Ενώ όλοι αποδίδουμε την προσθήκη βάρους από την κατανάλωση γρήγορου φαγητού στις θερμίδες, στην πραγματικότητα η διαδικασία είναι πιο πολύπλοκη.
Σχεδόν όλα τα γεύματα πρόχειρου φαγητού περιέχουν διπλάσιες ποσότητες θερμίδων από ένα σπιτικό γεύμα και αυτό είναι κάτι γνωστό. Αυτομάτως, όλοι θα κατηγορήσουν τις θερμίδες για αυτή την κατάσταση. Αλλά τι μερίδιο ευθύνης φέρουν, στην πραγματικότητα, για το πόσο μας παχαίνει το γρήγορο φαγητό;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παχυσαρκία «είναι μια ενεργειακή ανισορροπία μεταξύ των θερμίδων που καταναλώνονται και των θερμίδων που καίμε». Το καλό σε αυτό είναι ότι όσο καταναλώνουμε περισσότερη ενέργεια από αυτή που προσλαμβάνουμε, δεν υπάρχει κίνδυνος. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν σταματάμε ποτέ σε μια παχυντική λιχουδιά και πάντα θέλουμε περισσότερες από μία, χάνοντας, έτσι, τις ισορροπίες.
Για παράδειγμα, στο Μεξικό, το οποίο έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας, περισσότερο από το 20% των θερμίδων προέρχεται από πρόχειρο φαγητό, με γλυκές λιχουδιές, όπως τα κέικ και η Coca-Cola που πρωταγωνιστούν στις δίαιτες των Μεξικανών, γράφει η ιστοσελίδα Readers Digest. Για αυτή την έντονη παρουσία του γρήγορου φαγητού στη ζωή μας, ευθύνεται, αν μη τι άλλο, η ευκολότερη πρόσβαση που έχει πια ο μέσος άνθρωπος σε νόστιμο, φτηνό και παχυντικό φαγητό, γεγονός που τον καθιστά πιο αχόρταγο στις ποσότητες που τελικά καταναλώνει.
Η φράση «πάντα θέλουμε περισσότερες από μία», που αναφέρεται στις λιχουδιές παραπέμπει σε εθισμό. Είναι, όμως, πράγματι το γρήγορο φαγητό εθιστικό; Μια έρευνα στο Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Ναρκωτικών έδειξε ότι το πρόχειρο φαγητό επηρεάζει τον εγκέφαλο με παρόμοιο τρόπο όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη: επηρεάζει το σύστημα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο που σχετίζεται με συναισθήματα ανταμοιβής και ευχαρίστησης. Και αυτός είναι ο λόγος που λαχταράμε το πρόχειρο φαγητό, τρώγοντας περισσότερο μέχρι να φάμε πάρα πολλές θερμίδες, καθώς και ο λόγος που αποζητάμε γρήγορο και λιπαρό φαγητό όταν αισθανόμαστε στεναχωρημένοι.
Ο παραπάνω ισχυρισμός αποδεικνύεται και από ορισμένα φάρμακα, όπως αυτά για τη νόσο του Πάρκινσον που μεταβάλλουν τα επίπεδα ντοπαμίνης, επηρεάζοντας την όρεξη. Φυσικά, οι κατασκευαστές και τεχνολόγοι τροφίμων γνωρίζουν ακριβώς τους σωστούς συνδυασμούς λίπους, ζάχαρης και αλατιού για να μεγιστοποιήσουν το αποτέλεσμα της ντοπαμίνης, άρα και το πώς να κάνουν τα τρόφιμα πιο εθιστικά.
Πέρα από τον εγκέφαλο, το πρόχειρο φαγητό φαίνεται να επηρεάζει και το έντερο. Αυτό συμβαίνει, συμβάλλοντας αφαιρετικά στον πληθυσμό των βακτηρίων στο έντερο. Για παράδειγμα, δέκα ημέρες μιας δίαιτας πρόχειρου φαγητού εξαλείφουν πάνω από 1.000 από τα 3.500 είδη βακτηρίων του εντέρου, αναφέρει η Readers Digest. Τα συγκεκριμένα βακτήρια είναι από τα πρώτα κύτταρα που συναντούν και επεξεργάζονται την τροφή μας και διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στον προσδιορισμό του τι απορροφάται και αφομοιώνεται. Άρα τα βακτήρια επηρεάζουν το τι συμβαίνει στα τρόφιμα που τρώμε, οδηγώντας πιθανώς σε αύξηση βάρους.
Η βακτηριακή σύνθεση του εντέρου μας πιστεύεται ότι καθορίζεται από τα γονίδιά μας καθώς και από τη διατροφή μας και έτσι μερικοί άνθρωποι παίρνουν βάρος ακόμα και αν κάνουν υγιεινή διατροφή. Άδικο, ε; Το British Gut Project, το οποίο μελετά ιδιότητες του εντέρου, εξετάζει και ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την κληρονομικότητα σε αυτό το κομμάτι. Ο επικεφαλής αυτού του έργου, ο καθηγητής Tim Spector, προτείνει μια διατροφή που είναι όσο το δυνατόν πιο διαφορετική και φυσική για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας.