Της Ελένης Τσαγκά.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις που εξάγουν επί χρόνια τρόφιμα στην βρετανική αγορά, έχουν υποστεί μεγαλές οικονομικές απώλειες το διάστημα λίγο πριν, αλλά κυρίως μετά το BREXIT. Καθυστερήσεις και μειωμένες παραγγελίες, απώλεια πελατών προς όφελος επιχειρήσεων από χώρες εκτός ευρωζώνης, ταλαιπωρία και διαδικαστικά κενά, είναι μόνο λίγα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Μέσα σε αυτό το κλίμα και αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπο της πανδημίας στην ικανότητα προετοιμασίας των επιχειρήσεων και των οργανισμών, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισε την καθυστέρηση στην έναρξη των νέων ελέγχων κατά την εισαγωγή προϊόντων από την EE, δίνοντας στις επιχειρήσεις επιπλέον έξι μήνες για να προετοιμαστούν. Η περίοδος «γέφυρα» που όρισε λήγει την 1η Οκτωβρίου 2021.
Η Ελληνική κυβέρνηση, παράλληλα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, διεξάγει συνομιλίες με την βρετανική πλευρά. Πρόσφατα ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης είχε συνάντηση εφ’ όλης της ύλης, με την Υφυπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, αρμόδια για Ευρωπαϊκά θέματα, Wendy Morton.
Αντιλαμβανόμενοι την ανησυχία των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων, ζητήσαμε από τον Έλληνα Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη να ρίξει φως στην υπόθεση των εξαγωγών τροφίμων στην μετά BREXIT εποχή, απαντώντας σε ορισμένα κρίσιμα ερωτήματα.
ΕΡ: Με το BREXIT σταματά η ισχύς του καθεστώτος αναγνώρισης και προστασίας ΠΟΠ/ΠΓΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο – ΗΒ. H Βρετανική κυβέρνηση έχει δημιουργήσει ένα πλαίσιο αυτοδήλωσης σε ένα ηλεκτρονικό κατάλογο, Δεν ισχύει πλέον η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία που θεσμοθετεί τα ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντα. Πόσο προστατεύονται όμως τα ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντα μας;
ΑΠ: Σας θυμίζω ότι η ιστορική Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ ΕΕ- Ηνωμένου Βασιλείου τον περασμένο Δεκέμβριο και εφαρμόζεται προσωρινά από 1.1.2021 έως και τις 30.4.2021 όπου και θα οριστικοποιηθεί, προβλέπει ότι η οποιαδήποτε αναθεώρηση του συστήματος καταχώρησης Γεωγραφικών Ενδείξεων στο μέλλον θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις προηγούμενες σχετικές συμφωνίες μεταξύ των δύο μερών και τις ρυθμίσεις της συμφωνίας αποχώρησης του Η.Β. Συνεπώς, τα προϊόντα ΠΟΠ/ ΠΓΕ της χώρας μας παραμένουν κατοχυρωμένα από την ισχύουσα νομοθεσία καθώς συνεχίζει και εγγυάται το δικαίωμα της χρήσης της οικείας γεωγραφικής ένδειξης, ή ονομασίας προέλευσης, ή εγγυημένου παραδοσιακού προϊόντος στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και του επιπέδου προστασίας τουλάχιστον ίσο με εκείνο που παρέχεται από το ευρωπαϊκό δίκαιο.
ΕΡ: Με το BREXIT σταματά η ενδοκοινοτική διακίνηση αγαθών και απαιτείται πλέον εκτελωνισμός των τροφίμων στο ΗΒ. Έχει οριστικοποιηθεί το πλαίσιο; Οι υπηρεσίες μας (πχ Κτηνιατρική, τελωνεία, κλπ) και οι εταιρείες (εξαγωγείς, εκτελωνιστές κλπ) έχουν την κατάλληλη καθοδήγηση; Στην χώρα μας όπως και σε άλλες χώρες της ΕΕ (πχ Ισπανία) υπάρχουν ήδη διαμαρτυρίες από τους παραγωγούς οπωροκηπευτικών που είναι ευαλλοίωτα είδη για ασυνεννοησία και εξαγωγές στα τυφλά.
ΑΠ: Το πλαίσιο έχει οριστικοποιηθεί. Ωστόσο, να σημειώσω ότι το Ηνωμένο Βασίλειο για τους δικούς του λόγους που έχουν να κάνουν με την ομαλή και βέλτιστη λειτουργία των τελωνείων του και την αποτελεσματική εφαρμογή των διαδικασιών, έχει μονομερώς αναστείλει την εφαρμογή αρκετών διαδικασιών, σχετικών με τις εισαγωγές αγαθών στη Μεγάλη Βρετανία για το τέλος του έτους, πράγμα το οποίο διευκολύνει τους Ευρωπαίους και συνεπώς και τους Έλληνες εξαγωγείς.
Σε σχέση με το ερώτημα σας περί των ελληνικών οπωροκηπευτικών προιόντων, για τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά που εξάγονται από την Ελλάδα δεν χρειάζεται μέχρι τέλος του έτους η προσκόμιση, φυτοϋγειονομικού πιστοποιητικού στο τελωνείο εισαγωγής στη Μεγάλη Βρετανία,. Για περισσότερες πληροφορίες, οι εξαγωγείς μπορούν να απευθυνθούν και στη σχετική ιστοσελίδα που έχει δημιουργηθεί από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών.