Του Νικόλα Εμμανουήλ
Τα βιολογικά τρόφιμα είναι μια δημοφιλής τάση μεταξύ των υπέρμαχων της υγιεινής διατροφής. Πρόκειται για προϊόντα που καλλιεργούνται χωρίς τη χρήση λιπασμάτων, συμπεριλαμβανομένων των χημικών. Μπορεί, εκ πρώτης να φαίνονται η τέλεια λύση, αλλά σύμφωνα με έρευνες, τα βιολογικά τρόφιμα είναι πιο επιβλαβή για το περιβάλλον συγκριτικά με τα συμβατικά τρόφιμα. Για αυτό το λόγο οι επιστήμονες κάνουν έκκληση να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στην υγιεινή διατροφή και την προστασία του περιβάλλοντος.
Αρχικά, να ξεκαθαριστεί πως μπορεί τα βιολογικά τρόφιμα να φαίνονται σαν το νέο trend, όμως, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Για χιλιετίες η βιολογική καλλιέργεια ήταν ο κανόνας, αλλά η εφεύρεση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και των συνθετικών φυτοφαρμάκων κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα άλλαξε εντελώς τον τρόπο καλλιέργειας. Ωστόσο, η ανησυχία για το πόσο κακό κάνουν στον οργανισμό τα συγκεκριμένα τρόφιμα, δημιούργησε την ανάγκη για πιο υγιεινές λύσεις.
Τα βιολογικά προϊόντα δεν είναι τόσο φιλικά στο περιβάλλον
Το κύριο πλεονέκτημα των βιολογικών τροφίμων είναι ότι δεν περιέχουν χημικά φυτοφάρμακα. Ωστόσο, είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι δεν περιέχουν καθόλου φυτοφάρμακα επειδή κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Απλώς, χρησιμοποιούνται οργανικά φυτοφάρμακα για την παραγωγή τους, ενώ σύμφωνα με αρκετές μελέτες, τα τελευταία μπορούν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη βλάβη στο περιβάλλον.
Πρώτον, ορισμένοι τύποι βιολογικών προϊόντων εκπέμπουν περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου. Δεύτερον, πολύ μεγαλύτερες εκτάσεις γης πρέπει να διατίθενται για παραγωγή, καθώς η απόδοσή τους είναι χαμηλότερη από τα παραδοσιακά γεωργικά προϊόντα. Επιπλέον, ορισμένα οργανικά φυτοφάρμακα δεν είναι λιγότερο επιβλαβή για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς περιέχουν τις ίδιες ουσίες με τα χημικά.
Εξάλλου, τα μη-γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα δεν είναι απαραίτητα βιολογικά. Η γενετική τροποποίηση περιλαμβάνει την αφαίρεση ορισμένων γονιδίων από το DNA τους και την προσθήκη άλλων για να αποκτήσουν νέες ιδιότητες. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει εξωτερική διαφορά μεταξύ τέτοιων προϊόντων και των συμβατικών, φέρουν τη σήμανση “Μη ΓΤΟ” για λόγους ευκολίας.
Ωστόσο, τέτοια προϊόντα μπορεί να περιέχουν γεύσεις, συντηρητικά, βαφές, ακόμη και ορμόνες, συνθετικά λιπάσματα και κατά συνέπεια, μπορεί να μην είναι βιολογικά. Επομένως, οι καταναλωτές θα πρέπει να ελέγχουν ολόκληρη τη λίστα των συστατικών για να βεβαιωθούν ότι ένα προϊόν είναι αυτό που θέλουν.
Βιολογικό σημαίνει ακριβό
Είναι γνωστό ότι τα βιολογικά προϊόντα είναι πιο ακριβά από τα αντίστοιχα συμβατικά. Και παρόλο που η διαφορά στο κόστος μειώνεται σταδιακά, δικαιολογείται για διάφορους λόγους. Πρώτον, η πιστοποίηση τέτοιων προϊόντων είναι πιο ακριβή, ειδικά στις ΗΠΑ η τιμή της κυμαίνεται από αρκετές εκατοντάδες έως και χιλιάδες δολάρια.
Δεύτερον, η βιολογική γεωργία είναι δαπανηρή σε σύγκριση με την παραδοσιακή γεωργία λόγω της αμειψισποράς, των υψηλών προτύπων κτηνοτροφίας και της ιδιαίτερης απαίτησης σε φυτοφάρμακα.
Σε αυτά προστίθενται οι παράγοντες: κόστος διανομής, περιορισμένη προσφορά εν μέσω ισχυρής ζήτησης, επεξεργασία πολύ μεγαλύτερων εκτάσεων γης και εξάρτηση από τις καιρικές και κλιματικές συνθήκες με αποτέλεσμα η απόδοση να μην είναι σταθερή. Ενδεικτικά, να αναφερθεί ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι 55% χαμηλότερη συγκριτικά με την παραδοσιακή γεωργία.
Μία λύση για τους καταναλωτές που επιλέγουν βιολογικά τρόφιμα είναι να τα αγοράζουν από μεγάλα παντοπωλεία ή σούπερ μάρκετ. Τα αγοράζουν φθηνότερα, οπότε πιθανό να τα πουλάνε σε χαμηλότερη τιμή αν και κάτι τέτοιο δεν είναι απόλυτο. Μιά έρευνα αγοράς είναι, ίσως, η ιδανική λύση.
Τα βιολογικά τρόφιμα δεν έχουν καλύτερη γεύση, απλά διαφορετική
Μια παρανόηση είναι ότι όλα τα βιολογικά τρόφιμα έχουν καλύτερη γεύση από τα συνηθισμένα τρόφιμα, κάτι που συχνά μπορεί να μην ισχύει. Πράγματι, δεδομένου ότι τα βιολογικά τρόφιμα περιέχουν αντιοξειδωτικά και θρεπτικά συστατικά, έχουν μια πιο ξεχωριστή γεύση. Ωστόσο, η παραγωγή τέτοιων τροφίμων είναι πιο περίπλοκη και κατά συνέπεια, ορισμένοι παράγοντες μπορούν να μειώσουν τη γεύση τους.
Η γεύση των βιολογικών τροφίμων επηρεάζεται από το έδαφος, το κλίμα, τις καιρικές συνθήκες και τις συγκεκριμένες γεωργικές πρακτικές που εφαρμόζονται. Ανάλογα με την περιοχή, οι απαιτήσεις μπορεί να διαφέρουν δραματικά, γεγονός που αναπόφευκτα επηρεάζει τη γεύση ενός προϊόντος. Επομένως, είναι καλύτερο οι καταναλωτές να κάνουν δοκιμές, ώστε να δουν στην πράξη τι τους αρέσει και τι όχι αντί να εμπιστεύονται γνώμες τρίτων.
Το βιολογικό δεν έχει καμία σχέση με το φυσικό
Τα βιολογικά προϊόντα διαφέρουν από τα φυσικά προϊόντα όσον αφορά τη νομοθεσία και τα πρότυπα και τις οδηγίες πιστοποίησης Πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
- Να μην έχουν χρησιμοποιηθεί μέθοδοι, όπως για παράδειγμα, ιονίζουσα ακτινοβολία ή γενετική μηχανική
- Να έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο εγκεκριμένες ουσίες
- Να διαθέτουν αντίστοιχο πιστοποιητικό
Εάν δεν υπάρχουν εγκεκριμένοι κανόνες για ορισμένα θέματα, τα βιολογικά προϊόντα υπόκεινται σε λιγότερο αυστηρές δοκιμές.
Αυτό σημαίνει ότι η ποιότητα και η φυσικότητα ενός προϊόντος παραμένουν στη συνείδηση ενός κατασκευαστή, άρα, μερικές φορές μπορεί να παραπλανήσει τον αγοραστή. Για παράδειγμα, δεν είναι απαραίτητο ότι μια μπάρα πρωτεΐνης με γεύση κεράσι περιέχει πραγματικό κεράσι.
Συμπεραίνουμε ότι τα βιολογικά τρόφιμα έχουν – όπως όλα τα πράγματα στη ζωή – τη θετική και την αρνητική πλευρά τους. Ορισμένα προϊόντα είναι πιο ωφέλιμα για τον οργανισμό από αυτά που παράγονται με χημικά ή ακόμα και με γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς παρά το γεγονός ότι αυτό δεν ισχύει για όλα τα προϊόντα. Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό να ελέγχει ο καταναλωτής τον παράγοντα «ποιότητα» δεδομένου ότι συνήθως θα το πληρώσει πιο ακριβά από ένα συμβατικό προϊόν.
Συνεπώς, καλό είναι να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ της υγιεινής – ποιοτικής διατροφής, αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος δεδομένου ότι η βιολογική καλλιέργεια φέρεται – βάσει σχετικών ερευνών – να το επιβαρύνει περισσότερο.
Εάν αναλογιστούμε δε ότι ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται συνεχώς, οι μέθοδοι καλλιέργειας που ακολουθούνταν στο παρελθόν αδυνατούν να λύσουν το διατροφικό πρόβλημα, κάτι που αποδεικνύεται περίτρανα στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου η βιολογική παραγωγή μπορεί να συνδεθεί με υπερβολικά υψηλό δημοσιονομικό κόστος.
Πηγή: https://www.foodonline.com/doc/the-complicated-truth-about-organic-food-0001