Επιστημονική γνώμη για το ανεκτό ανώτερο επίπεδο πρόσληψης μαγγανίου από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων.
Μέχρι σήμερα, δεν έχει καθοριστεί μέγιστη ασφαλής πρόσληψη μαγγανίου στην ΕΕ λόγω έλλειψης επιστημονικών μελετών. Το μαγγάνιο είναι ένα από τα ιχνοστοιχεία που το σώμα μας χρειάζεται μόνο σε μικρές ποσότητες για να διατηρείται υγιές. Τα τοξικά επίπεδα μαγγανίου μπορεί να προκαλέσουν μια μόνιμη νευρολογική διαταραχή που ονομάζεται «μαγγανισμός» που προκαλεί σοβαρή βλάβη στο νευρικό σύστημα.
Μερικές από τις πιο πλούσιες σε μαγγάνιο τροφές περιλαμβάνουν:
- ξηρούς καρπούς και σπόρους
- σοκολάτα
- προϊόντα με βάση τα δημητριακά
- θαλασσινά
- όσπρια
- φρούτα και προϊόντα φρούτων
- Καφές
- τσάι.
Κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ζητήθηκε από την ομάδα της EFSA για τη διατροφή, τα νέα τρόφιμα και τα τροφικά αλλεργιογόνα (NDA) να εκδώσει επιστημονική γνώμη σχετικά με το ανεκτό ανώτερο επίπεδο πρόσληψης μαγγανίου UL. Tο UL ορίζεται ως «το μέγιστο επίπεδο συνολικής χρόνιας ημερήσιας πρόσληψης μιας θρεπτικής ουσίας (από όλες τις πηγές) που δεν αναμένεται να θέσει σε κίνδυνο δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Σεπτέμβριο η EFSA κατά τη διάρκεια προπαρασκευαστικής εργασίας για το μγγάνιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μία δυσμενής συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης σε μαγγάνιο από πόσιμο νερό και νοημοσύνης (IQ) στα παιδιά. Το αναφερόμενο μέγεθος επίδρασης σε μελέτες που ανέφεραν σημαντικές συσχετίσεις κυμαινόταν μεταξύ 2 και 4 χαμηλότερων σημείων IQ ανά 10πλάσια αύξηση των συγκεντρώσεων μαγγανίου στο πόσιμο νερό.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων πραγματοποίησε συστηματικές αναθεωρήσεις της βιβλιογραφίας των δεδομένων για τον άνθρωπο και τα ζώα προκειμένου να αξιολογηθούν τα στοιχεία σχετικά με την υπερβολική πρόσληψη μαγγανίου (συμπεριλαμβανομένων των εγκεκριμένων αλάτων μαγγανίου) και τις κατά προτεραιότητα δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, δηλαδή τη νευροτοξικότητα που προκαλείται από το μαγγάνιο.
Οι διαθέσιμες μελέτες σε ανθρώπους και σε ζώα υποστηρίζουν τη νευροτοξικότητα ως κρίσιμη επίδραση, ωστόσο, τα δεδομένα δεν είναι επαρκή και κατάλληλα για να χαρακτηρίσουν μια σχέση δόσης-απόκρισης και να προσδιορίσουν ένα σημείο αναφοράς για τη νευροτοξικότητα που προκαλείται από το μαγγάνιο. Ελλείψει επαρκών δεδομένων για τον καθορισμό UL, χρησιμοποιήθηκαν εκτιμώμενες βασικές διατροφικές προσλήψεις (δηλ. πρόσληψη μαγγανίου μόνο από φυσικές διατροφικές πηγές) που παρατηρήθηκαν στους “υψηλούς” καταναλωτές για την παροχή ένδειξης του υψηλότερου επιπέδου πρόσληψης όταν υπάρχει εύλογη εμπιστοσύνη στην απουσία δυσμενών επιπτώσεων.
Καθορίστηκε ασφαλές επίπεδο πρόσληψης 8 mg/ημέρα για ενήλικες ≥ 18 ετών (συμπεριλαμβανομένων εγκύων και γαλουχουσών γυναικών) και κυμαινόταν μεταξύ 2 και 7 mg/ημέρα για άλλες πληθυσμιακές ομάδες. Να σημειωθεί ότι η εφαρμογή του ασφαλούς επιπέδου πρόσληψης είναι πιο περιορισμένη από μια UL επειδή δεν ορίζεται το επίπεδο πρόσληψης στο οποίο αρχίζει να αυξάνεται ο κίνδυνος δυσμενών επιπτώσεων.