Μήπως είναι απλώς ένα φαινόμενο placebo;
Τα δώρα, τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα, οι εποχιακές διακοσμήσεις και το ζεστό κρασί είναι όλα υπέροχα, αλλά υπάρχει πραγματικά κάτι καλύτερο στις γιορτές από την άφθονη ελευθερία να κοιμάστε;
Φανταστείτε πως έχετε ρεπό, μόλις τελειώσατε το γεύμα με την οικογένειά σας και όλοι συμφωνούν αμοιβαία να ακολουθήσουν χωριστούς δρόμους για να κοιμηθούν για μια ή δύο ώρες, χωρίς να χρειάζεται πρόγραμμα για το υπόλοιπο της ημέρας. Και ακολουθεί διατροφικό κώμα.
Είτε απολαμβάνετε την απόλαυση ενός υπνάκου που προκαλείται από διατροφικό κώμα είτε όχι, πιθανότατα είστε εξοικειωμένοι με το φαινόμενο. Είναι μια συχνά αναφερόμενη εξήγηση για το πώς αισθάνονται οι άνθρωποι μετά από ένα μεγάλο γεύμα. Είναι όμως αληθινό, ή απλά δεν θέλουμε να κινηθούμε όταν είμαστε πολύ χορτάτοι;
Το podcast επιστήμης και ιστορίας των τροφίμων Gastropod ανέλυσε το πολύπλοκο θέμα του διατροφικού κώματος αυτή την εβδομάδα, με τη συμμετοχή των Cynthia Graber και Nicola Twilley, μαζί με τους ειδικούς καλεσμένους Subha Mani, Justine Hervé και Nikolay Kukushkin, να αναλύουν όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το φαινόμενο.
Τι είναι το διατροφικό κώμα;
Το διατροφικό κώμα δεν είναι, προφανώς, το ίδιο πράγμα με το πραγματικό κώμα, που αναφέρεται σε ιατρικά πλαίσια. Ένας πιο τεχνικός όρος γι’ αυτό είναι η «μεταγευματική υπνηλία», που σημαίνει απλώς ότι αισθάνεστε κουρασμένοι μετά από ένα γεύμα.
Σύμφωνα με τα λόγια του Nikolay Kukushkin, κλινικού αναπληρωτή καθηγητή βιοεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, «το τροφικό κώμα είναι μια συμπεριφορική αντίδραση στην κατανάλωση τροφής, όταν το ζώο, είτε πρόκειται για άνθρωπο είτε για άλλο ζώο, επιβραδύνει και χαλαρώνει μετά τη λήψη ενός γεύματος… Ένας άλλος τρόπος για να το θέσουμε είναι η ανάπαυση και η πέψη».
Η Justine Hervé, επίκουρη καθηγήτρια οικονομικών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Stevens, δίνει έναν πιο συγκεκριμένο ορισμό, λέγοντας ότι «Βασικά, είναι μια μείωση της εγρήγορσης που συμβαίνει μέσα σε μία με δύο ώρες μετά την κατάποση του γεύματος».
Είναι πραγματικό το διατροφικό κώμα;
Ακόμα και μετά τον ορισμό του τι είναι το διατροφικό κώμα, αυτό προκαλεί μερικά ερωτήματα. Μαζί με αρκετούς άλλους ακαδημαϊκούς, η Hervé και η Mani δημοσίευσαν μια μελέτη που επιβεβαιώνει ότι το διατροφικό κώμα δεν είναι απλώς μια αόριστη έννοια στην οποία αναφερόμαστε μετά από ένα μεγάλο γεύμα και αποδεικνύει τις συγκεκριμένες επιπτώσεις του.
Στη μελέτη τους πάνω από 4.000 φοιτητές στην Ινδία έκαναν μια σειρά από τεστ, σε διάφορα θέματα, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σε κάποιους χορηγήθηκαν τεστ λίγο μετά το φαγητό, σε άλλους αρκετές ώρες αργότερα.
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι οι φοιτητές που έδωσαν εξετάσεις μέσα στην πρώτη ώρα μετά το φαγητό είχαν αισθητά χειρότερες επιδόσεις, με τον Hervé να σημειώνει στο Gastropod ότι «οι εξετάσεις κατά τη μεταγευματική περίοδο μείωσαν τη γνωστική τους ικανότητα κατά 5% έως 9% σε όλους τους τύπους εξετάσεων. Πρόκειται για μια σημαντική μείωση της ικανότητάς σας να αποδώσετε».
Οι ερευνητές εξέτασαν το ενδεχόμενο οι μαθητές να καταβάλλουν λιγότερη προσπάθεια στα τεστ μόνο και μόνο επειδή ήταν νυσταγμένοι μετά το φαγητό. Για να διαπιστώσουν αν αυτό ισχύει ή όχι, εξέτασαν πόσο χρόνο χρειάστηκαν οι φοιτητές κατά τη μεταγευματική περίοδο για να ολοκληρώσουν ένα διαγώνισμα, θέτοντας το ερώτημα: Μήπως δεν προσπαθούσαν τόσο σκληρά επειδή ήταν κουρασμένοι; Αυτό όμως δεν ίσχυε, και τα παιδιά που είχαν φάει πιο πρόσφατα χρειάστηκαν, κατά μέσο όρο, τον ίδιο χρόνο με τους συμμαθητές τους για να ολοκληρώσουν ένα τεστ.
Τα αποτελέσματα αυτά έδειξαν ότι το «διατροφικό κώμα» δεν είναι μόνο υπαρκτό, αλλά ότι είναι κάτι περισσότερο από ένα αίσθημα κόπωσης, καθώς είναι επίσης μια γνωστική εξασθένιση. Ο Twilley εξηγεί στο Gastropod ότι «η Subha και η Justine λένε ότι όσοι έκαναν το τεστ μέσα σε μια ώρα μετά το γεύμα τους, προσπάθησαν το ίδιο σκληρά. Απλώς δεν είχαν το ζουμί».
Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο βαθμός στον οποίο ένα διατροφικό κώμα επηρεάζει την ικανότητα σκέψης ενός παιδιού μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τους οικονομικούς του πόρους. Είναι πιθανό ότι οι μαθητές με λιγότερο σταθερή πρόσβαση σε αρκετό φαγητό μπορεί να επηρεάζονται δραστικότερα από τις επιπτώσεις ενός διατροφικού κώματος.
Ακολουθήστε το Cibum 
