Του Γιάννη Ζαμπετάκη*
Στις 23.11.2021 μάθαμε από την Εφημερίδα των Συντακτών ότι «Με την επωνυμία «Χάρισμα Διός», το μπουκαλάκι των 250 ml με το ντόπιο ελαιόλαδο έχει τοποθετηθεί στο πωλητήριο του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αρχαίας Ολυμπίας και, οσονούπω, φτάνει στο πωλητήριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα. Δεν ξέρουμε πόσο έξτρα αγνό και παρθένο είναι, ξέρουμε όμως ότι πωλείται στην τιμή των 14 ευρώ για 250ml. Οπότε για μαγειρική ούτε κουβέντα. Τώρα, πόσοι τουρίστες θα αγοράσουν ένα τόσο ακριβό λαδάκι, αντί οποιουδήποτε άλλου σουβενίρ, μένει το δούμε από την πορεία των πωλήσεων. Η τοπική κοινωνία, πάντως, άρχισε να δυσανασχετεί, καθώς βλέπει από την κυβέρνηση εμπαιγμό και δυσφήμηση του τοπικού προϊόντος της, με την τιμή του κιλού να φτάνει τα 56 ευρώ!».
Κλαυσίγελος…
Κλάμα γιατί δεν μπορούμε να τυποποιήσουμε το ελαιόλαδο, τον μαύρο χρυσό της Ελλάδας. Οι εξαγωγές του ελαιολάδου το 2018 έφεραν €655.000.000 στην χώρα μας την ώρα που μόλις το 27% του ελληνικού ελαιολάδου τυποποιείται κάθε χρόνο. Τα ποσοστά τυποποίησης στην Ιταλία και στην Ισπανία είναι 80% και 50%, αντίστοιχα.
Αν σκεφτούμε ότι το ελληνικό ελαιόλαδο πωλείται χονδρικώς σε εταιρείες τυποποίησης στην Ιταλία και στην Ισπανία σε τιμές €2,50-3,50 το λίτρο ενώ το τυποποιημένο ελαιόλαδο μπορεί να πωληθεί άνετα €10-25 ευρώ το λίτρο, τότε δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τι επιστημονικό και οικονομοτεχνικό βερμπαλισμό ξεστόμισε πρόσφατα ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας για το λάδι της Αρχαίας Ολυμπίας! Οι ελιές της αρχαίας Ολυμπίας δεν ξεπερνούν τις 150 ρίζες, οπότε και η παραγωγή του ελαιολάδου είναι μικρή. Στην Ήλιδα δεν είναι περισσότερες από 50-60 ελιές και οι καρποί τους δεν συνελέγησαν ούτε πέρυσι ούτε φέτος. Αντί λοιπόν ο πρωθυπουργός να δουλέψει με τον καθ’ύλην αρμόδιο υπουργό του (κ. Σπήλιο Λιβανό) στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, πετάει επικοινωνιακές πομφόλυγες για να κερδίσει τι;
Κλαυσίγελος λοιπόν…
Αλλά ας δούμε τώρα σοβαρά το πρόβλημα!
Η Ελλάδα πάσχει βαριά στον τομέα της τυποποίησης τροφίμων. Το κρασί μας, το λάδι μας, το ούζο μας, το τσίπουρό μας, οι εδώδιμες ελιές και πολλά γαλακτοκομικά προϊόντα είναι άριστης ποιότητας, με βέλτιστα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και θα μπορούσαν να κάνουν διεθνή καριέρα! Αντί λοιπόν να μιλάμε για το λάδι της Ολυμπίας, θα πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε πρεσβείες ελληνικών τροφίμων στην ΕΕ, στις ΗΠΑ και στον Καναδά και την Κίνα. Εκεί είναι οι μεγάλες αγορές, εκεί υπάρχει εισόδημα που μπορούμε να το προσελκύσουμε προς τα Ελληνικά τρόφιμα και ποτά!
Αυτό θα πρέπει, λοιπόν, να είναι η προτεραιότητά μας σήμερα: πώς θα μπορέσουμε να παραγάγουμε νέα προϊόντα με άριστα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, εξαιρετική διατροφική αξία και «άρωμα Ελλάδας». Η χώρα μας ποτέ δεν ήταν καλή στο «branding». Σε κάθε μικρό μουσείο στο εξωτερικό υπάρχει και ένα μαγαζάκι με αναμνηστικά. Ενώ εμείς, με μια από τις καλύτερες πολιτιστικές κληρονομιές της υφηλίου, ούτε αυτό δεν έχουμε… Σήμερα όμως είναι ανάγκη να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι επιστήμονες και πολιτικοί και να σχεδιάσουμε στρατηγικές που θα συνδυάζουν την Ανάπτυξη και την Καινοτομία με έναν μόνο στόχο: την προώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας στη χώρα μας αλλά και της επανακατάρτισης των νέων άνεργων λόγω κορονοϊού.
Κάθε καλοκαίρι, από το παράθυρο του σπιτιού μου στη Νότια Εύβοια, βλέπω μερικά κατσίκια στην Καρυστία να βόσκουν αμέριμνα, να βόσκουν χωρίς να ξέρουν τα ίδια ότι το γάλα που φτιάχνουν έχει όλα τα χαρακτηριστικά ώστε να δώσει εξαιρετική γραβιέρα και αυτή η γραβιέρα με κατάλληλη τυποποίηση και επιθετικό πλάνο εξαγωγών να μπορέσει (ή μάλλον θα μπορούσε!) να πωληθεί σε όλα τα ντελικατέσεν μαγαζιά της Ευρώπης ως “ΠΟΠ Γραβιέρα Καρύστου” προς 30 (τριάντα! Ναι!) ευρώ το κιλό! Είναι τόση εξαιρετική η γραβιέρα στην Καρυστία που άνετα μπορεί να “κτυπήσει” τέτοια τιμή αν ασχοληθούμε (σοβαρά!) βεβαίως πρώτα και την κάνουμε προϊόν ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ).
Και αντί λοιπόν, να σχεδιάσουμε μαθήματα στα ΑΕΙ που να δίνουν τέτοια εφόδια στα παιδιά μας, με άμεση και επιτακτική ανάγκη να εκσυγχρονίσουμε τα μαθήματα που παρέχουμε σε προπτυχιακό επίπεδο, ασχολούμαστε με πράγματα και γνώσεις ξεπερασμένες. Δεν είναι ξεπερασμένη η διδασκαλία των γερμανικών στην πέμπτη τάξη δημοτικού όταν σήμερα τα παιδιά μας χρειάζονται κινέζικα, αραβικά και ισπανικά; Δεν είναι ξεπερασμένη η διδασκαλία “στεγνών” μαθημάτων στα ΑΕΙ χωρίς στοιχεία επιχειρηματικότητας για να μπορούν οι αυριανοί απόφοιτοι των ΑΕΙ να σταθούν στα πόδια τους και να φτιάξουν μια δική τους εταιρεία εξαγωγής τροφίμων ή αγροτουρισμού;
Εκτός όμως από ξεπερασμένες γνώσεις που δίνουμε στους μαθητές και στους φοιτητές μας, δεν υπάρχει και κρατική στήριξη προς τα εμπρός. Η Ελλάδα υστερεί δραματικά στην κρατική χρηματοδότηση εφαρμοσμένης έρευνας και ειδικά έρευνας γύρω από προϊόντα που έχουν το δυναμικό να γίνουν η ατμομηχανή της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Πρόσφατα μάθαμε ότι το Υπουργείο Παιδείας έχει σκοπό να καταργήσει Τμήματα στα ΑΕΙ της χώρας που δεν έχουν πλέον φοιτητές. Αλλά δεν έχει καμία στρατηγική και αυτό το κυβερνητικό πλάνο! Αντί να καταργηθούν σχολές, μήπως θα έπρεπε η κ. Κεραμέως να εργαστεί με τον κ. Λιβανό και να μελετήσουν ποια επαγγέλματα έχουν μέλλον σε σχέση με τις εξαγωγές των τροφίμων και έτσι να βρουν ποιες νέες Σχολές χρειάζονται;
Επιγραμματικά προτείνω τα εξής ως άμεσες και επιτακτικές ανάγκες για να φτιάξουμε ένα Εθνικό Στρατηγικό Πλάνο:
- παραγωγή τροφίμων με υψηλό εξαγωγικό δυναμικό
- τυποποίηση και πιστοποίηση τροφίμων
- επιθετική πολιτική στο θέμα των ΠΟΠ τροφίμων (είναι γελοίο σήμερα να έχουμε μόνο 23 ΠΟΠ τυριά όταν η Ιταλία έχει πάνω από 50!)
- εκπαίδευση των νέων αγροτών με αυτήν την φιλοσοφία
- μπόλιασμα όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων με μαθήματα για την κομποστοποίηση, τις ΑΠΕ, την παραγωγή τροφής (π.χ. ένα μικρό θερμοκήπιο σε κάθε δημοτικό μπορεί να γίνει ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό εργαλείο!) και την δημιουργία προστιθέμενης αξίας από τα παραγόμενα τρόφιμα.
Όλα αυτά προϋποθέτουν πλάνο, όραμα και στρατηγική. Ιδού πεδίο δόξας λαμπρό για τα επιχειρηματικά μυαλά που μας διαβάζουν!
Ακολουθήστε το Cibum 
