Εκτός από την πρόληψη του καρκίνου, επιστήμονες βρήκαν και άλλα ευεργετικά οφέλη από την κατανάλωση ντομάτας.
Επιστήμονες στις ΗΠΑ, από την Υπηρεσία Γεωργικής Έρευνας* του Υπουργείου Γεωργίας (ARS) και το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο (OSU) διερεύνησαν πώς οι ντομάτες μπορούν να προσδώσουν οφέλη για την υγεία. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Molecular Nutrition Food research.
Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η ενσωμάτωση της ντομάτας στη διατροφή μπορεί να μειώσει τον επιπολασμό χρόνιων ασθενειών όπως ο καρκίνος του προστάτη και του ήπατος. Έχει θεωρηθεί ότι οι ενώσεις που παράγονται φυσικά από τις τομάτες είναι υπεύθυνες για αυτές τις επιδράσεις. Μετά την απορρόφηση από ένα γεύμα, πολλές από τις χημικές ενώσεις που βρίσκονται στα φρούτα της τομάτας ταξιδεύουν στο ήπαρ, όπου μεταβολίζονται. Ορισμένες ενώσεις παραμένουν για κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ άλλες απομακρύνονται γρήγορα από το σώμα.
Εν τω μεταξύ, στο ήπαρ ή σε άλλους ιστούς, μερικές από αυτές τις ενώσεις μπορούν να αλλάξουν τη γονιδιακή έκφραση με τρόπους που σχετίζονται με θετικά οφέλη για την υγεία. Οι ερευνητές στο παρελθόν έχουν επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στο λυκοπένιο, μια χρωστική ουσία που δίνει στις ντομάτες το κόκκινο χρώμα τους. Ωστόσο, οι ντομάτες παράγουν χιλιάδες ενώσεις και έχει αποδειχθεί ότι η κατανάλωση ντομάτας προσφέρει περισσότερα οφέλη από το λυκοπένιο μόνο. Kαλά όλα τα παραπάνω αλλά έλειπε μια άποψη «μεγάλης εικόνας».
«Γνωρίζουμε ότι η κατανάλωση ντομάτας συνδέεται με πολλά οφέλη για την υγεία και η μελέτη μας σκόπευε να εμβαθύνει στο τι συμβαίνει όταν τρώτε ντομάτες από την άποψη του τι απορροφάται και πώς μεταβάλλεται η γονιδιακή έκφραση», δήλωσε ο Michael Dzakovich Ph.D., επιστήμονας στο USDA-ARS Children’s Nutrition Research Center. «Αντί να επικεντρωθούμε μόνο σε μία ένωση, χρησιμοποιήσαμε μια τεχνολογία που ονομάζεται μεταβολομική για να σκιαγραφήσουμε ευρέως πώς εκατοντάδες χημικές ενώσεις αλλάζουν στο ήπαρ ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης ντομάτας. Χρησιμοποιήσαμε επίσης μεταγραφομική για να μετρήσουμε πώς όλα τα ανιχνεύσιμα γονίδια στο ήπαρ άλλαζαν ταυτόχρονα. Αυτή η προσέγγιση μας έδωσε πολύτιμες πληροφορίες για τους πιθανούς μηχανισμούς με τους οποίους η κατανάλωση ντομάτας επηρεάζει το συκώτι και ενδεχομένως ολόκληρο το σώμα».
Οι επιστήμονες εξέτασαν τον ιστό του ήπατος από ποντίκια που τρέφονταν με δίαιτες ελέγχου ή δίαιτες ελέγχου εμπλουτισμένες με ντομάτα για να προσδιορίσουν ποιες ενώσεις ντομάτας βρέθηκαν στο ήπαρ και πώς άλλαξε η γονιδιακή έκφραση. Τα ποντίκια που τρέφονταν με ντομάτα έλαβαν μία από τις δύο δίαιτες με την προσθήκη εμπορικών ποικιλιών πορτοκαλιού και κόκκινης ντομάτας. Δεδομένου ότι δεν είναι όλες οι ποικιλίες ντομάτας χημικά πανομοιότυπες, η χρήση πολλαπλών ποικιλιών επέτρεψε μια πιο ολοκληρωμένη εξέταση του τρόπου με τον οποίο η κατανάλωση ντομάτας επηρεάζει το συκώτι γενικά.
«Ανακαλύψαμε μια σειρά μεταβολιτών [μόρια που παράγονται από το μεταβολισμό] που δεν έχουν αναφερθεί ποτέ στο ήπαρ. Αρκετές από αυτές τις ενώσεις έχουν βρεθεί στο αίμα, το δέρμα και τα ούρα, αλλά τα δεδομένα μας δείχνουν ότι αυτά τα μόρια μεταβολίζονται πιο εκτεταμένα από ό, τι συνειδητοποιήσαμε », δήλωσε ο Dzakovich. Οι μεταβολίτες προέρχονται από στεροειδή αλκαλοειδή που παράγονται μοναδικά στις τομάτες.
«Τα στεροειδή αλκαλοειδή έχουν αποδειχθεί τόσο in vitro [στο εργαστήριο] όσο και σε μελέτες σε ζώα ότι μειώνουν την απορρόφηση της χοληστερόλης, μειώνουν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων και μειώνουν τη μυϊκή ατροφία. Μοιάζουν επίσης με πολλά σημαντικά μόρια σηματοδότησης που παράγονται από το σώμα. Φαίνεται λογικό να υποθέσουμε ότι μπορεί να είναι μέρος μιας σειράς ενώσεων που βρίσκονται στις ντομάτες και ωφελούν την ανθρώπινη υγεία».
Επιπλέον, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ανεξάρτητα από την ποικιλία ντομάτας, υπήρξε αύξηση στην ενεργοποίηση γονιδίων που σχετίζονται με τον ξενοβιοτικό μεταβολισμό, μια σειρά βιολογικών διεργασιών που βοηθούν το σώμα μας να αποτοξινωθεί. Αυτό οδήγησε τους συγγραφείς να υποθέσουν ότι ένας τρόπος με τον οποίο οι ντομάτες μπορούν να ωφελήσουν την ανθρώπινη υγεία είναι η ικανότητά τους να προωθούν την παραγωγή των ενζύμων που επιτρέπουν την απέκκριση δυνητικά τοξικών ενώσεων. Παρόμοια προφίλ γονιδιακής έκφρασης έχουν συσχετιστεί με την πρόληψη της ανάπτυξης καρκίνου λόγω της κατανάλωσης λαχανικών όπως οι κράμβες (για παράδειγμα, μπρόκολο).
*Η Υπηρεσία Γεωργικής Έρευνας είναι η κύρια επιστημονική εσωτερική ερευνητική υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ. Καθημερινά, η ARS επικεντρώνεται σε λύσεις σε γεωργικά προβλήματα που επηρεάζουν την Αμερική.
Ακολουθήστε το Cibum 
