Η “Μεγάλη Παραίτηση” είναι ο νέος όρος για την μαζική εγκατάλειψη των θέσεων εργασίας από εκατομμύρια ανθρώπους. Ποια είναι η ρίζα του φαινομένου; Υπάρχει λύση;
Της Βιργινίας Κιμπουρόπουλου
Τα τελευταία χρόνια, ιδίως από το 2020 και μετά, επικρατεί μια τάση οι άνθρωποι να εγκαταλείπουν τις δουλειές τους προς αναζήτηση μιας καλύτερης επαγγελματικής πορείας. Μάλιστα, το 2022 είναι μέχρι στιγμής μια χρονιά-ρεκόρ για τους ανθρώπους που εγκατέλειψαν τις δουλειές τους, καθώς μόνο τον Ιανουάριο περίπου 4,3 εκατομμύριά εργαζόμενοι άφησαν τις δουλειές τους. Μάλιστα, στην Ελλάδα, φέτος ο κλάδος του τουρισμού έχει ένα έλλειμμα 50.000 ακάλυπτων θέσεων εργασίας.
Το φαινόμενο αυτό και οι διαστάσεις που έχει πάρει του έδωσαν το όνομα «Η Μεγάλη Παραίτηση». Ποιοι είναι οι λόγοι πίσω από αυτή την στροφή των εργαζομένων; Πέρα από την χιλιοειπωμένη φράση «η πανδημία έκανε τους ανθρώπους να επαναπροσδιορίσουν τις επιλογές τους», (την οποία ακούμε, κυρίως, από εργοδότες), κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι εργαζόμενοι απλώς επιδιώκουν υψηλότερους μισθούς.
Μια έρευνα της ιστοσελίδας Talent& Management HR σε 2.000 υπαλλήλους στις ΗΠΑ και την Ευρώπη προσπάθησε να αποτυπώσει τις διαστάσεις και τα αίτια της Μεγάλης Παραίτησης. Σύμφωνα με ευρήματά της, το 74% των εργαζομένων που ζουν στις ΗΠΑ αναζητούν ενεργά εργασία και είναι ανοιχτοί σε νέες ευκαιρίες για το διάστημα των επόμενων 6-12 μηνών. Μάλιστα, το 50% αυτών είναι millennials, κάτι που αποδεικνύει πως οι νέοι άνθρωποι αναζητούν περισσότερο ενεργά εργασία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό των εργαζομένων που αναζητά ενεργά άλλη δουλειά είναι λίγο πάνω από το μισό. Αυτό δεν αποδεικνύει μόνο την υφιστάμενη κατάσταση, αλλά προμηνύει και μια μελλοντική κλιμάκωσή της.
Είναι αρκετά αξιοσημείωτο, σύμφωνα με την έρευνα, πως, συνολικά, οι εργαζόμενοι που παραιτούνται εργάζονται στις εταιρείες\οργανισμούς\καταστήματα για το διάστημα 7-11 μηνών. Η ψυχική και σωματική εξάντληση, λοιπόν, των εργαζομένων έχει φτάσει ήδη σε απίστευτα υψηλά επίπεδα.
Τι ωθεί τους νέους να φύγουν από τις δουλειές τους
Η επιδίωξη υψηλότερων μισθών αποτελεί σίγουρα έναν σημαντικό παράγοντα, αλλά οι γενιά Ζ έχουν δώσει αξία και σε άλλα πράγματα. Οι νέοι εργαζόμενοι φαίνεται να αναζητούν, επιπλέον, ευκαιρίες για ανάπτυξη, προσωπική και επαγγελματική. Σύμφωνα με άλλα ευρήματα της έρευνας που προαναφέρθηκε, το 41% των millennials αξιολόγησε τις ευκαιρίες για καθοδήγηση ως εξαιρετικά σημαντικές, ποσοστό περίπου 2 φορές μεγαλύτερο από των ανθρώπων της προηγούμενης γενιάς (baby boomers και γενιά Χ).
Ας πάμε, όμως και σε ένα άλλο κομμάτι, το οποίο άπτεται και στο κομμάτι του τουρισμού και των κενών θέσεων εργασίας, αλλά και σε άλλους κλάδους, όπως λιανική πώληση ή εστίαση και το σέρβις. Μιλήσαμε προηγουμένως για ψυχική και σωματική εξάντληση των εργαζομένων, μάλιστα, 50.000 εργαζομένων, όπως είχε δηλώσει και ο κ. Κικίλιας, οι οποίοι κάποτε θα κάλυπταν αυτές τις θέσεις. Ωστόσο, δεν μιλήσαμε για τη σκλαβιά του να είσαι εργαζόμενος στον τουρισμό στην Ελλάδα.
Πέρα από το καθεστώς «άνοιξε-κλείσε» κατά την πανδημία, τις αναστολές και την εν γένει ανασφάλεια που αντιμετώπισε ο τουρισμός, οι συνθήκες πριν και μετά από αυτήν δεν ήταν ρόδινες. Δεν μιλήσαμε για την 7ημερη εργασία (χωρίς ρεπό), δουλειά 3 και 4 μήνες χωρίς πάντα να παρέχεται κατάλυμά (ή αν παρέχεται είναι, συνήθως μικρό, με συγκατοίκους και κακή υγιεινή), ούτε για τα 12ωρα και τα 14ωρα συνεχόμενης δουλειάς εν περιόδω high season. Αξίζουν 2 χιλιάρικα ή και περισσότερα (αν δίνονται) το μήνα όλη αυτή την εκμετάλλευση; Α, και χωρίς ένσημα, για να μην ξεχνιόμαστε. Δεν θα μιλήσουμε για την ψυχολογική πίεση, καθώς μόνο όσοι τη βίωσαν γνωρίζουν πραγματικά το βάρος της.
Έχουμε, λοιπόν, ως τώρα θέσει το ερώτημα «γιατί οι εργαζόμενοι φεύγουν από τις δουλειές τους, ενώ το πραγματικό ερώτημα είναι «πώς άντεχαν τόσο καιρό εκεί;». Η εργασιακή επισφάλεια και η πίεση έχουν φέρει τους εργαζόμενους στα όριά τους. Αντί να τους ρωτάμε, λοιπόν, γιατί φεύγουν, ας πούμε στους εργοδότες τι να αλλάξουν για να τους φέρουν πίσω.
Πρώτον και κυριότερα, πρέπει οι εργοδότες να ασφαλίζουν και να πληρώνουν επαρκώς για τις απαιτήσεις τους, μαζί με τις υπερωρίες. Καλώς ή κακώς (κακώς) ο βασικός δεν φτάνει. Διαφορετικά, μπορούν να αναπληρώσουν το μισθολογικό χάσμα με ορισμένες επιπρόσθετες παροχές, όπως κουπόνια σουπερμάρκετ, κάλυψη των καυσίμων ή των εισιτηρίων για τη μεταφορά στη δουλειά, γεύματα ή δωρεάν διαμονή όπου χρειάζεται. Επειδή προηγουμένως αναφέρθηκε και η ανάγκη των νέων για εξέλιξη, θα ήταν καλό σε πρώτη φάση οι εργοδότες να σταματήσουν να τους αντιμετωπίζουν ως κάτι αναλώσιμο και να τους θεωρήσουν μέρος του εκάστοτε οργανισμού, μαζί με ευκαιρίες για ανέλιξη, δίνοντας ένα παραπάνω κίνητρο να δώσει κάποιος τον καλύτερό του εαυτό. Μπόνους παραγωγικότητας, θεωρούνται εξίσου αποδεκτά κίνητρα.
Η Μεγάλη Παραίτηση είναι εδώ και- αν δεν γίνει κάτι δραστικό- θα παραμείνει ως ένδειξη πολλών παθογενειών στον εργασιακό τομέα. Ήρθε η ώρα να ακούσουμε τους εργαζόμενους, τι έχουν να πουν και τι θέλουν για να μείνουν και να έχει η μηχανή όλα της τα γρανάζια για να λειτουργεί.