Εκτίμηση κινδύνου μικρών οργανοαρσενικών ειδών στα τρόφιμα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την EFSA να παράσχει τέσσερις επιστημονικές γνώμες, σχετικά με το αρσενικό στα τρόφιμα, λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσφατα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία από το 2009, συμπεριλαμβανομένων νέων μελετών σχετικά με τις τοξικές επιδράσεις του ανόργανου και οργανικού αρσενικού. Η πρώτη γνωμοδότηση, μια επικαιροποιημένη εκτίμηση κινδύνου για το ανόργανο αρσενικό στα τρόφιμα, δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2024 (oι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το Inorganic As είναι γονοτοξικό καρκινογόνο με πρόσθετες επιγενετικές επιδράσεις). Η αξιολόγηση κινδύνου των μικρών οργανοαρσενικών ειδών καλύπτεται από την παρούσα δεύτερη γνώμη. Η τρίτη και η τέταρτη γνωμοδότηση θα οριστικοποιηθούν έως τις αρχές του 2025 και θα καλύπτουν αντίστοιχα την εκτίμηση κινδύνου των σύνθετων οργανοαρσενικών ειδών και τη συνδυασμένη έκθεση σε ανόργανο και οργανικό αρσενικό.
- Δείτε επίσης: Προσοχή – ΕΦΕΤ: Ανακαλούνται κατεψυγμένες γαρίδες λόγω σαλμονέλας – Δείτε αριθμό παρτίδας και ημερομηνία λήξης
Σύμφωνα με την EFSA (αξιολόγηση της σχετικής βιβλιογραφίας, διαθέσιμα στοιχεία κατανάλωσης για την έκθεση των καταναλωτών και δημόσια διαβούλευση) το ρύζι και τα ψάρια είναι οι υψηλότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στην έκθεση σε MMA(V) και DMA(V) στην ανθρώπινη διατροφή.
Τα μικρά οργανοαρσενικά είδη είναι ενώσεις που περιέχουν μεθυλικές ομάδες, αλλά όχι άλλες οργανικές ομάδες, που συνδέονται με το αρσενικό. Το μονομεθυλαρσονικό οξύ V (MMA(V)) και το διμεθυλαρσινικό οξύ V (DMA(V)) είναι οι πιο άφθονες από αυτές τις ενώσεις στα τρόφιμα.
Αποτέλεσμα για το MMA(V):
Μελέτες σε αρουραίους διαπίστωσαν ότι η έκθεση σε MMA(V) σε ορισμένα επίπεδα μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους λόγω διάρροιας, η οποία προσδιορίστηκε ως η κρίσιμη επίδραση στην υγεία.
Αποτελέσματα για την DMA(V):
Μελέτες σε αρουραίους διαπίστωσαν ότι η έκθεση σε DMA(V) σε ορισμένα επίπεδα αύξησε την εμφάνιση όγκων ουροδόχου κύστης, η οποία προσδιορίστηκε ως η κρίσιμη επίδραση στην υγεία. Υπάρχουν πειστικά στοιχεία ότι η DMA(V) προκαλεί καρκίνο και η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι πιθανό να είναι γονιδιοτοξική.
Τα αποτελέσματα της παρούσας γνωμοδότησης παρέχουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιστημονική βάση για τον δυνητικά καθορισμό μέγιστων επιπέδων για τις MMA(V) και DMA(V) στα τρόφιμα.
Ποιες είναι οι βασικές συστάσεις της EFSA
Συστάσεις προς την ερευνητική κοινότητα:
- Βελτίωση των αναλυτικών μεθόδων: Ανάπτυξη αξιόπιστων, επικυρωμένων αναλυτικών μεθόδων για τη μέτρηση συγκεκριμένων μικρών οργανοαρσενικών ειδών στα τρόφιμα και των αντίστοιχων μορφών τους που περιέχουν θείο.
- Τυποποίηση των υλικών αναφοράς: Ανάπτυξη πιστοποιημένου υλικού αναφοράς για τη διασφάλιση της συνέπειας και της ακρίβειας των μετρήσεων σε όλα τα εργαστήρια.
Διατήρηση συνεπούς υποβολής εκθέσεων: Υποβολή στοιχείων για τα μικρά οργανοαρσενικά είδη στα τρόφιμα στην EFSA ως συγκεντρώσεις στοιχειακού αρσενικού, ώστε να εξασφαλιστούν συγκρίσιμα αποτελέσματα. - Συλλογή δεδομένων σχετικά με τα περιστατικά: Συνέχιση της συλλογής δεδομένων σχετικά με τα μικρά οργανοαρσενικά είδη σε βασικά τρόφιμα (π.χ. ψάρια και θαλασσινά, ρύζι) και συλλογή δεδομένων για το μητρικό γάλα και ένα ευρύτερο φάσμα τροφίμων (π.χ. παρασκευάσματα για βρέφη, μανιτάρια).
- Κατανόηση των επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία: Βελτίωση της κατανόησης της απορρόφησης, της κατανομής, του μεταβολισμού και της απέκκρισης των μικρών οργανοαρσενικών ειδών σε σχέση με την ανθρώπινη υγεία.
- Διεξαγωγή μελετών τοξικότητας, γονιδιοτοξικότητας και τρόπου δράσης: Διεξαγωγή περαιτέρω έρευνας σχετικά με τις επιδράσεις των μικρών οργανοαρσενικών ειδών στην ανάπτυξη, την αναπαραγωγή, το νευρικό σύστημα, τη γονιδιοτοξικότητα και τις επιδράσεις στο σώμα (τρόπος δράσης).
- https://www.efsa.europa.eu/el/node/18734?etrans=el
Ακολουθήστε το Cibum 
