Μια ανασκόπηση της έρευνας που σχετίζεται με τη σχέση μεταξύ κατανάλωσης ζάχαρης και διαβήτη τύπου 2
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ υπολογίζει ότι 38,4 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες—11,6% του συνολικού πληθυσμού—έχουν διαβήτη. Οι ασθενείς αυξάνονται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες και αρκετοί εθνικοί και διεθνείς οργανισμοί έχουν δημοσιεύσει διατροφικές οδηγίες που συνιστούν τον περιορισμό της ημερήσιας πρόσληψης πρόσθετων σακχάρων. Πολλοί άνθρωποι υποθέτουν έτσι ότι η ζάχαρη προκαλεί διαβήτη, και με την πρώτη ματιά, αυτό φαίνεται αρκετά λογικό. Είναι όμως αλήθεια;
Για να κατανοήσουμε τη σχέση μεταξύ κατανάλωσης ζάχαρης και διαβήτη, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τα βασικά για την ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι μια αναβολική ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα. Μετά από ένα γεύμα, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται, διεγείροντας το πάγκρεας να απελευθερώσει ινσουλίνη. Στη συνέχεια, η ινσουλίνη ειδοποιεί τα κύτταρα να εμφανίσουν τους μεταφορείς γλυκόζης τους, εκθέτοντάς τα στη γλυκόζη του αίματος που κυκλοφορεί, η οποία στη συνέχεια λαμβάνεται στα κύτταρα.
Υπάρχουν δύο μορφές σακχαρώδη διαβήτη: Ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2. Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση κατάσταση που προκαλείται από την καταστροφή των κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Ο διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται όταν το σώμα γίνεται όλο και πιο ανθεκτικό στην ινσουλίνη. ευθύνεται για το 90% έως 95% των περιπτώσεων διαβήτη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συζήτηση γύρω από την πρόσληψη ζάχαρης επικεντρώνεται στις επιπτώσεις της στην ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2.
Όταν οι ιστοί γίνονται ανθεκτικοί στις επιδράσεις της ινσουλίνης, η γλυκόζη δεν μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται. Η αυξημένη γλυκόζη αίματος ή υπεργλυκαιμία είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του διαβήτη. Η υπεργλυκαιμία έχει τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και συμβάλλει σε μεγάλο μέρος στον αριθμό ασθενειών και στη θνησιμότητα που παρατηρείται σε άτομα με διαβήτη.
Επειδή οι διατροφικοί υδατάνθρακες όπως η ζάχαρη διασπώνται σε γλυκόζη και διάφορους άλλους μονοσακχαρίτες, φαίνεται ότι θα πρέπει να παίζουν κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη του διαβήτη. Πράγματι, οι υδατάνθρακες, ειδικά οι απλοί υδατάνθρακες, αυξάνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα πιο γρήγορα από ότι η πρωτεΐνη ή το λίπος. Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, όμως, η αδυναμία του σώματος να παράγει ή να ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη είναι αυτή που οδηγεί σε διαβήτη.
Τι επίδραση έχει η πρόσληψη ζάχαρης στην ινσουλίνη;
Σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή ελέγχου που δημοσιεύθηκε το 2014, μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες δεν βρέθηκε να σχετίζεται με αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη σε σύγκριση με μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η μελέτη διήρκεσε μόνο πέντε εβδομάδες, επομένως τα αποτελέσματα της δίαιτας στην αντίσταση στην ινσουλίνη μακροπρόθεσμα δεν μπορούσαν να φανούν. Ομοίως, μια καναδική μελέτη από το 2021 εξέτασε τη συσχέτιση μεταξύ των προστιθέμενων σακχάρων έναντι των φυσικών σακχάρων και των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου, όπως η γλυκόζη αίματος νηστείας, τα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας και η αντίσταση στην ινσουλίνη. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα πρόσθετα σάκχαρα στα ποτά συσχετίστηκαν με αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας και αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα φυσικά σάκχαρα στα ποτά συσχετίστηκαν επίσης με αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας αλλά όχι με αντίσταση στην ινσουλίνη. Άλλες πηγές προστιθέμενων και φυσικά σακχάρων δεν έδειξαν τέτοιες συσχετίσεις με κανέναν από τους παράγοντες μεταβολικού κινδύνου που αναλύθηκαν.
Οι περισσότερες μελέτες έχουν επαναλάβει αυτά τα ίδια ευρήματα. Αν και φαίνεται να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των ροφημάτων με ζάχαρη και του διαβήτη τύπου 2, το πόσο από αυτή τη συσχέτιση οφείλεται στην επίδραση των ροφημάτων με ζάχαρη στη παχυσαρκία είναι ασαφές. Επιπλέον, αυτή η συσχέτιση δεν έχει βρεθεί με πηγές στερεών σακχάρων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ζάχαρη από μόνη της δεν ευθύνεται για τον αυξημένο κίνδυνο.
Στο τέλος, μας μένει ένα πλήθος μελετών κυρίως παρατήρησης που υποδηλώνουν ότι η πρόσληψη ζάχαρης δεν προκαλεί διαβήτη. Λάβετε υπόψη, ωστόσο, ότι οι μελέτες παρατήρησης μπορούν να αποδείξουν μόνο συσχετισμό, όχι αιτιώδη συνάφεια, και ότι μια δίαιτα πλούσια σε ποτά με ζάχαρη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας. Η παχυσαρκία, ιδιαίτερα η κοιλιακή παχυσαρκία, είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, αν και μαζί με μια πληθώρα άλλων παραγόντων.
Ακολουθήστε το Cibum 
