή τα περισσότερα τρόφιμα έχουν βραχεία ημερομηνία λήξης, κάτι στο οποίο συμβάλλει μια λειτουργική συσκευασία τροφίμων. Οπότε, οι συσκευασίες μας είναι απαραίτητες, γεγονός που δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο περιβαλλοντικής καταστροφής και ανάγκης.
Είναι η σπατάλη τροφίμων πιο επιζήμια από τη συσκευασία;
Ωστόσο, τα περιβαλλοντικά προβλήματα που συνδέονται με τα ίδια τα τρόφιμα είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά μιας συσκευασίας. Τα τρόφιμα που καταναλώνουν οι άνθρωποι ευθύνονται για περίπου το 40% της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, είναι η κύρια αιτία της εξαφάνισης των ειδών και απορροφούν περίπου το 70% του παγκόσμιου γλυκού νερού. Επίσης, τα τρόφιμα που κατασπαταλώνται χωρίς καν να καταναλωθούν ευθύνονται με τη σειρά τους για το 1\10 των απορριμμάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πόσο μεγάλο είναι το αντίκτυπο μιας τροφής στο περιβάλλον αποτελεί μια μελέτη, η οποία ανέδειξε το βοδινό κρέας πιο ρυπογόνο κατά 780 φορές περισσότερο από τη συσκευασία του.
Συσκευασία και σπατάλη: Εκφάνσεις του ίδιου προβλήματος
Βλέπουμε, λοιπόν, πως το να αντιμετωπιστεί κάθε πρόβλημα εκ των δύο μεμονωμένα μπορεί απλά να διαιωνίσει το πρόβλημα. Η σχέση της συσκευασίας με την ίδια την τροφή ή τη σπατάλη αυτής είναι αμφίδρομη και αλληλεξαρτώμενη. Μόνο, λοιπόν, αν βρεθούν λύσεις ταυτόχρονα θα είναι δυνατή μια περιβαλλοντικά αισθητή αλλαγή, η οποία μπορεί να αποβεί και οικονομικά συμφέρουσα ειδικά σε μια χρονική περίοδο που οι επιπτώσεις του πολέμου και της κλιματικής αλλαγής έχουν οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα. Λιγότερη σπατάλη τροφίμων σημαίνει σημαντικά περισσότερη οικονομία. Οπότε, βάσει του παραπάνω συμπεράσματος, η τροφή και οι συσκευασία της αποτελούν απλά δύο διαφορετικές εκφάνσεις του ίδιου προβλήματος.
Οδεύοντας προς μια πιο βιώσιμη βιομηχανία τροφίμων: Συνεργασία για καλύτερες συσκευασίες που θα μειώνουν τη σπατάλη
Για να προχωρήσουμε σε αποτελεσματικές αλλαγές πρέπει πρώτα από όλα να επικοινωνήσουμε στα προϊόντα τις ανάγκες των καταναλωτών με έναν πιο βιώσιμο τρόπο. Ας πάρουμε παράδειγμα από τη συσκευασία και το πώς αυτή θα μπορούσε δυνητικά να συμβάλλει σε λιγότερη σπατάλη τροφίμων. Μια πρώτη λύση θα ήταν μια συσκευασία να επικοινωνεί καλύτερα τόσο τη συντήρηση όσο και την ημερομηνία λήξεως ενός τρόφιμου, καθώς η μεγαλύτερη σπατάλη σε τρόφιμα γίνεται επειδή δεν έχουν αποθηκευτεί σωστά ή αναλωθεί εν καιρώ. Επιπρόσθετα, μια συσκευασία θα μπορούσε να αναφέρει ακριβείς μερίδες και οδηγίες σερβιρίσματος, κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο για την εξοικονόμηση «συνοδευτικών» τροφών, όπως μακαρόνια και ρύζι. Ίσως το πιο σημαντικό βήμα που θα έπρεπε να γίνει στη συσκευασία, ωστόσο, θα ήταν η εξέλιξη τεχνολογιών που να συνδυάζουν μικρότερο μέγεθος στη συσκευασία ( ή διαχωριζόμενες συσκευασίες), των οποίων η λειτουργία θα ήταν να διατηρούν περισσότερο το φαγητό προστατευμένο από την εναλλαγή ατμόσφαιρας μετά το άνοιγμα, συνδυάζοντας το κατά δύναμιν οικολογικά και βιοδιασπώμενα υλικά.