Ανησυχητικές αυξήσεις σε λοιμώξεις από listeria, E. coli, σαλμονέλα, καμπυλοβακτήριο και νοροϊό.
Η πρώτη ετήσια έκθεση του Οργανισμού Υγειονομικής Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA), που δημοσιεύθηκε πρόσφατα και καλύπτει την περίοδο 2023-2025, σκιαγραφεί ένα σκηνικό επανεμφάνισης και έντονης αύξησης λοιμωδών νοσημάτων, κυρίως εκείνων που σχετίζονται με την τροφή. Η έκθεση καταγράφει λεπτομερώς τις επιδημιολογικές τάσεις παθογόνων όπως η Escherichia coli, η σαλμονέλα, η listeria monocytogenes, το καμπυλοβακτήριο και ο νοροϊός, αναδεικνύοντας μια ανησυχητική μετά-COVID ανάκαμψη της κυκλοφορίας τους στον πληθυσμό.

Η γενική εικόνα που προκύπτει είναι ότι οι λοιμώξεις που συνδέονται με τρόφιμα όχι μόνο δεν υποχώρησαν αλλά επανήλθαν με ιδιαίτερη ένταση, καθώς οι κοινωνικές και διατροφικές συμπεριφορές επιστρέφουν στην προ πανδημίας κανονικότητα. Ειδικά για το 2023, καταγράφηκε αύξηση 12,7% στα κρούσματα λιστερίωσης στην Αγγλία και την Ουαλία, με 177 περιστατικά να αναφέρονται συνολικά, αριθμός σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με τη διάμεση τιμή της προηγούμενης πενταετίας. Από αυτά, επτά περιστατικά συνδέθηκαν αιτιωδώς με την κατανάλωση καπνιστών ψαριών, μαλακών τυριών και βοείου κρέατος, υποδεικνύοντας συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων ως εν δυνάμει φορείς του παθογόνου.
Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η εικόνα για τα στελέχη E. coli που παράγουν τοξίνη Shiga (STEC), με αποκορύφωμα ένα επιδημικό ξέσπασμα του στελέχους O145 το καλοκαίρι του 2024, το οποίο προκάλεσε περισσότερα από 250 επιβεβαιωμένα περιστατικά. Η πηγή εντοπίστηκε σε μολυσμένα φυλλώδη λαχανικά που χρησιμοποιήθηκαν σε σάντουιτς, αναδεικνύοντας τους κινδύνους από την αλυσίδα εφοδιασμού και την ανεπαρκή υγιεινή στην επεξεργασία νωπών προϊόντων.
Παράλληλα, η περίοδος 2022-2024 χαρακτηρίστηκε από σημαντική αύξηση στο καμπυλοβακτήριο και τη σαλνονέλα. Συγκεκριμένα, η καμπυλοβακτηρίωση παρουσίασε αύξηση 27%, ενώ η σαλμονέλλωση αυξήθηκε κατά 24,1%. Τα στοιχεία αυτά καταγράφουν σημαντική επαναφορά στη μετάδοση των εν λόγω παθογόνων, η οποία πιθανότατα σχετίζεται με τη χαλάρωση των μέτρων πρόληψης και την επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων εστίασης και ταξιδιών.
Ξεχωριστό κεφάλαιο της έκθεσης αποτελεί η έντονη δραστηριότητα του νοροϊού, ειδικά κατά τη φθινοπωρινή και χειμερινή περίοδο 2024-2025. Ο ιός έπληξε με ιδιαίτερη σφοδρότητα την Αγγλία, με τον Φεβρουάριο του 2025 να καταγράφονται τα υψηλότερα εβδομαδιαία επίπεδα από τότε που ξεκίνησε η καταγραφή δεδομένων το 2014. Από τις 3 έως τις 16 Φεβρουαρίου, τα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα αυξήθηκαν κατά 29,4% σε σχέση με τις δύο προηγούμενες εβδομάδες και ήταν 168% υψηλότερα από τον πενταετή μέσο όρο για την αντίστοιχη περίοδο. Αυτή η απότομη αύξηση αποδόθηκε στην ταυτόχρονη κυκλοφορία του ευρέως διαδεδομένου στελέχους GII.4 και του λιγότερο συνηθισμένου αλλά ιδιαίτερα μεταδοτικού γονότυπου GII.17, ο οποίος φαίνεται να ενίσχυσε το μέγεθος και την ένταση του επιδημικού κύματος.
Ο UKHSA ανακοίνωσε την πρόθεσή του να προχωρήσει σε περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων που αφορούν τα παθογόνα καμπυλοβακτήριο, σαλμονέλα και κρυπτοσπορίδιο, μόλις δημοσιευθούν οι επιμέρους ετήσιες εκθέσεις για το 2024. Η προσέγγιση αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη για διαρκή επιτήρηση και λεπτομερή αποτύπωση της επιδημιολογικής εικόνας, ιδίως σε μια περίοδο μεταβατική, όπου η επανεγκατάσταση γνωστών παθογόνων αποκτά νέα δυναμική και ενδεχομένως απρόβλεπτες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.