Η slow food καταγγέλλει αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των ευρωπαίων αγροτών.
Σε μια νέα έκθεση, η Slow Food Italia καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να θέσει τέλος στα διπλά μέτρα και μέτρα που εφαρμόζονται στα εισαγόμενα τρόφιμα και να χρησιμοποιήσει ρήτρες για να διασφαλίσει ότι τα μη ευρωπαϊκά τρόφιμα συμμορφώνονται τουλάχιστον με τα πρότυπα που έχουν θεσπιστεί για αυτά που παράγονται στην ΕΕ.
Η οργάνωση ανέλυσε τρεις αλυσίδες εφοδιασμού – σόγια , ρύζι και βόειο κρέας – καταδεικνύοντας τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων και των οικοσυστημάτων στις χώρες παραγωγής – ιδίως στον Νότο του κόσμου – και τον αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των ευρωπαίων αγροτών.
Ας δούμε την περίπτωση του ρυζιού.
Το ρύζι είναι το πιο χρησιμοποιούμενο δημητριακό στον κόσμο για ανθρώπινη κατανάλωση και το τρίτο στην παγκόσμια κατάταξη των ειδικών επιφανειών.
Παγκόσμια και ευρωπαϊκή παραγωγή
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η παραγωγή υπολογίζεται σε 515 Mt (εκστρατεία 2021/22), με την Κίνα και την Ινδία να παράγουν το 50% του συνόλου, αλλά η Ινδία, η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά με το 66% του εμπορίου.
Η ΕΕ παράγει περίπου 2,8 εκατομμύρια τόνους ρυζιού paddy (ακατέργαστο ρύζι με φλοιό) ετησίως, ή 1,6 εκατομμύρια τόνους λευκασμένου ρυζιού, σε σύγκριση με κατανάλωση 2,6 εκατομμυρίων τόνων.
Η ευρωπαϊκή παραγωγή συγκεντρώνεται κυρίως (80%) στην Ιταλία και την Ισπανία. Η Ιταλία είναι η πρώτη χώρα παραγωγής στην Ευρώπη, με 49% και ακολουθούν η Ισπανία, η Γαλλία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία.
Η κατάσταση στην Ιταλία
Η Ιταλία έχει μεγάλη ποικιλιακή βιοποικιλότητα και παράγει τόσο Japonica όσο και Indica. Ορισμένες ποικιλίες Japonica, όπως Arborio, Carnaroli, Vialone Nano, παράγονται αποκλειστικά στη χώρα αυτή.
Ο αριθμός των παραγωγών εταιρειών μειώνεται: από σχεδόν 10.000 τη δεκαετία του 1980, σήμερα υπάρχουν περίπου 4.100. Ωστόσο, η μέση επιφάνεια της εταιρείας αυξάνεται, η οποία σήμερα είναι 52,6 εκτάρια. Το 2022, η καλλιεργούμενη έκταση με ρύζι στην Ιταλία ανήλθε σε 218.421 στρέμματα, με μείωση 8.617 εκταρίων (-3,8%) σε σύγκριση με το 2021, επιβεβαιώνοντας την τάση των τελευταίων 15 ετών. Η απόδοση του 2022 επηρεάζεται από τη σημαντικότερη ξηρασία των τελευταίων 70 ετών, η οποία οδήγησε σε μείωση κατά 1.269.218 τόνους, δηλαδή -15,2% σε σύγκριση με το 2021.
Στην εκστρατεία 2022/2023, οι εξαγωγές από την Ιταλία προς τρίτες χώρες ανήλθαν σε 135.328 τόνους, μειωμένες κατά 35.792 σε σύγκριση με την εκστρατεία 2021/2022. Παράλληλα, οι εισαγωγές ανήλθαν σε συνολικό όγκο 257.763 τόνων, με μείωση 12% σε σύγκριση με τον όγκο ρεκόρ της προηγούμενης εκστρατείας. Οι εισαγωγές της Ιταλίας από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώθηκαν στους 45.502 τόνους, σημειώνοντας πτώση 9%.
Οι εισαγωγές από χώρες εκτός ΕΕ ανέρχονται σε 212.261 τόνους, με μείωση 13% σε σύγκριση με την προηγούμενη εκστρατεία, αλλά συνολικά την τελευταία δεκαετία οι εισαγωγές από χώρες εκτός ΕΕ έχουν αυξηθεί από 69 σε 82%.
Με 69.289 τόνους το Πακιστάν είναι ο κύριος προμηθευτής, αλλά με πτώση των ροών προς την Ιταλία κατά 1,3%. Ακολουθεί η Μιανμάρ η οποία, με 46.177 τόνους, βλέπει τις εξαγωγές προς την Ιταλία μειωμένες πάνω από 48%. Η Ινδία (+16.145 τόνοι, +143%), η Καμπότζη (+8.796 τόνοι, +104%) και οι χώρες της Mercosur αντισταθμίζουν, με 4.265 τόνους έναντι 583 της προηγούμενης εκστρατείας. Οι 5.020 τόνοι που εισήχθησαν από την Αυστραλία αντιπροσωπεύουν έναν αριθμό που δεν είχε καταγραφεί ποτέ στο παρελθόν.
Ε.Ε. Εισαγωγές-Εξαγωγές
Τα τελευταία χρόνια, η ευρωπαϊκή παραγωγή έχει μειωθεί, ενώ η κατανάλωση αυξάνεται. Η ΕΕ εισάγει περίπου το 40% των αναγκών της, κυρίως από ασιατικές χώρες. Τα κράτη της ΕΕ εξάγουν σχετικά λίγο ρύζι. Η Ιταλία είναι ο κύριος εξαγωγέας της ΕΕ, με σχεδόν το 47% των όγκων, ακολουθούμενη από απόσταση από την Ισπανία και το Βέλγιο.
Μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου 2022 και 31ης Αυγούστου 2023, 497.813 τόνοι ρυζιού διατέθηκαν στην αγορά της ΕΕ, σημειώνοντας μείωση 7% σε σύγκριση με την προηγούμενη εκστρατεία. Η τοποθέτηση του ρυζιού στην ιταλική αγορά μειώθηκε επίσης κατά 8,4%, έναντι 441.465 στην εκστρατεία 2020/21.
Αγροτοξικά και δασμοί
Ακόμη και για το ρύζι, το κεντρικό ζήτημα, όσον αφορά τις ρήτρες καθρέφτη, είναι αυτό των αγροτοξικών. Στην ΕΕ, 195 φυτοϋγειονομικά μόρια είναι απαγορευμένα και 269 δεν έχουν εγκριθεί από την 01/04/2022. Στην Ινδία, υπάρχουν μόνο 56 απαγορευμένα φυτοφάρμακα και έως και 4 εγκεκριμένα μόρια ζιζανιοκτόνου – κυνμεθυλίνη, flucetosulfuron, pyrazosulfuron, triafamone – είναι άγνωστα στην Ευρώπη.
Ωστόσο, ίσως κάτι κινείται. Τον Νοέμβριο του 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να αποσύρει την πρόταση (η οποία δεν είχε ήδη υποστηριχθεί τον Μάιο του 2023) για την αύξηση των ορίων για την τρικυκλαζόλη (ένα μυκητοκτόνο που απαγορεύτηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2016, αλλά χρησιμοποιείται σε πολλά ρύζι) από 0,01 έως 0,09 mg/kg. Η απόσυρση της πρότασης υποστηρίζεται επίσης από εμπορικές ενώσεις, οι οποίες ζητούν την αυτόματη ενεργοποίηση των ρητρών διασφάλισης εάν οι εισαγωγές υπερβαίνουν μια ορισμένη ποσότητα, επίσης για να αποφευχθεί το ντάμπινγκ εις βάρος των ευρωπαίων παραγωγών.
Η δασμολογική κατάσταση δεν βοηθά : διάφορες διεθνείς συμφωνίες επιτρέπουν την εισαγωγή ρυζιού στην ΕΕ με μηδενικούς δασμούς από το Βιετνάμ, την Αίγυπτο, την Καραϊβική, το Λάος, την Καμπότζη, τη Μιανμάρ, την Ινδία και το Πακιστάν. Ο γενικός εισαγωγικός δασμός για το αναποφλοίωτο ρύζι είναι σταθερός, αλλά οι δασμοί για το καστανό (φορτίο) ρύζι και το λευκασμένο ρύζι ενδέχεται να αλλάζουν κάθε 6 μήνες ανάλογα με τις ποσότητες που εισήχθησαν τους προηγούμενους 6 μήνες.
Ο κανονισμός 2019/67 της ΕΕ, ο οποίος επανέφερε συρόμενους εισαγωγικούς δασμούς για ορισμένα προϊόντα ρυζιού από τη Μιανμάρ και την Καμπότζη για περίοδο 3 ετών, έληξε στις 18 Ιανουαρίου 2022, ενθαρρύνοντας και πάλι τα κράτη μέλη να αγοράσουν ρύζι από τη Μιανμάρ και την Καμπότζη.
Για άλλη μια φορά είναι σαφές ότι είναι θεμελιώδους σημασίας το ρύζι που εισάγεται στην Ευρώπη από τρίτες χώρες να παράγεται με τους ίδιους περιορισμούς και την ίδια λογική προσοχής που απαιτείται να τηρούν οι ευρωπαίοι αγρότες για την παραγωγή τους.
Ακολουθήστε το Cibum 
