Μούρα, λαχανικά, ψάρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και κραμβέλαιο. Αυτά είναι τα κύρια συστατικά της έννοιας της σκανδιναβικής δίαιτας που, την τελευταία δεκαετία, έχουν αναγνωριστεί ως εξαιρετικά υγιεινά, νόστιμα και βιώσιμα ενώ το διατροφικό αυτό πρόγραμμα συγκρίνεται συχνά με τη δημοφιλή μεσογειακή διατροφή σε στυλ και οφέλη. Η δίαιτα αυτή μπορεί να αποτρέψει την παχυσαρκία και να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2, υψηλής αρτηριακής πίεσης και υψηλής χοληστερόλης.
Μέχρι τώρα, η έρευνα για τη σκανδιναβική δίαιτα έχει συνδεθεί κυρίως με τη θετική της επίδραση στην υγεία μετά την απώλεια βάρους. Αλλά μία νέα έρευνα που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, μεταξύ άλλων, καθιστά σαφές ότι μια σκανδιναβική διατροφή έχει θετικά οφέλη για την υγεία – ανεξάρτητα από το αν κάποιος χάνει βάρος ή όχι.
«Είναι εκπληκτικό γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι θετικές επιδράσεις στο σάκχαρο και τη χοληστερόλη στο αίμα οφείλονται αποκλειστικά στην απώλεια βάρους. Εδώ, διαπιστώσαμε ότι αυτό δεν ισχύει. Παίζουν ρόλο και άλλοι μηχανισμοί », εξηγεί ο Lars Ove Dragsted, ερευνητής και επικεφαλής τμήματος στο Τμήμα Διατροφής, Άσκησης και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Μαζί με ερευνητές από τη Φινλανδία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία και την Ισλανδία, ο Dragsted εξέτασε δείγματα αίματος και ούρων από 200 άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, όλα με αυξημένο ΔΜΣ και αυξημένο κίνδυνο διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες – η μία παρείχε τροφές σύμφωνα με τις σκανδιναβικές διατροφικές συστάσεις και μια ομάδα ελέγχου για τη συνήθη διατροφή τους. Μετά από έξι μήνες παρακολούθησης, το αποτέλεσμα ήταν ξεκάθαρο.
«Η ομάδα που ακολουθούσε τη σκανδιναβική δίαιτα για έξι μήνες έγινε σημαντικά πιο υγιής, με χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης, χαμηλότερα συνολικά επίπεδα κορεσμένων και ακόρεστων λιπαρών στο αίμα και καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Διατηρήσαμε σταθερό το βάρος της ομάδας στη σκανδιναβική δίαιτα, που σημαίνει ότι τους ζητήσαμε να τρώνε περισσότερο εάν έχασαν βάρος. Ακόμη και χωρίς απώλεια βάρους, θα μπορούσαμε να δούμε βελτίωση στην υγεία τους», εξηγεί ο Lars Ove Dragsted.
Το λίπος μας κάνει υγιείς
Αντί για απώλεια βάρους μόνο, οι ερευνητές επισημαίνουν τη μοναδική σύνθεση των λιπών σε μια σκανδιναβική δίαιτα ως πιθανή εξήγηση για τα σημαντικά οφέλη για την υγεία.
«Αναλύοντας το αίμα των συμμετεχόντων, μπορέσαμε να δούμε ότι όσοι ωφελήθηκαν περισσότερο από τη διατροφική αλλαγή είχαν διαφορετικές λιποδιαλυτές ουσίες από την ομάδα ελέγχου. Πρόκειται για ουσίες που φαίνεται να συνδέονται με ακόρεστα λιπαρά οξέα από έλαια στη σκανδιναβική διατροφή. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι τα σκανδιναβικά διαιτητικά λίπη παίζουν πιθανώς τον πιο σημαντικό ρόλο για τις επιπτώσεις στην υγεία που παρατηρούνται εδώ, κάτι που δεν περίμενα», λέει ο Lars Ove Dragsted.
Τα λίπη στη σκανδιναβική διατροφή προέρχονται από ψάρια, λιναρόσπορους, ηλίανθο και ελαιοκράμβη, μεταξύ άλλων. Στο σύνολό τους, αποτελούν ένα πολύ ευεργετικό μείγμα για τον οργανισμό, αν και οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη εξηγήσει με ακρίβεια γιατί αυτά τα λίπη φαίνεται να μειώνουν τόσο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα όσο και τα επίπεδα χοληστερόλης.
«Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε γιατί μια αλλαγή στη σύνθεση του λίπους ωφελεί τόσο πολύ την υγεία μας. Ωστόσο, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι η απουσία τροφών υψηλής επεξεργασίας και λιγότερων κορεσμένων λιπαρών από ζώα, έχουν πολύ θετική επίδραση. Έτσι, η σύνθεση λίπους στη σκανδιναβική διατροφή, η οποία είναι υψηλότερη σε ακόρεστα ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρά, είναι πιθανώς ένα σημαντικό μέρος της εξήγησης για τις επιπτώσεις στην υγεία που βρίσκουμε από τη σκανδιναβική δίαιτα, ακόμη και όταν το βάρος των συμμετεχόντων παραμένει σταθερά», καταλήγει ο Lars Ove Dragsted.
Οι Σκανδιναβικές Συστάσεις Διατροφής
Οι Σκανδιναβικές Συστάσεις Διατροφής υιοθετήθηκαν από ειδικούς σε θέματα διατροφής το 2012.
Η δίαιτα είναι προσαρμοσμένη στις σκανδιναβικές χώρες: Δανία, Σουηδία, Νορβηγία, Φινλανδία, Γροιλανδία, Νήσους Φερόες και Ισλανδία. Η διατροφή βασίζεται σε συστατικά που παράγονται τοπικά και ως εκ τούτου είναι βιώσιμα.
Οι συνιστώμενες τροφές περιλαμβάνουν λαχανικά όπως μπιζέλια, φασόλια, λάχανο, κρεμμύδια και λαχανικά με ρίζα, καθώς και φρούτα, όπως μήλα, αχλάδια, δαμάσκηνα και μούρα. Συνιστώνται επίσης ξηροί καρποί, σπόροι, δημητριακά ολικής αλέσεως, ψάρια και οστρακοειδή, καθώς και φυτικά έλαια από ελαιοκράμβη, ηλιόσπορο ή λιναρόσπορο. Τέλος, προτείνονται και γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, καθώς και σημαντικά μικρότερη αναλογία κρέατος από αυτή που καταναλώνεται σήμερα.
Η διατροφή συμβάλλει σε σημαντικά λιπαρά οξέα, μέταλλα, βιταμίνες και φυτικά υλικά που έχουν θετική επίδραση στην υγεία μας και, μεταξύ άλλων, μειώνουν τον κίνδυνο θρόμβων αίματος, διαβήτη τύπου 2, υψηλή αρτηριακή πίεση και επίπεδα χοληστερόλης, καθώς και καρδιαγγειακά νοσήματα γενικά.
Απώλεια βάρους σε σχέση με μια σκανδιναβική δίαιτα
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η απώλεια βάρους, η οποία συχνά προκύπτει από ένα σκανδιναβικό διατροφικό πρότυπο, παραμένει πολύ σημαντική για τα συνολικά οφέλη της δίαιτας στην υγεία.
“Αυτή η μελέτη δείχνει απλώς ότι δεν είναι μόνο η απώλεια βάρους που οδηγεί στα οφέλη αυτής της δίαιτας. Η μοναδική σύνθεση των λιπών παίζει επίσης σημαντικό ρόλο”, λέει ο Lars Ove Dragsted.
Ακολουθήστε το Cibum 
