Το ποσοστό των πολιτών της Βρετανίας, που ανέφεραν ότι τρώνε και πίνουν φυτικά εναλλακτικά τρόφιμα, όπως τα φυτικά υποκατάστατα γάλακτος, τα vegan λουκάνικα και τα μπιφτέκια λαχανικών, σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2008-2011 και 2017-2019, σύμφωνα με μια νέα μελέτη στο Science of the Total Environment.
Επικεφαλής της μελέτης ήταν η Σχολή Υγιεινής & Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου (LSHTM), με συνεργάτες το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Πιστεύεται ότι είναι η πρώτη ανάλυση πάνω στις καταναλωτικές τάσεις στα φυτικά εναλλακτικά τρόφιμα (PBAF) στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι τάσεις περισσότερων από 15.000 ατόμων ηλικίας από 1,5 έτους και άνω, αναλύθηκαν χρησιμοποιώντας δεδομένα κατανάλωσης από την Εθνική Έρευνα Δίαιτας και Διατροφής 2008-2019. Η ομάδα διαπίστωσε ότι το ποσοστό των ανθρώπων που ανέφεραν ότι τρώνε και πίνουν φυτικά εναλλακτικά τρόφιμα σχεδόν διπλασιάστηκε κατά την περίοδο της μελέτης από 6,7% σε 13,1%.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις αναφέρθηκαν μεταξύ της Γενιάς Υ (11-23 ετών), των Millennials (24-39 ετών) και μεταξύ εκείνων που ανέφεραν χαμηλή κατανάλωση κρέατος. Οι γυναίκες ήταν επίσης 46% πιο πιθανό να καταναλώσουν PBAF από τους άνδρες.
Οι ερευνητές λένε ότι η μελέτη τους δείχνει ότι τα φυτικά εναλλακτικά τρόφιμα είναι πιθανό να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διατροφική αλλαγή μακριά από το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και να πάρουν σημαντική θέση στις δίαιτες του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο πόσο υγιείς και βιώσιμες είναι αυτές οι εναλλακτικές λύσεις, οπότε η ομάδα ζητεί επείγουσα έρευνα για να δει αν η μετάβαση σε αυτά πρέπει να προωθηθεί στρατηγικά.
Η Δρ Pauline Scheelbeek από το LSHTM, συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Ένας παγκόσμιος μετασχηματισμός προς τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως. Σε περιβάλλοντα υψηλού και μεσαίου εισοδήματος, το «φυτικό» κρέας και οι εναλλακτικές λύσεις γαλακτοκομικών προϊόντων, διερευνώνται και αναπτύσσονται όλο και περισσότερο ως στρατηγική για τη μείωση της κατανάλωσης τροφίμων ζωικής προέλευσης. Ωστόσο, ο βαθμός στον οποίο αυτά τα τρόφιμα διαδραματίζουν ρόλο στη διατροφική αλλαγή, παραμένει σε μεγάλο βαθμό υποτιμημένος. Αυτή η μελέτη βοηθά στην κάλυψη αυτού του κενού.”
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα σημερινά παγκόσμια συστήματα τροφίμων και τα πρότυπα κατανάλωσης δεν είναι βιώσιμα για την ανθρώπινη αλλά και την πλανητική υγεία. Το σύστημα τροφίμων είναι υπεύθυνο για περίπου το 21-37% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) και η γεωργία αντιπροσωπεύει περίπου το 70% της χρήσης γλυκού νερού παγκοσμίως.
Η παγκόσμια μετάβαση σε βιώσιμες δίαιτες είναι ζωτικής σημασίας και προωθείται ευρέως. Η έρευνα έχει δείξει ότι σε περιβάλλοντα υψηλού και μεσαίου εισοδήματος (με δίαιτες που είναι συνήθως υψηλές σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης) η αντικατάσταση ζωικών προϊόντων με φυτικές πηγές τροφίμων μπορεί να μειώσει σημαντικά τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και να βελτιώσει την υγεία του πληθυσμού.
Στο πλαίσιο των συστάσεών της για την επίτευξη μείωσης των εκπομπών, η Επιτροπή Κλιματικής Αλλαγής του Ηνωμένου Βασιλείου (UKCCC) πρότεινε μείωση κατά 20% του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων έως το 2030.
Ωστόσο, η κοινωνική διευκόλυνση, η ευχαρίστηση και οι πεποιθήσεις σχετικά με τη σημασία του κρέατος στη διατροφή, αποτελούν εμπόδια για την αλλαγή στη διατροφή. Τα φυτικά εναλλακτικά τρόφιμα, παρουσιάζουν μια πιθανή λύση, καθώς έχουν σχεδιαστεί για να μιμούνται τη γεύση και την υφή των ζωικών ομολόγων τους και να περιορίζουν τις αλλαγές στις συνήθειες γεύματος και τις δεξιότητες μαγειρέματος.
Στη νέα αυτή μελέτη, η ομάδα εξέτασε τις τάσεις κατανάλωσης PBAF στο Ηνωμένο Βασίλειο, αναλύοντας εθνικά αντιπροσωπευτικά δεδομένα κατανάλωσης από την Εθνική Έρευνα Διατροφής και Διατροφής για τα έτη 2008-2019. Διαπίστωσαν ότι από όλα τα φυτικά εναλλακτικά τρόφιμα, τα φυτικά υποκατάστατα γάλακτος ήταν τα πιο δημοφιλή μεταξύ του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου με περίπου 1 στα 13 άτομα (7,4%)
Η κατανάλωση φυτικών εναλλακτικών λύσεων για άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα — όπως το vegan τυρί και το γιαούρτι — φάνηκε να απογειώνεται με βραδύτερο ρυθμό, με μόνο το 1,2% των ερωτηθέντων να αναφέρουν ότι κατανάλωσαν τέτοια προϊόντα το 2018 και το 2019.
Εκτός από τις συνολικές τάσεις σε επίπεδο πληθυσμού, οι ερευνητές εξέτασαν ηλικιακές, κοινωνικοοικονομικές και γεωγραφικές υποομάδες. Η κατανάλωση φυτικών εναλλακτικών τροφίμων ήταν σημαντικά υψηλότερη μεταξύ εκείνων με υψηλότερα εισοδήματα, γεγονός που υποδηλώνει πιθανές ανισότητες στην οικονομική προσιτότητα των φυτικών εναλλακτικών τροφίμων σε όλες τις κοινωνικές ομάδες.
Τα στοιχεία ότι τα φυτικά εναλλακτικά τρόφιμα χρησιμοποιούνται ως άμεση αντικατάσταση του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, ενισχύθηκαν περαιτέρω λόγω του γεγονότος ότι όσοι αναφέρουν χαμηλή κατανάλωση κρέατος κατανάλωσαν κατά μέσο όρο την τριπλάσια ποσότητα των φυτικών εναλλακτικών τροφίμων σε σύγκριση με τους περισσότερο κρεατοφάγους.
Ο καθηγητής Alan Dangour από το LSHTM και συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε στο ScienceDaily: «Βλέπουμε μια επανάσταση στα καταναλωτικά πρότυπα, που θα μπορούσε να έχει δραματικές επιπτώσεις στα συστήματα τροφίμων μας. Η μελέτη μας δείχνει πόσο γρήγορα αλλάζουν οι δίαιτες στο Ηνωμένο Βασίλειο και πόσο πρόθυμο είναι το κοινό του Ηνωμένου Βασιλείου να υιοθετήσει νέα τρόφιμα. Πρέπει τώρα να διασφαλίσουμε ότι καθώς μεταβαίνουμε σε δίαιτες με πιο καινοτόμα τρόφιμα, οι δίαιτες ενισχύουν τη δημόσια υγεία και έχουν σημαντικά χαμηλότερο αντίκτυπο στον πλανήτη μας.»
Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν τους περιορισμούς της μελέτης τους, όπως ο αποκλεισμός πολλών ειδών διατροφής, π.χ. επιδόρπια, ψημένα αγαθά και σνακ. Ως εκ τούτου, η κατανάλωση ορισμένων ομάδων τροφίμων, ιδίως γαλακτοκομικών προϊόντων και γάλακτος, υποεκτιμάται.
Ακολουθήστε το Cibum 
