Ασφάλεια τροφίμων στο σπίτι: Τα σημαντικότερα βήματα για τη πρόληψη τροφικών λοιμώξεων

Οι ανανεωμένες οδηγίες οικιακής ασφάλειας τροφίμων από το Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων της Γερμανίας.

Η πρόληψη των τροφικών λοιμώξεων και η σωστή διαχείριση των τροφίμων είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας, ειδικά όταν πρόκειται για την επιλογή, προετοιμασία, θέρμανση, ψύξη και αποθήκευσή τους.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναφερθεί στη Γερμανία περίπου 100.000 περιπτώσεις ασθενειών ετησίως που σχετίζονται με μικροοργανισμούς στα τρόφιμα, ενώ ο πραγματικός αριθμός πιθανότατα είναι υψηλότερος λόγω της μη αναφοράς πολλών περιπτώσεων.

Αυτές οι ασθένειες προκαλούνται από βακτήρια, ιούς ή παράσιτα που μπορεί να βρίσκονται στα τρόφιμα και συνήθως προκαλούν συμπτώματα όπως στομαχικές κράμπες, διάρροια και εμετό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ιογενείς λοιμώξεις όπως η ηπατίτιδα μπορούν να προκαλέσουν πιο σοβαρά προβλήματα, όπως φλεγμονή του ήπατος.

Ο κίνδυνος από τις τροφικές λοιμώξεις είναι μεγαλύτερος για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού. Τα μικρά παιδιά, οι έγκυες γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις είναι πιο ευάλωτοι σε σοβαρές επιπλοκές, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι είτε αδύναμο είτε δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως.

Παρόλο που πολλές τροφικές λοιμώξεις ή δηλητηριάσεις επουλώνονται από μόνες τους, μπορούν να απειλήσουν τη ζωή αυτών των ομάδων σε ακραίες περιπτώσεις.

Συμβουλές για την πρόληψη των τροφικών λοιμώξεων

Για την πρόληψη των τροφικών λοιμώξεων, το Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων της Γερμανίας (BfR) παρέχει οδηγίες σχετικά με τον ορθό χειρισμό των τροφίμων. Οι συστάσεις αυτές καλύπτουν πολλούς σημαντικούς τομείς:

1. Επιλογή τροφίμων: Η προσοχή κατά την επιλογή των τροφίμων είναι το πρώτο βήμα για την αποφυγή λοιμώξεων. Τα τρόφιμα θα πρέπει να είναι φρέσκα και να ελέγχονται για τυχόν αλλοιώσεις. Προτιμήστε συσκευασμένα προϊόντα που έχουν υποστεί κατάλληλη επεξεργασία και παρακολουθήστε την ημερομηνία λήξης τους. Ειδικά για τα ωμά τρόφιμα όπως το κρέας και τα αυγά, είναι σημαντικό να τηρούνται οι οδηγίες αποθήκευσης.
2. Σωστή προετοιμασία: Η υγιεινή κατά την προετοιμασία του φαγητού είναι κρίσιμη. Πλύνετε καλά τα χέρια σας πριν και μετά την προετοιμασία του φαγητού, ιδιαίτερα αν χειρίζεστε ωμό κρέας, αυγά ή θαλασσινά. Τα μαγειρικά σκεύη και οι επιφάνειες κοπής πρέπει επίσης να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται σχολαστικά για να αποφευχθεί η διασταυρούμενη μόλυνση.
3. Θέρμανση των τροφίμων: Τα τρόφιμα που μαγειρεύονται πρέπει να φτάνουν σε επαρκή θερμοκρασία ώστε να καταστρέφονται οι παθογόνοι μικροοργανισμοί. Το κρέας, ειδικά το κοτόπουλο και ο κιμάς, πρέπει να μαγειρεύονται πλήρως. Η χρήση θερμομέτρου για το κρέας είναι ένας καλός τρόπος για να διασφαλίσετε ότι η εσωτερική θερμοκρασία του φαγητού είναι επαρκής.
4. Διατήρηση της θερμοκρασίας: Μετά το μαγείρεμα, τα τρόφιμα πρέπει να διατηρούνται σε κατάλληλες θερμοκρασίες. Εάν τα τρόφιμα προορίζονται να καταναλωθούν αργότερα, είναι σημαντικό να διατηρούνται ζεστά (πάνω από 60°C) ή να ψύχονται αμέσως (κάτω από 5°C). Τα τρόφιμα που παραμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε θερμοκρασία δωματίου είναι επιρρεπή σε ανάπτυξη βακτηρίων.
5. Ψύξη και αποθήκευση: Τα τρόφιμα που χρειάζονται ψύξη πρέπει να αποθηκεύονται στο ψυγείο σε θερμοκρασία κάτω των 5°C. Τα ευπαθή τρόφιμα, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας και θαλασσινά, πρέπει να καταναλώνονται εντός της περιόδου συντήρησής τους. Επίσης, κατά την αποθήκευση, πρέπει να δίνεται προσοχή ώστε τα ωμά τρόφιμα να μην έρχονται σε επαφή με μαγειρεμένα.
6. Απόψυξη των τροφίμων: Η απόψυξη των κατεψυγμένων τροφίμων πρέπει να γίνεται σωστά, είτε στο ψυγείο είτε σε φούρνο μικροκυμάτων, και όχι σε θερμοκρασία δωματίου. Αυτό περιορίζει την ανάπτυξη μικροοργανισμών που μπορεί να βρίσκονται στα κατεψυγμένα τρόφιμα.
7. Προσοχή στα ωμά τρόφιμα: Η κατανάλωση ωμών τροφίμων, όπως το σούσι ή τα αβγά, ενέχει κίνδυνο λοίμωξης. Για παράδειγμα, το ωμό κρέας μπορεί να περιέχει επικίνδυνα βακτήρια όπως η σαλμονέλα ή το E. coli. Για αυτόν το λόγο, οι καταναλωτές θα πρέπει να επιλέγουν προσεκτικά την κατανάλωση ωμών προϊόντων και να διασφαλίζουν ότι έχουν τηρηθεί οι κατάλληλες συνθήκες υγιεινής.

Κίνδυνοι από φυτοφάρμακα και χημικές ουσίες

Εκτός από τις τροφικές λοιμώξεις, πολλοί άνθρωποι ανησυχούν για τα φυτοφάρμακα και τις χημικές ουσίες που ενδέχεται να βρίσκονται στα τρόφιμα. Ωστόσο, οι κίνδυνοι από μικροοργανισμούς που μπορεί να προκαλέσουν τροφικές λοιμώξεις είναι συχνά υποτιμημένοι, ενώ μπορούν να αποτελέσουν άμεση απειλή για την υγεία. Οι σωστές πρακτικές υγιεινής κατά τη διαχείριση των τροφίμων, η οποία περιλαμβάνει προσοχή στη θέρμανση, ψύξη και αποθήκευσή τους, μπορούν να μειώσουν σημαντικά αυτούς τους κινδύνους.

Το BfR συνιστά την τήρηση αυτών των πρακτικών για τη μείωση της έκθεσης σε τροφικές λοιμώξεις και την καλύτερη προστασία της υγείας. Μέσω της σωστής εκπαίδευσης και εφαρμογής αυτών των συστάσεων, οι καταναλωτές μπορούν να διασφαλίσουν την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.