Zero Waste To Landfill

Μηδενικά απόβλητα στον ΧΥΤΑ (Zero Waste To Landfill)

Στην καθημερινότητά μας παράγουμε απόβλητα. Στερεά απόβλητα που καταλήγουν σε χωματερές και στην καλύτερη περίπτωση σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμάτων (ΧΥΤΑ). Στην χώρα μας η διαχείριση των απορριμάτων είναι μείζον θέμα. Η δυσκολία χωροθέτησης ΧΥΤΑ, η λειτουργία παράνομων χωματερών και οι χαμηλές επιδόσεις στην ανακύκλωση φανερώνουν την δυστοκία στην ελληνική πραγματικότητα να διαχειριστούμε με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, τα απόβλητα που παράγουμε. Eίναι δύσκολο να φανταστούμε πως μπορούμε να λειτουργήσουμε σαν κοινωνία και σαν νοικοκυριά χωρίς να παράγουμε καθόλου απόβλητα.

Υπάρχει συζήτηση να αλλάξουμε στην πηγή τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τη διαχείριση των αποβλήτων και των αποβλήτων. Αναπτύσσονται στατηγικές με τις οποίες τα απόβλητα δεν θα θεωρούνται επικίνδυνα πράγματα για το περιβάλλον, αλλά θα γίνουν πολύτιμα αγαθά για μια βιώσιμη ζωή. Μια τέτοια προσέγγιση είναι η στρατηγική Zero Waste to Landfill (ZWTL), δηλαδή Μηδενικά Απόβλητα στους ΧΥΤΑ, είναι ένα σχέδιο για τη μείωση της ποσότητας των αποβλήτων, που μεταφέρονται στον χώρο υγειονομικής ταφής.

Πώς μπορεί να μην δημιουργούμε καθόλου απόβλητα, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τρόπος; Η διαδρομή ξεκινά με την εφαρμογή της αρχής 3R, reduce, reuse and recycle, δηλαδή μείωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Αυτή η αρχή πρέπει να εφαρμοστεί από επιχειρήσεις, οργανισμούς και νοικοκυριά. Κατά την εφαρμογή της 3R ακόμα και σε θεωρητικό φαίνεται μια δυσκολία στην διαχείριση των οργανικών αποβλήτων, που επιβαρύνουν τους ΧΥΤΑ. Αντίθετα, τα ανόργανα απόβλητα μπορούν να ταξινομούνται για ευκολότερη διαδικασία ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησής τους.

Το παράγειγμα της πόλης Kamikatsu, Ιαπωνία.

Το Kamikatsu, μια μικρή πόλη στην Ιαπωνία προσπαθεί να παράγει μηδενικά οικιακά απόβλητα. Οι κάτοικοι του Καμικάτσου χωρίζουν τα σκουπίδια τους σε 45 κατηγορίες. Κάθε κατηγορία αποβλήτων αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο για να είναι πιο αποτελεσματική. Από τότε που εφαρμόστηκε το πρώτο πρόγραμμα το 1997, το κάθε νοικοκυριό του Καμικάτσου χωρίζει τα σκουπίδια τους σε 9, μετά 22, 34 και τελικά 45 κατηγορίες. Η τοπική αυτοδιοίκηση υποστηρίζει αυτό το πρόγραμμα και έχει γίνει καθημερινή συνήθεια των κατοίκων του Kamikatsu να διαχωρίζουν τα δικά τους οικιακά απορρίμματα. Δεν είναι ένα εύκολο εγχείρημα αλλά με τον καιρό η πόλη έχει φτάσει το 80% των οικιακών αποριμμάτων να ανακυκλώνονται ή να επαναχρησιμοποιούνται και μόνο το 20% να καταλήγει στον ΧΥΤΑ. Αυτή η φιλόδοξη και κοπιώδης προσπάθεια έχει φέρει στους κατοίους εκτός από περιβαλλοντικά οφέλη και οικονομικό όφελος. Η ανακύκλωση “πλήρωσε” τους κατοίκους, αφού η βιομηχανία ξαναχρησιμοποιεί ανακυκούμενα υλικά, αλλά και τα οργανικά υλικά έγιναν εισόδημα αφού έγιναν λίπασμα υψηλής ποιότητας. Η τοπική αυτοδιοίκηση είχε οικονομικό όφελος από την διαχείρηση του ΧΥΤΑ.

Οι ΧΥΤΑ δεν είναι βιώσιμη λύση

Μπορεί οι ΧΥΤΑ να φαντάζουν ως πρόοδος σε σχέση με τις ανεξέλεγκτες χωματερές, αλλά δεν είναι μέρος ένας πραγματικά βιώσιμου τρόπου επεξεργασίας των αποβλήτων. Χρειάζονται συνεχής επεκτάσεις, ενώ με το φαινόμενο της έκπλυσης μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα.

Ο ελληνικός φορέας πιστοποίησης EUROCERT, εξέδωσε πρόσφατα το πρότυπο ZWTL – EU1 και παρουσίασε μια καινοτόμα πιστοποίηση της κυκλικής οικονομίας για τις επιχειρήσεις που θέλουν να συμβάλουν στην μείωση των αποβλήτων στους ΧΥΤΑ.

Η διέυθυνση πιστοποιήσεων της EUROCERT αναφέρει:

Ο όρος Zero Waste-To-Landfill (ZWTL), σημαίνει : μηδέν απόβλητα για υγειονομική ταφή. Οι επιχειρήσεις επιτυγχάνουν τον στόχο αυτό μέσω διαφόρων μεθόδων, όπως :
• Μείωση της κατανάλωσης και των αποβλήτων
• Επαναχρησιμοποίηση υλικών
• Ανακύκλωση, κομποστοποίηση και χρήση αναερόβιας διεργασίας
• Ανάκτηση ενέργειας

Σε αυτό το πλαίσιο, η EUROCERT εκπόνησε το Πρότυπο Zero Waste-To-Landfill (ZWTL-EU1), το οποίο εφαρμόζεται σε επιχειρήσεις όλων των κλάδων και αποτελεί τη βάση για την πιστοποίηση ZWTL.

Το Πρότυπο ZWTL-EU1 περιλαμβάνει απαιτήσεις που περιστρέφονται γύρω από την ακόλουθη βασική εξίσωση:

DR= [Mrecycle + Mcoposting +Manaerobic + Mreuse + Mreduce + Mtwer / Mdiscarded] *100

Ο στόχος είναι το ποσοστό εκτροπής (Dr) να τείνει στο 100% που σημαίνει, η μάζα των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, να τείνει στο μηδέν.

Το Πρότυπο ZWTL-EU1 επιτρέπει την ακόλουθη ταξινόμηση αποτελεσμάτων, βάσει του ποσοστού εκτροπής:
• Zero Waste to Landfill 90% – 94% (Ελάχιστα απόβλητα)
• Zero Waste to Landfill Gold 95% – 99% (Σχεδόν μηδενικά απόβλητα)
• Zero Waste to Landfill Platinum 100% (Μηδενικά απόβλητα)
Μετά από επιτυχημένο έλεγχο που διενεργείται από την EUROCERT, ακολουθώντας τις διαδικασίες και τις απαιτήσεις του Προτύπου ZWTL-EU1, απονέμεται Πιστοποιητικό Επαλήθευσης για μία από τις παραπάνω βαθμίδες και παρέχεται το δικαίωμα χρήσης του Σήματος ZWTL.

Το Πιστοποιητικό Επαλήθευσης έχει ετήσια διάρκεια, με δυνατότητα ανανέωσης κατ’ έτος.