Ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια των ΗΠΑ UCLA ανακάλυψαν κατά λάθος ότι οι νευρώνες σίτισης του εγκεφάλου είναι ίδιοι με τους νευρώνες πανικού.
Ενώ έκαναν πειράματα για το πως ο φόβος και το άγχος βοηθούν τα ζώα να αξιολογήσουν τους κινδύνους και να ελαχιστοποιήσουν την έκθεση σε απειλές, επιστήμονες του UCLA, βρέθηκαν προ εκπλήξεως όταν ανακάλυψαν πως η ίδια περιοχή του εγκεφάλου ευθύνεται για την αναζήτηση λιπαρών τροφίμων.
Πρόκειται για ένα κύκλωμα στον εγκέφαλο των ποντικών που τους κάνει να λαχταρούν φαγητό και να το αναζητούν, ακόμα και όταν δεν πεινούν. Όταν διεγείρεται, αυτό το σύμπλεγμα κυττάρων ωθεί τα ποντίκια να τρέφονται έντονα και να προτιμούν λιπαρά και ευχάριστα τρόφιμα όπως η σοκολάτα από πιο υγιεινά τρόφιμα όπως τα καρότα. Οι άνθρωποι διαθέτουν τα ίδια είδη κυττάρων και αν επιβεβαιωθεί στους ανθρώπους, το εύρημα θα μπορούσε να προσφέρει νέους τρόπους κατανόησης των διατροφικών διαταραχών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές λοιπόν, οι άνθρωποι που ψάχνουν στο ψυγείο για ένα σνακ όχι πολύ ώρα μετά την κατανάλωση ενός χορταστικού γεύματος μπορεί να έχουν υπερδραστήριους νευρώνες που αναζητούν τροφή και όχι “υπερδραστήρια” όρεξη.
«Αυτή η περιοχή που μελετάμε ονομάζεται περιυδραγωγικό γκρι (PAG) και βρίσκεται στο εγκεφαλικό στέλεχος, το οποίο είναι πολύ παλιό στην εξελικτική ιστορία και εξαιτίας αυτού, είναι λειτουργικά παρόμοιο μεταξύ ανθρώπων και ποντικών», δήλωσε ο συγγραφέας Avishek Adhikari, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο UCLA. «Αν και τα ευρήματά μας ήταν μια έκπληξη, είναι λογικό ότι η αναζήτηση τροφής θα έχει τις ρίζες της σε ένα τόσο αρχαίο τμήμα του εγκεφάλου, δεδομένου ότι η αναζήτηση τροφής είναι κάτι που όλα τα ζώα πρέπει να κάνουν».
Όπως και τα ποντίκια, οι άνθρωποι διαθέτουν επίσης κύτταρα vgat PAG στο εγκεφαλικό στέλεχος. Αν αυτό το κύκλωμα είναι υπερδραστήριο σε ένα άτομο, μπορεί να αισθάνεται ότι ανταμείβεται περισσότερο τρώγοντας ή λαχταρώντας φαγητό όταν δεν πεινάει. Αντίθετα, εάν αυτό το κύκλωμα δεν είναι αρκετά ενεργό, θα μπορούσαν να έχουν λιγότερη ευχαρίστηση που σχετίζεται με το φαγητό, συμβάλλοντας ενδεχομένως στην ανορεξία. Εάν βρεθεί στους ανθρώπους, το κύκλωμα αναζήτησης τροφής θα μπορούσε να γίνει ο στόχος θεραπείας για ορισμένα είδη διατροφικών διαταραχών.
Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, είναι η πρώτη που βρίσκει κύτταρα αφιερωμένα στην αναζήτηση τροφής σε ένα μέρος του εγκεφαλικού στελέχους του ποντικού που συνήθως συνδέεται με τον πανικό, αλλά όχι με τη σίτιση.
«Η ενεργοποίηση ολόκληρης της περιοχής PAG προκαλεί μια δραματική αντίδραση πανικού τόσο σε ποντίκια όσο και σε ανθρώπους. Αλλά όταν διεγείραμε επιλεκτικά μόνο αυτό το συγκεκριμένο σύμπλεγμα νευρώνων PAG που ονομάζονται κύτταρα vgat PAG, δεν άλλαξαν τον φόβο και αντ ‘αυτού προκάλεσαν αναζήτηση τροφής και σίτιση”, δήλωσε ο Adhikari.
Όταν διεγέρθηκαν με φως λέιζερ, τα κύτταρα vgat PAG οδήγησαν το ποντίκι σε αγωνιώδη αναζήτηση ζωντανών γρύλων και μη θηραμάτων, ακόμα κι αν είχε μόλις φάει ένα μεγάλο γεύμα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες αυτό το κύκλωμα προκαλεί την επιθυμία για φαγητό υψηλής ανταμοιβής, υψηλής θερμιδικής αξίας. Αυτά τα κύτταρα μπορούν να αναγκάσουν το ποντίκι να τρώει περισσότερα τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας, ακόμη και απουσία πείνας. Μάλιστα τα χορτασμένα ποντίκια με ενεργοποιημένα κύτταρα vgat PAG λαχταρούσαν τόσο πολύ λιπαρά τρόφιμα, που ήταν πρόθυμα να υπομείνουν σοκ ποδιών για να τα πάρουν, κάτι που τα χορτασμένα ποντίκια κανονικά δεν θα έκαναν. Αντίθετα, όταν οι ερευνητές έκαναν ένεση σε έναν ιό που είχε σχεδιαστεί για να παράγει μια πρωτεΐνη που μειώνει τη δραστηριότητα των κυττάρων υπό την έκθεση στο φως, τα ποντίκια έτρωγαν λιγότερο, ακόμα κι αν ήταν πολύ πεινασμένα.
Η έρευνα υποστηρίχθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, το Ίδρυμα Έρευνας Εγκεφάλου και Συμπεριφοράς και το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών.