Tου Μιχάλη Ματσούκα*
Σε συνέχεια των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το φουράνιο και τα αλκυλοφουράνια, καθώς και των τοξινών των μυκήτων του γένους Alternaria στα τρόφιμα, για τις οποίες έχετε ήδη ενημερωθεί τις προηγούμενες ημέρες (εδώ και εδώ), δημοσιεύθηκε η νέα ΣΥΣΤΑΣΗ (ΕΕ) 2022/561 που αφορά την παρακολούθηση της παρουσίας γλυκοαλκαλοειδών στις πατάτες και στα παράγωγα προϊόντα πατάτας.
Έχει βασιστεί στην σχετική επιστημονική γνώμη της EFSA (EFSA Journal 2020·18(8):6222) και προβλέπει την παρακολούθηση από τα κράτη μέλη, σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις τροφίμων, των γλυκοαλκαλοειδών α-σολανίνη και α-σακονίνη στις πατάτες και τα προϊόντα τους και επιπλέον, ειδικά στα μεταποιημένα προϊόντα, τις β- και γ-σολανίνη και σακονίνη, καθώς και την αγλυκόνη σολανιδίνη, όπου είναι εφικτό.
Η σύσταση περιλαμβάνει τα κριτήρια για τις μεθόδους ανάλυσης των παραπάνω ουσιών, καθώς και τις απαιτήσεις που αφορούν την περιγραφή των αναλυθέντων δειγμάτων. Καθορίζεται ως ενδεικτικό επίπεδο για το άθροισμα της α-σολανίνης και της α-σακονίνης τα 100mg/kg στις πατάτες και στα μεταποιημένα προϊόντα πατάτας, ενώ οι υπερβάσεις του συγκεκριμένου επιπέδου, θα απαιτούν διερεύνηση των παραγόντων στους οποίους αυτό οφείλεται.
Τα γλυκοαλκαλοειδή έχουν φυσική παρουσία σε πολλά είδη της οικογένειας των Σολανωδών (όπως πατάτα, τομάτα και μελιτζάνα) και συμμετέχουν στην προστασία των ειδών αυτών από εχθρούς και παθογόνα. Ειδικά για την πατάτα, η περιεκτικότητα σε γλυκοαλκαλοειδή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το μέγεθος της και αν είναι αποφλοιωμένη ή όχι (οι μεγάλες αποφλοιωμένες πατάτες έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε αυτά από τις μικρές, μη αποφλοιωμένες), γι’ αυτό και απαιτείται η αναλυτική περιγραφή των δειγμάτων που αναφέραμε παραπάνω.
Οι υψηλές συγκεντρώσεις α-σολανίνης και α-σακονίνης στην πατάτα ενδέχεται να προκαλέσουν γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως ναυτία, έμετο και διάρροια. Για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη συγκεκριμένη σύσταση, φροντίζει να συγκεντρώσει τα απαραίτητα δεδομένα και να διερευνήσει τις πιθανές λύσεις, ώστε η παρουσία τους να βρίσκεται σε ασφαλή επίπεδα για τον καταναλωτή.
* Μιχάλης Ματσούκας, Food Regulatory and Labelling Compliance Consultant
Ακολουθήστε το Cibum 
