Του Νικόλα Εμμανουήλ
Σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό οι στομαχικές διαταραχές, όπως ναυτία, δυσπεψία, εμετός, φούσκωμα, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, είναι συνηθισμένα.
Οι λόγοι πολλοί και διάφοροι, ενώ οι θεραπείες ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία. Ευτυχώς για εμάς, υπάρχουν πολλά τρόφιμα που μπορούν να ανακουφίσουν το στομάχι και να μας βοηθήσουν να αισθανθούμε καλύτερα και πιο γρήγορα.
Ας δούμε, λοιπόν, ποια είναι τα 12 καλύτερα για αυτή τη δουλειά:
Τζίντζερ
Η ναυτία και ο εμετός είναι κοινά συμπτώματα μιας στομαχικής διαταραχής με το τζίντζερ να δρα αποτελεσματικά κατά και των δύο. Μπορούμε να το καταναλώσουμε ωμό, μαγειρεμένο, βρασμένο σε ζεστό νερό ή ως συμπλήρωμα διατροφής, ενώ είναι εξίσου αποτελεσματικό σε όλες τις μορφές του.
Συχνά λαμβάνεται από γυναίκες που υποφέρουν από πρωινή ναυτία, ένας συνδυασμός ναυτίας και εμετού που μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Σύμφωνα με έξι μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε περισσότερες από 500 εγκύους, η λήψη ενός γραμμαρίου τζίντζερ την ημέρα συσχετίστηκε με πέντε φορές λιγότερη ναυτία και εμετό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Το τζίντζερ είναι, επίσης, χρήσιμο για άτομα που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή σοβαρή χειρουργική επέμβαση, καθώς αυτές οι θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ναυτία και έμετο. Πάλι η λήψη ενός γραμμαρίου τζίντζερ καθημερινά, πριν υποβληθεί κάποιο άτομο σε χημειοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση, μπορεί να έχει σημαντική ανακουφιστική δράση.
Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και ως φυσική θεραπεία για την ασθένεια της κίνησης. Όταν λαμβάνεται εκ των προτέρων, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της έντασης των συμπτωμάτων ναυτίας και στην ταχύτητα του χρόνου ανάρρωσης.
Μάλιστα, όσον αφορά γενικότερα τη ναυτία εάν καταναλωθεί από πριν, δεν της επιτρέπει να εκδηλωθεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ περνάει πιο γρήγορα ακόμα και αν κάποιος τελικά αισθανθεί ναυτία.
Το πώς ακριβώς λειτουργεί δεν είναι πλήρως κατανοητό, αλλά υποτίθεται ότι το τζίντζερ ρυθμίζει τη σηματοδότηση στο νευρικό σύστημα του στομαχιού και επιταχύνει τον ρυθμό με τον οποίο αυτό αδειάζει, μειώνοντας, έτσι, ναυτία και εμετό.
Γενικά θεωρείται ασφαλές, αλλά εάν κάποιος λάβει πάνω από πέντε γραμμάρια την ημέρα μπορεί να νιώσει καούρα, πόνο στο στομάχι ή διάρροια.
Χαμομήλι
Αποτελεί μια παραδοσιακή θεραπεία για το στομάχι αφού παραδοσιακά, το χαμομήλι έχει χρησιμοποιηθεί για μια ποικιλία εντερικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των αερίων, δυσπεψίας, διάρροιας,ναυτίας και εμετού.
Μπορεί δε να ληφθεί αποξηραμένο, σε φακελάκια σαν τσάι ή σα συμπλήρωμα διατροφής.
Ωστόσο, παρά την ευρεία χρήση του, μόνο ένας περιορισμένος αριθμός μελετών υποστηρίζει την αποτελεσματικότητά του.
Σύμφωνα με μια μικρή μελέτη, τα συμπληρώματα χαμομηλιού μείωσαν τη σοβαρότητα του εμετού μετά από χημειοθεραπεία, αλλά δεν είναι σαφές αν θα είχαν τις ίδιες επιπτώσεις σε άλλους τύπους εμετών.
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε ζώα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα εκχυλίσματα χαμομηλιού ανακούφισαν τη διάρροια σε ποντίκια, μειώνοντας τους εντερικούς σπασμούς, καθώς επίσης, την ποσότητα νερού που εκκρίνεται στα κόπρανα. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν κάτι τέτοιο ισχύει και για τον άνθρωπο.
Συνήθως το χαμομήλι χρησιμοποιείται σε φυτικά συμπληρώματα που ανακουφίζουν από τη δυσπεψία, το φυσικό αέριο, τη φούσκωμα και τη διάρροια, καθώς και κολικούς σε μωρά. Ωστόσο, δεδομένου ότι εκεί το χαμομήλι συνδυάζεται με πολλά άλλα βότανα, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν τα ευεργετικά αποτελέσματα προέρχονται από εκείνο ή από το συνδυασμό με τα άλλα βότανα.
Το σίγουρο είναι ότι αν και η ευεργετική δράση του είναι γνωστή,απαιτείται περισσότερη έρευνα για να γίνει απολύτως κατανοητό το πώς λειτουργεί.
Μέντα
Σε μερικούς ανθρώπους, οι στομαχικές διαταραχές προκαλούνται από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ), μια χρόνια διαταραχή του εντέρου που μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στομάχι, φούσκωμα, δυσκοιλιότητα και διάρροια.
Μπορεί ο ΣΕΕ να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, αλλά μελέτες δείχνουν ότι η μέντα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση αυτών των δυσάρεστων συμπτωμάτων.
Η λήψη αιθέριου ελαίου μέντας σε μορφή κάψουλας καθημερινά για τουλάχιστον δύο εβδομάδες μπορεί να μειώσει σημαντικά τον πόνο στο στομάχι, τα αέρια και τη διάρροια σε ενήλικες με ΣΕΕ.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το έλαιο μέντας λειτουργεί χαλαρώνοντας τους μύες της πεπτικής οδού και μειώνοντας τη σοβαρότητα των σπασμών του εντέρου που μπορεί να προκαλέσουν πόνο και διάρροια.
Αν και η έρευνα είναι πολλά υποσχόμενη, είναι απαραίτητο να γίνουν πρόσθετες μελέτες, ώστε να καθοριστεί εάν τα φύλλα ή το τσάι μέντας έχουν τα ίδια θεραπευτικά αποτελέσματα.
Η μέντα είναι ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους, αλλά συνιστάται προσοχή σε άτομα με σοβαρή παλινδρόμηση, διαφραγματοκήλη, πέτρα στα νεφρά ή διαταραχές του ήπατος και της χοληδόχου κύστης, καθώς υπάρχει ενδεχόμενο να επιδεινώσει αυτές τις καταστάσεις.
Γλυκόριζα
Η γλυκόριζα είναι ένα δημοφιλές φάρμακο για τη δυσπεψία και μπορεί, επίσης, να αποτρέψει επώδυνα έλκη στομάχου.
Παραδοσιακά, η ρίζα γλυκόριζας καταναλωνόταν ολόκληρη. Σήμερα, λαμβάνεται πιο συχνά ως συμπλήρωμα, το οποίο ονομάζεται απογλυκυρριζωμένη γλυκόριζα (DGL).
Το DGL προτιμάται έναντι της ρίζας γλυκόριζας επειδή δεν περιέχει γλυκυρριζίνη, μια φυσική χημική ουσία στη γλυκόριζα, η οποία όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει ανισορροπίες υγρών στο σώμα, υψηλή αρτηριακή πίεση και χαμηλά επίπεδα καλίου.
Μελέτες σε ζώα και σε δοκιμαστικούς σωλήνες έχουν δείξει ότι το DGL καταπραΰνει τον πόνο και τη δυσφορία στο στομάχι, μειώνοντας τη φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου και αυξάνοντας την παραγωγή βλέννας για την προστασία των ιστών από το οξύ του στομάχου. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για άτομα που υποφέρουν από στομαχικές διαταραχές, οι οποίες προκαλούνται από υπερβολικό οξύ στομάχου ή παλινδρόμηση οξέος.
Τα συμπληρώματα DGL μπορούν ακόμα να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τον πόνο στο στομάχι και τη δυσπεψία από έλκη στομάχου που προκαλούνται από υπερανάπτυξη των βακτηρίων.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα DGL μπορούν να εξαλείψουν αυτή την υπερανάπτυξη, μειώνοντας τα συμπτώματα και προάγοντας ακόμα και την επούλωση των ελκών του στομάχου.
Συνολικά, η γλυκόριζα είναι ένα καταπραϋντικό βότανο για τον εντερικό σωλήνα και μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής και των λοιμώξεων που πιθανόν συμβάλλουν σε στομαχικές διαταραχές.
Λιναρόσπορος
Πρόκειται για ένα μικρό, ινώδη σπόρο που μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της κίνησης του εντέρου, καθώς επίσης, στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα και τον πόνο στο στομάχι.
Ως χρόνια δυσκοιλιότητα ορίζεται η ύπαρξη λιγότερων από τριών κενώσεων την εβδομάδα και συχνά σχετίζεται με κοιλιακό άλγος και δυσφορία. Ο λιναρόσπορος, που καταναλώνεται είτε αλεσμένος είτε σε μορφή λαδιού έχει αποδειχθεί ότι ανακουφίζει από τα συμπτώματα δυσκοιλιότητας
Οι ενήλικες με δυσκοιλιότητα που έπαιρναν περίπου τέσσερα ml ελαίου λιναρόσπορου την ημέρα για δύο εβδομάδες είχαν περισσότερες κενώσεις και καλύτερη συνοχή κοπράνων από ό,τι πριν.
Σύμφωνα με μια άλλη μελέτη, όσοι έτρωγαν μάφιν με λιναρόσπορο καθημερινά είχαν 30% περισσότερες κενώσεις την εβδομάδα σε σχέση με την περίοδο που δεν έτρωγαν.
Μελέτες σε ζώα έχουν βρει πρόσθετα οφέλη του λιναρόσπορου, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης του έλκους του στομάχου και της μείωσης των σπασμών του εντέρου, αλλά δεν έχει ακόμα διερευνηθεί εάν αυτά ισχύουν και στους ανθρώπους.
Παπάγια
Η παπάγια χρησιμοποιείται ως φυσική θεραπεία για δυσπεψία, μιας και περιέχει παπαΐνη. Πρόκειται για ένα ισχυρό ένζυμο που σπάει τις πρωτεΐνες στο φαγητό που τρώμε, καθιστώντας ευκολότερη την αφομοίωση και απορρόφησή τους.
Μερικοί άνθρωποι δεν παράγουν αρκετά φυσικά ένζυμα για να αφομοιώσουν πλήρως τα τρόφιμά τους, οπότε η κατανάλωση πρόσθετων ενζύμων, όπως η παπαΐνη, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων δυσπεψίας.
Δεν υπάρχουν ακόμα πολλές έρευνες σχετικά με τα οφέλη της παπαΐνης, αλλά, βάσει μιας μελέτης, η τακτική λήψη της μειώνει τη δυσκοιλιότητα και το φούσκωμα στους ενήλικες.
Επιπλέον, η παπάγια χρησιμοποιείται σε μερικές χώρες της Δυτικής Αφρικής ως παραδοσιακό φάρμακο για έλκη στομάχου, όπως προκύπτει από περιορισμένο αριθμό μελετών σε ζώα. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να γίνει περισσότερη έρευνα για να αποδειχθεί κατά πόσο το ίδιο ισχύει και στον άνθρωπο.
Η λήψη σπόρων παπάγιας από το στόμα εξαλείφει τα εντερικά παράσιτα, τα οποία μπορούν να ζήσουν στο έντερο και να προκαλέσουν σοβαρή κοιλιακή δυσφορία και υποσιτισμό.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι σπόροι έχουν πράγματι αντιπαρασιτικές ιδιότητες και μπορούν να αυξήσουν τον αριθμό των παρασίτων που περνούν στα κόπρανα των παιδιών.
Πράσινη μπανάνα
Μια στομαχική διαταραχή που προκαλείται από μόλυνση ή τροφική δηλητηρίαση συχνά συνοδεύεται από διάρροια. Αρκετές μελέτες έχουν καταλήξει ότι η χορήγηση μαγειρεμένης, πράσινης μπανάνας σε παιδιά με διάρροια μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της ποσότητας, της σοβαρότητας και της διάρκειας των επεισοδίων.
Μάλιστα, η προσθήκη μαγειρεμένης, πράσινης μπανάνας αποδείχθηκε σχεδόν τέσσερις φορές πιο αποτελεσματική στην εξάλειψη της διάρροιας από μια δίαιτα με βάση μόνο το ρύζι.
Οι ισχυρές αντιδιαρροϊκές επιδράσεις της πράσινης μπανάνας οφείλονται σε έναν ειδικό τύπο ινών που περιέχουν, γνωστό ως ανθεκτικό άμυλο.
Το ανθεκτικό άμυλο δεν μπορεί να αφομοιωθεί από τον άνθρωπο, επομένως συνεχίζει μέσω της πεπτικής οδού μέχρι το παχύ έντερο, το τελευταίο τμήμα των εντέρων.
Βέβαια, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να διαπιστωθεί εάν οι πράσινες μπανάνες έχουν τα ίδια αντιδιαρροϊκά αποτελέσματα στους ενήλικες.
Συμπληρώματα πηκτίνης
Πρόκειται για ένα είδος φυτικής ίνας που βρίσκεται σε υψηλές ποσότητες στα μήλα και τα εσπεριδοειδή. Συχνά απομονώνεται από αυτά και πωλείται ως προϊόν διατροφής ή συμπλήρωμα, το οποίο μπορεί να αποτρέψει τη διάρροια και να βοηθήσει στην επιτάχυνση της ανάρρωσης.
Η πηκτίνη δεν αφομοιώνεται από τον άνθρωπο, επομένως, παραμένει εντός του εντερικού σωλήνα όπου είναι πολύ αποτελεσματική στη σύσφιξη των κοπράνων και στην πρόληψη της διάρροιας.
Βάσει μελέτης, το 82% των άρρωστων παιδιών που έπαιρναν καθημερινά συμπληρώματα πηκτίνης, ανάρρωσαν από τη διάρροια μέσα σε 4 ημέρες, σε αντίθεση με μόλις ένα 23% παιδιών, τα οποία δεν έπαιρναν συμπληρώματα πηκτίνης.
Η πηκτίνη ανακουφίζει, επίσης, τις στομαχικές διαταραχές προάγοντας την ανάπτυξη καλών βακτηρίων στον πεπτικό σωλήνα. Μερικές φορές, οι άνθρωποι έχουν αέρια, φούσκωμα ή κοιλιακό άλγος ακριβώς λόγω ανισορροπίας βακτηρίων στα έντερα τους. Αυτό μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους, αλλά είναι ιδιαίτερα συχνό μετά από λοιμώξεις του εντέρου, μετά από λήψη αντιβιοτικών ή σε περιόδους υψηλού στρες.
Τα συμπληρώματα πηκτίνης μπορούν να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση του εντέρου και στη μείωση αυτών των συμπτωμάτων, αυξάνοντας την ανάπτυξη καλών βακτηρίων και μειώνοντας την ανάπτυξη των επιβλαβών.
Αν και τα συμπληρώματα πηκτίνης είναι αποτελεσματικά στην ανακούφιση από τη διάρροια και στην προώθηση μιας υγιούς ισορροπίας των βακτηρίων του εντέρου, είναι άγνωστο εάν τα πλούσια σε πηκτίνη τρόφιμα έχουν τα ίδια οφέλη. Εκεί, χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP
Μπορεί να μειώσουν τα αέρια, το φούσκωμα και τη διάρροια. Μερικοί άνθρωποι έχουν πρόβλημα στην πέψη των υδατανθράκων που είναι γνωστοί ως FODMAP ή αλλιώς ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες.
Όταν τα άπεπτα FODMAPs εισέρχονται στο κόλον, ζυμώνονται γρήγορα από βακτήρια του εντέρου, τα οποία δημιουργούν υπερβολικά αέρια και φούσκωμα, ενώ προσελκύουν και νερό, το οποίο προκαλεί διάρροια.
Πολλοί άνθρωποι με πεπτικά προβλήματα, ειδικά εκείνοι με ΣΕΕ, διαπιστώνουν ότι η αποφυγή τροφών με υψηλά επίπεδα FODMAPs μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα αέρια, το φούσκωμα και τη διάρροια.
Σύμφωνα με δέκα σχετικές μελέτες, το 50-80% των ατόμων με ΣΕΕ ανακουφίστηκε από τα παραπάνω συμπτώματα χάρη σε δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP. Ο διατροφολόγος είναι ο κατάλληλος άνθρωπος να βοηθήσει κάποιον να εντοπίσει εάν κάποιο από αυτά του προκαλεί προβλήματα.
Τροφές πλούσιες σε προβιοτικά
Μερικές φορές μια στομαχική διαταραχή μπορεί να προκληθεί από εντερική δυσβίωση, μια ανισορροπία στον τύπο ή τον αριθμό των βακτηρίων στο έντερο του ατόμου.
Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε προβιοτικά μπορεί να βοηθήσει στη διόρθωση αυτής της ανισορροπίας και στη μείωση των συμπτωμάτων αερίων, φουσκώματος ή ακανόνιστες κινήσεις του εντέρου.
Οι τροφές που περιέχουν προβιοτικά και ωφελούν την υγεία του εντέρου είναι:
- Γιαούρτι: Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση γιαουρτιού που περιέχει ζωντανές, ενεργές βακτηριακές καλλιέργειες μπορεί να ανακουφίσει τόσο τη δυσκοιλιότητα όσο και τη διάρροια
- Βουτυρόγαλα: Το βουτυρόγαλα μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της διάρροιας που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά και μπορεί ακόμα να βοηθήσει στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα
- Κεφίρ: Η κατανάλωση 2 φλιτζανιών (500 ml) κεφίρ την ημέρα για ένα μήνα μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με χρόνια δυσκοιλιότητα να έχουν πιο τακτικές κινήσεις του εντέρου
Άλλα τρόφιμα που περιέχουν προβιοτικά είναι τα: miso, natto, tempeh, ξινολάχανο, kimchi και kombucha, αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί πώς ακριβώς επιδρούν στην υγεία του εντέρου.
Ήπιοι υδατάνθρακες
Οι ήπιοι υδατάνθρακες, όπως το ρύζι, το πλιγούρι βρώμης, τα κράκερ και το τοστ συνιστώνται συχνά σε άτομα που υποφέρουν από στομαχικές διαταραχές αν και υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι πραγματικά βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι αυτά τα τρόφιμα είναι πιο «ελαφριά» για το στομάχι όταν δεν αισθάνονται καλά.
Αν και οι ήπιοι υδατάνθρακες μπορεί να είναι πιο εύγευστοι κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας, είναι σημαντικό κανείς να επαναφέρει την κανονική του διατροφή το συντομότερο δυνατό αφού ο υπερβολικός περιορισμός της διατροφής θα τον εμποδίσει από το να λαμβάνει αρκετές βιταμίνες και μέταλλα που χρειάζεται το σώμα του για να γίνει καλά.
Καθαρά υγρά και Ηλεκτρολύτες
Όταν μια στομαχική διαταραχή συνοδεύεται από εμετό ή διάρροια, είναι εύκολο να αφυδατωθούμε, αφού το σώμα μας χάνει ηλεκτρολύτες, δηλαδή τα μέταλλα που διατηρούν την ισορροπία των υγρών του σώματος και τη σωστή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος.
Συνήθως, η ήπια αφυδάτωση και οι απώλειες ηλεκτρολυτών μπορούν να αποκατασταθούν με την κατανάλωση διαυγών υγρών και την κατανάλωση τροφών που περιέχουν ηλεκτρολύτες, όπως νάτριο και κάλιο.
Το νερό, ο χυμός φρούτων, το νερό καρύδας, τα αθλητικά ποτά, οι ζωμοί και τα αλμυρά κράκερ είναι εξαιρετικοί τρόποι για να αποκαταστήσει κανείς την απώλεια υγρών και τις ανισορροπίες ηλεκτρολυτών που σχετίζονται με ήπια αφυδάτωση.
Εάν πάλι η αφυδάτωση είναι σοβαρή, μπορεί να είναι απαραίτητη η κατανάλωση ενός διαλύματος επανυδάτωσης που περιέχει ιδανική αναλογία νερού, σακχάρων και ηλεκτρολυτών.
Συμπεραίνουμε, ότι υπάρχουν πολλές τροφές που μπορούν να βοηθήσουν στη διαδικασία της πέψης, στην ανακούφιση από τις διάφορες στομαχικές διαταραχές, στην εξάλειψη αερίων, φουσκώματος και διάρροιας, στη ρύθμιση των κινήσεων του εντέρου ή στην αναπλήρωση των ηλεκτρολυτών εάν κάποιος υποφέρει από εμετό ή διάρροια.
Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι ανάλογα με τα συμπτώματα, να ξέρουμε ποια να προτιμήσουμε, ώστε να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να νιώσει καλύτερα και να συνέλθει μια ώρα αρχύτερα.
Ακολουθήστε το Cibum 
